پرش به محتوا

آئین و هنر در فرهنگ ایران؛ مقالاتی در باب ابعاد هنرهای آئینی در فرهنگ ایرانی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ش های ' به 'ش‌های '
جز (جایگزینی متن - ' می دهد' به ' می‌دهد')
جز (جایگزینی متن - 'ش های ' به 'ش‌های ')
خط ۳۳: خط ۳۳:
مفهوم مرکزی این مجموعه مقالات، مفهوم آئین یا منسک است که همه‌ی مقالات عملا امر اجتماعی و امر هنری را در بستر آئینی بررسی کرده‌اند. در جهان اجتماعی، در بستر آئین است که امر اجتماعی و امر زیباشناختی با هم تلفیق می شوند و معانی کلیدی آن فرهنگ برساخته می شوند. تولید معنا در انسان، امری چند حسی است، آئین به ویژه آئین‌های کلیدی، نیز امری چند حسی و چند صدایی هستند که لازم است از رویکردهای میان رشته‌ای برای فهم صداهای مختلف مضمر در آئین استفاده شود.
مفهوم مرکزی این مجموعه مقالات، مفهوم آئین یا منسک است که همه‌ی مقالات عملا امر اجتماعی و امر هنری را در بستر آئینی بررسی کرده‌اند. در جهان اجتماعی، در بستر آئین است که امر اجتماعی و امر زیباشناختی با هم تلفیق می شوند و معانی کلیدی آن فرهنگ برساخته می شوند. تولید معنا در انسان، امری چند حسی است، آئین به ویژه آئین‌های کلیدی، نیز امری چند حسی و چند صدایی هستند که لازم است از رویکردهای میان رشته‌ای برای فهم صداهای مختلف مضمر در آئین استفاده شود.


وجه هنری آئین ها، بیانگر پیوند هنر و دین در جهان سنت است. هنر دین نیست، ولی با دین رشد می‌کند، به خدمت آن در می آید و به مقدار زیاد تعیین کننده‌ی آن است. مهم ترین عرصه‌ی هنر، کاربرد آن در زمینه‌های آئینی است. مفهوم آئین بیش از همه در زمینه‌ی مذهب معنادار است. به همین سبب بیشتر تعاریف آن ریشه در پژوهش های دین دارد. در نگاهی کلی و جمع گرایانه آئین، برگزاری دقیق و اجرای مراسم و تشریفات خاص است که معمولا صورتی نمایشی دارد. اهمیت آئین بیش از حد ریشه در نقش آن در شکل دادن به زندگی انسان‌ها و تجربه‌ی آن‌ها از جامعه و فرهنگ دارد. آئین‌ها زمینه‌ای هستند که ادیان به واسطه‌ی آن‌ها نه تنها نظم اجتماعی را تفسیر و تحلیل می‌کنند، بلکه آن را ایجاد می‌کنند و به آن شکل و ماهیت می بخشند. نمی‌توان آئین را صرفا یک رفتار یا الگوی رفتاری دانست، تحقیقات جدید در انسان شناسی و مطالعات آئین، بیانگر آن است که آئین نه تنها یک اندیشه، بلکه یک کنش است. آئین به شیوه فعالیت‌های خاص، تکراری، محدود به زمان و مکان خاص اشاره می‌کند که در نهایت به امر متعالی‌ای در فرهگ معطوف است. آئین‌ها در زمینه‌ی فرهنگ سنتی نقش بسیار مهمی دارند. در هر آئینی، بخشی از نظام معنایی محوری آن فرهنگ مورد تأکید قرار می گیرد و پیوندی میان کنشگران آن فرهگ و نظام معنایی آن برقرار می شود.
وجه هنری آئین ها، بیانگر پیوند هنر و دین در جهان سنت است. هنر دین نیست، ولی با دین رشد می‌کند، به خدمت آن در می آید و به مقدار زیاد تعیین کننده‌ی آن است. مهم ترین عرصه‌ی هنر، کاربرد آن در زمینه‌های آئینی است. مفهوم آئین بیش از همه در زمینه‌ی مذهب معنادار است. به همین سبب بیشتر تعاریف آن ریشه در پژوهش‌های دین دارد. در نگاهی کلی و جمع گرایانه آئین، برگزاری دقیق و اجرای مراسم و تشریفات خاص است که معمولا صورتی نمایشی دارد. اهمیت آئین بیش از حد ریشه در نقش آن در شکل دادن به زندگی انسان‌ها و تجربه‌ی آن‌ها از جامعه و فرهنگ دارد. آئین‌ها زمینه‌ای هستند که ادیان به واسطه‌ی آن‌ها نه تنها نظم اجتماعی را تفسیر و تحلیل می‌کنند، بلکه آن را ایجاد می‌کنند و به آن شکل و ماهیت می بخشند. نمی‌توان آئین را صرفا یک رفتار یا الگوی رفتاری دانست، تحقیقات جدید در انسان شناسی و مطالعات آئین، بیانگر آن است که آئین نه تنها یک اندیشه، بلکه یک کنش است. آئین به شیوه فعالیت‌های خاص، تکراری، محدود به زمان و مکان خاص اشاره می‌کند که در نهایت به امر متعالی‌ای در فرهگ معطوف است. آئین‌ها در زمینه‌ی فرهنگ سنتی نقش بسیار مهمی دارند. در هر آئینی، بخشی از نظام معنایی محوری آن فرهنگ مورد تأکید قرار می گیرد و پیوندی میان کنشگران آن فرهگ و نظام معنایی آن برقرار می شود.


در این کتاب تلاش شده یکی از مفاهیم کلیدی علوم اجتماعی و مطالعات انسان شناسی، یعنی مفهوم آیین و منسک، در کنار مفهوم هنر و امر زیباشناختی بررسی شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تجربه‌های آئینی چگونه و تا چه حدی به مولفه‌های هنری و زیباشناختی آمیخته‌اند. در فرهنگ مردم و زندگی واقعی آن ها، امور جدی و محوری جامعه بیش از همه در آئین‌ها تجلی پیدا می‌کنند. حرمت و اهمیت این امور در لفافه‌ای از وجوه زیباشناختی متجلی می شود. در نتیجه، انتقال و بازتولید فرهنگ در بسترهای آیینی و هنری توامان رخ می‌دهد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2301 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>
در این کتاب تلاش شده یکی از مفاهیم کلیدی علوم اجتماعی و مطالعات انسان شناسی، یعنی مفهوم آیین و منسک، در کنار مفهوم هنر و امر زیباشناختی بررسی شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تجربه‌های آئینی چگونه و تا چه حدی به مولفه‌های هنری و زیباشناختی آمیخته‌اند. در فرهنگ مردم و زندگی واقعی آن ها، امور جدی و محوری جامعه بیش از همه در آئین‌ها تجلی پیدا می‌کنند. حرمت و اهمیت این امور در لفافه‌ای از وجوه زیباشناختی متجلی می شود. در نتیجه، انتقال و بازتولید فرهنگ در بسترهای آیینی و هنری توامان رخ می‌دهد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2301 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>