افسانه‌ی اسکندر (گزارشی از دست رفته به زبان پارسی میانه): تفاوت میان نسخه‌ها

جابه جایی افسانه‌ها در میان فرهنگ ها گستره‌ای بسیار گیرا برای پژوهشگران فرهنگ کهن شمرده می‌شود. افسانه از ریشه‌هایی کهن می‌روید و خود را در داستان های گوناگونی به جامه‌های رنگارنگ می نماید. اگر یک درون مایه‌ی افسانه‌ای در همه‌ی یادگاران فرهنگی مردمی جست و جو شود که پیشینه‌ی فرهنگی یگانه‌ای دارند، نمونه‌های بسیاری از آن در گوشه‌هایی یافته می‌شود که پژوهشگر چشم به راه آنها نیست. این درون مایه‌ها که زاییده‌ی دنیای مردمانی با خاستگاه‌های مشترک فرهنگی هستند، به سادگی با زمینه‌ی داستان های دیگر همخوان می‌شوند و در گسترش‌های آینده‌ی آن جا پیدا می کنند. بدین گونه است که یک درون مایه خود را می گسترد و پژوهشگر را به یافتن سرچشمه اش نزدیک می‌کند. گسترش‌های آینده‌ی یک افسانه بیشتر از دو راه رخ می‌دهد؛ نخست با افزودن درون مایه‌هایی تازه از داستان هایی دیگر که می‌توانند یکپارچگی داستان را پاس دارند، دوم با پوشاندن یا کنار گذاردن درونمایه‌هایی که در افسانه‌ی کنونی دیده می‌شوند. اگرچه فرجام ناهمخوانی همیشگی دگرگونی‌های فرهنگی با بخش هایی از باورهای مردمی را نباید نادیده گرفت اما این افزایش و کاهش‌ها در یک افسانه است که می‌تواند سرانجام، گونه‌هایی از ویرایش‌های مردم نهاد را آشکار سازد و آن‌ها را به راه‌های تازه‌ای بکشاند که گاهی بخش‌های بسیار ارزنده از داستان را از چشم خواننده می پوشانند.