افسانه‌ی اسکندر (گزارشی از دست رفته به زبان پارسی میانه): تفاوت میان نسخه‌ها

بخش سوم: درون مایه‌ی افسانه ای ایرانی

جابه جایی افسانه‌ها در میان فرهنگ ها گستره ای بسیار گیرا برای پژوهشگران فرهنگ کهن شمرده می شود. افسانه از ریشه هایی کهن می روید و خود را در داستان های گوناگونی به جامه‌های رنگارنگ می نماید. اگر یک درون مایه‌ی افسانه ای در همه‌ی یادگاران فرهنگی مردمی جست و جو شود که پیشینه‌ی فرهنگی یگانه ای دارند، نمونه‌های بسیاری از آن در گوشه هایی یافته می شود که پژوهشگر چشم به راه آنها نیست. این درون مایه‌ها که زاییده‌ی دنیای مردمانی با خاستگاه‌های مشترک فرهنگی هستند، به سادگی با زمینه‌ی داستان های دیگر همخوان می شوند و در گسترش‌های آینده‌ی آن جا پیدا می کنند. بدین گونه است که یک درون مایه خود را می گسترد و پژوهشگر را به یافتن سرچشمه اش نزدیک می‌کند. گسترش‌های آینده‌ی یک افسانه بیشتر از دو راه رخ می دهد؛ نخست با افزودن درون مایه هایی تازه از داستان هایی دیگر که می توانند یکپارچگی داستان را پاس دارند، دوم با پوشاندن یا کنار گذاردن درونمایه هایی که در افسانه‌ی کنونی دیده می شوند. اگرچه فرجام ناهمخوانی همیشگی دگرگونی‌های فرهنگی با بخش هایی از باورهای مردمی را نباید نادیده گرفت اما این افزایش و کاهش ها در یک افسانه است که می تواند سرانجام، گونه هایی از ویرایش‌های مردم نهاد را آشکار سازد و آن ها را به راه‌های تازه ای بکشاند که گاهی بخش‌های بسیار ارزنده از داستان را از چشم خواننده می پوشانند.

دفتری که در پیش دارید، پاسخی است به شماری از پرسش‌های فرهنگی نویسنده که امید دارد چراغی خرد در گوشه ای از فرهنگ برافروخته باشد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2761 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>