۱۱۲٬۳۲۹
ویرایش
نقد و تحلیل آثار فارسی شیخ بهایی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه ها ' به 'ه‌ها '
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ی ' به 'ه‌ی ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه ها ' به 'ه‌ها ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''نقد و تحلیل آثار فارسی شیخ بهایی''' تألیف محسن محمّدی فشارکی و فاطمه قیومیان محمدی؛ شیخ بهایی از بزرگان قرن دهم و یازدهم هجری است. شخصیت عجیب و چند جانبه‌ی او و مقبولیت عامی که در آن زمان یافته بود، منشأ اقوال و روایات مختلف و گاه متناقضی درباره‌ی اوست که سؤالات بسیاری را درباره‌ی زندگانی و تفکر او برانگیخته است. امروزه پس از گذشت سی سال از تألیف آخرین تک نگاری درباره‌ی شیخ، لازم است تا بار دیگر این موضوع با توجه به تمام جوانب زندگی وی و با استفاده از تمام تحقیقات انجام شده تا این زمان مورد توجه و بررسی مجدد قرار گیرد. قسمتی از آثار ارزشمند شیخ را | '''نقد و تحلیل آثار فارسی شیخ بهایی''' تألیف محسن محمّدی فشارکی و فاطمه قیومیان محمدی؛ شیخ بهایی از بزرگان قرن دهم و یازدهم هجری است. شخصیت عجیب و چند جانبه‌ی او و مقبولیت عامی که در آن زمان یافته بود، منشأ اقوال و روایات مختلف و گاه متناقضی درباره‌ی اوست که سؤالات بسیاری را درباره‌ی زندگانی و تفکر او برانگیخته است. امروزه پس از گذشت سی سال از تألیف آخرین تک نگاری درباره‌ی شیخ، لازم است تا بار دیگر این موضوع با توجه به تمام جوانب زندگی وی و با استفاده از تمام تحقیقات انجام شده تا این زمان مورد توجه و بررسی مجدد قرار گیرد. قسمتی از آثار ارزشمند شیخ را نوشته‌ها و سروده‌های فارسی او تشکیل می دهد که هر یک در جای خود در خور توجه بسیار است. کتاب پیش رو تلاشی است برای روشن کردن پاره‌ای از مسائل مبهم که در رابطه با شیخ بهایی و آثار فارسی او مطرح است. این پژوهش تلاش کرده تا ضمن بیان ابهامات و تردیدها، تمام اطلاعات موجود درباره‌ی آثار فارسی شیخ را گرد آورده و زمینه‌های متعدد و گسترده‌ی پژوهش در این موضوع را آشکار سازد. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
فصل اول: کلیاتی از روزگار صفویان؛ در این فصل دورنمایی از اوضاع زمان شیخ به دست داده شده تا پس زمینه‌ی زندگی شیخ برای خوانندگاه روشن باشد. | فصل اول: کلیاتی از روزگار صفویان؛ در این فصل دورنمایی از اوضاع زمان شیخ به دست داده شده تا پس زمینه‌ی زندگی شیخ برای خوانندگاه روشن باشد. | ||
فصل دوم: زندگانی شیخ بهایی؛ این فصل به بررسی نکات ارائه شده در | فصل دوم: زندگانی شیخ بهایی؛ این فصل به بررسی نکات ارائه شده در تذکره‌ها و تراجم احوال درباره‌ی زندگانی و شرح حال شیخ بهایی پرداخته است. | ||
فصل سوم: تألیفات شیخ بهایی؛ در این فصل با نگاهی به تمام آثار شیخ بهایی اعم از منسوب و مسلم، سعی شده تا ضمن این که آثار او بر اساس موضوع طبقه بندی و مرتب می شود، هر اثر در چند جمله‌ی کوتاه و مختصر معرفی شود. | فصل سوم: تألیفات شیخ بهایی؛ در این فصل با نگاهی به تمام آثار شیخ بهایی اعم از منسوب و مسلم، سعی شده تا ضمن این که آثار او بر اساس موضوع طبقه بندی و مرتب می شود، هر اثر در چند جمله‌ی کوتاه و مختصر معرفی شود. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
نبوغ شیخ بهایی در معماری و مهندسی و علوم غریبه مشهور بوده و افسانه هایی درباره‌ی ابداعات و اختراعات وی وجود دارد که از وی شخصیتی اسطوره‌ای و ابهام برانگیز ساخته است. به طور کلی شخصیت شگفت انگیز شیخ بهایی و مهارت و توانایی او در علوم مختلف و نیز مقام و مرتبه‌ی بلندی که در دربار شاه از آن برخوردار و احترام و بزرگداشتی که در میان مردم از آن بهره ور بوده است، باعث شده تا خاص و عام، هر کار بزرگ و خارق العاده‌ای را به او نسبت دهند و هر رویدادی نیک و شگفتی را که از درک علت و سبب آن درمانده اند از آثار نفس روحانی او قلمداد کنند. گذشته از این ها خوارق عاداتی نیز به شیخ منسوب است که از دید برخی بیش تر آن ها دروغ است. | نبوغ شیخ بهایی در معماری و مهندسی و علوم غریبه مشهور بوده و افسانه هایی درباره‌ی ابداعات و اختراعات وی وجود دارد که از وی شخصیتی اسطوره‌ای و ابهام برانگیز ساخته است. به طور کلی شخصیت شگفت انگیز شیخ بهایی و مهارت و توانایی او در علوم مختلف و نیز مقام و مرتبه‌ی بلندی که در دربار شاه از آن برخوردار و احترام و بزرگداشتی که در میان مردم از آن بهره ور بوده است، باعث شده تا خاص و عام، هر کار بزرگ و خارق العاده‌ای را به او نسبت دهند و هر رویدادی نیک و شگفتی را که از درک علت و سبب آن درمانده اند از آثار نفس روحانی او قلمداد کنند. گذشته از این ها خوارق عاداتی نیز به شیخ منسوب است که از دید برخی بیش تر آن ها دروغ است. | ||
درباره‌ی شیخ بهایی علاوه بر آنچه در | درباره‌ی شیخ بهایی علاوه بر آنچه در تذکره‌ها و تراجم احوال آمده است، تا امروز تحقیقات و پژوهش هایی در رابطه با وی و آثارش صورت گرفته و کتاب ها و مقالات بسیاری به بحث و بررسی شخصیت و آثار او پرداخته است. قدیمی ترین مأخذی که در احوال شیخ در دست است، تاریخ عالم آرای عباسی است که معاصر شیخ، اسکندر بیگ - منشی دربار شاه عباس- تصنیف و در سال 1038 به پایان رسانده است. یعنی هشت سال پس از مرگ شیخ بهایی. اما تذکره‌ای نیز با عنوان «عرفات العاشقین» وجود دارد که در زمان زندگی شیخ بهایی نوشته شده است که شامل اطلاعات ذی قیمتی درباره‌ی اوست. | ||
امروزه پس از سی سالی که از تألیف آخرین تک نگاری درباره‌ی شیخ بهایی می گذرد، لازم است تا بار دیگر این موضوع با توجه به تمام جوانب زندگی شیخ و با استفاده از تمام تحقیقات انجام شده تا این زمان مورد توجه و بررسی مجدد قرار گیرد. قسمتی از آثار ارزشمند شیخ را | امروزه پس از سی سالی که از تألیف آخرین تک نگاری درباره‌ی شیخ بهایی می گذرد، لازم است تا بار دیگر این موضوع با توجه به تمام جوانب زندگی شیخ و با استفاده از تمام تحقیقات انجام شده تا این زمان مورد توجه و بررسی مجدد قرار گیرد. قسمتی از آثار ارزشمند شیخ را نوشته‌ها و سروده‌های فارسی او تشکیل می دهد که هر یک در جای خود در خور توجه بسیار است. این آثار فارغ از ارزش محتوایی آن ها و جدای از این که از تألیفات شیخ به شمار می رود، نمونه هایی است از نظم و نثر دوره‌ی صفویه، که غور و تأمل در آن ها می تواند روشنگر الگوهای نوشتاری در آن دوره باشد. از این گذشته بررسی محتوا و مسائل مطرح شده در هر یک از این آثار، و تحقیق و تفحص درباره‌ی صحت یا عدم صحت انتساب هر یک به شیخ بهایی، تا حد زیادی می تواند به روشن شدن گوشه‌های تاریخ یا مبهم زندگی و افکار او کمک کند. متأسفانه این آثار آنچنان که باید مورد توجه محققان قرار نگرفته است و در این باره هیچ گونه تحقیق یا پژوهش کاملی وجود ندارد. بنابراین مسلم است که نیازمند تحقیقات تازه تر درباره‌ی زندگی و اندیشه‌های این دانشمند بزرگ هستیم. کتابی که پیش رو دارید تلاشی است برای روشن کردن پاره‌ای از مسائل مبهم که در رابطه با شیخ بهایی و آثار فارسی او مطرح است. این پژوهش تلاش کرده تا ضمن بیان ابهامات و تردیدها، تمام اطلاعات موجود درباره‌ی آثار فارسی شیخ را گرد آورده و زمینه‌های متعدد و گسترده‌ی پژوهش در این موضوع را آشکار سازد.<ref> [https://www.historylib.com/books/2379 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||