علی علیه‌السلام پیشوای پرهیزگاران در نگاه ابن عبدالبر: تفاوت میان نسخه‌ها

پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام(ص) در میان مسلمانان بر سر مسئله‌ی جانشینی ایشان نزاعی پدیدار شد که هم چنان ادامه دارد. در حالی که امام علی(ع) به تکفین و تدفین پیامبر(ص) مشغول بود عده‌ای از مهاجر و انصار در سقیفه بنی ساعده گرد هم آمدند تا جانشینی برای ان حضرت تعیین کنند. در نهایت انصار پیشنهاد کردند که یک نفر از ایشان و یک نفر از مهاجران جانشین باشد و خود، سعد بن عباده را پیشنهاد کردند، ولی این پیشنهاد با مخالفت برخی هم چون ابوبکر مواجه شد. او یادآوری کرد که پیامبر(ص) فرموده است امامان از قریش اند. بنابراین باید فردی از قریش جانشین پیامبر باشد. عمر بی درنگ با او بیعت کرد و با بیعت برخی دیگر اولین خلیفه‌ی پیامبر انتخاب شد. اما گروهی از مسلمانان هم چون امام علی(ع)، مقداد، ابن مسعود و سهیل بن حنیف و ... نیز با این تصمیم مخالفت کردند. به عقیده‌ی ایشان پیامبر(ص)، خود جانشین خویش را تعیین کرده بود. این اختلاف موجب شد که امت اسلامی به دو فرقه تبدیل شود؛ اهل سنت و شیعه.

اهل سنت به دلیل اختلاف مبنایی با شیعه و اعتقاد به واگذاری امر امامت به امت اسلامی و در نتیجه منصب الهی نبودن امامت، برخی از شرایط و ویژگی‌ها از جمله عصمت را نمی پذیرفتند، اما به جز گروه اندکی، فضایل، ویژگی‌ها و جایگاه والای ائمه را باور دارند. حتی برخی به افضلیت امام علی علیه‌السلام نسبت به سایر خلفا اذعات کرده‌اند هرچند به این بهانه که افضلیت شرط امامت نیست، دیگر خلفا را در تصدی امر خلافت بر آن حضرت مقدم داشته‌اند. بسیاری از دانشمندان اهل سنت، در کتب و آثار خود، آنجا که سخن از اهل بیت و به ویژه امام علی علیه‌السلام به میان آمده، فضایل ایشان را تبیین کرده‌اند. ابن عبدالبر اندلسی از جمله این دانشمندان است. او بی آنکه از امویان و جریان معاند با ائمه تأثیر پذیرد در کتاب الاستیعاب خود فضایل آن حضرت را تشریح کرده است.