المنازل و الديار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''المنازل و الديار'''، تألیف اسامة بن منقذ (488-584ق)، کتابی است در معرفی شهرها و مکان‌هایی که در گذر زمان از بین رفته و شعرا اندوه خویش بر این منازل و بلاد را در قالب شعر آورده‌اند. کتاب با تحقیق مصطفی حجازی منتشر شده است.

این کتاب مجموعه‌ای است از اشعار شاعران کهن عرب در وصف منازل متروک و شهرها و آبادی‌هایی که بر اثر جنگ یا حوادث طبیعی از قبیل زلزله و سیل ویران شده‌اند و نخستین بار به کوشش خالدوف در مسکو (1961م) و بار دیگر به کوشش مصطفی حجازی در قاهره (1412ق/ 1992م) منتشر شده است<ref>ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج8، ص91</ref>‏.

# اسامه اشعاری را از شعرا و یا دواوین آنها آورده که اکنون در آثار آنها وجود ندارد؛ مثلاً در کتابش ابیات فراوانی را به سید رضی و سید مرتضی نسبت می‌دهد که در دیوان‌های آنها نیامده است. اسامه همچنین تعداد زیادی از اشعار خود را آورده که آنها را در دیوان وی نمی‌بینیم.

نویسنده کتابش را در شانزده فصل به‌ترتیب در رابطه با منازل، دیار، مغانی و... نوشته است. وی کتابش را غالباً با ذکر آیاتی از قرآن کریم مناسب با موضوع، آغاز کرده است. سپس تفسیر مأثور را به دنبال آن آورده و اگر احادیثی مناسب با مقام یافته ذکر کرده است. پس از آن اشعار منتخب فراوانی را آورده است. شیوه اسامه در این کتاب همانند شیوه‌اش در کتاب دیگرش «لباب الآداب» است؛ با این تفاوت که غلبه در اینجا با شعر است و این شیوه در بسیاری از مصنفات رایج است؛ مانند «العرر و الغرر» وطواط، «محاظرات الأدباء» راغب اصفهانی و «العقد الفريد» ابن عبدربه<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>‏.