۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
جاحظ، عمرو بن بحر: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگینامه | |||
| عنوان = جاحظ | |||
| تصویر = NUR02166.jpg | |||
| | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = جاحظ، عمرو بن بحر | |||
| | | نام کامل = ابوعثمان عمرو بن بحر بن محبوب | ||
| نامهای دیگر = جاحظ، ابوعثمان عمرو بن بحر | |||
جاحظ البصری | جاحظ البصری | ||
عمرو بن بحر الجاحظ | عمرو بن بحر الجاحظ | ||
ابیعثمان عمرو بن بحر بن محبوب | ابیعثمان عمرو بن بحر بن محبوب | ||
| | | لقب = جاحظ (چشم برآمده)، حدقی | ||
| | | تخلص = | ||
| | | نسب = کنانی، لیثی | ||
| | | نام پدر = بحر | ||
| | | ولادت = ۱۵۰، ۱۶۰ یا ۱۴۶ قمری | ||
| | | محل تولد = بصره | ||
| | | کشور تولد = | ||
| | | محل زندگی = بصره، بغداد، سامرا | ||
| | | رحلت = ۲۵۵ یا ۲۵۶ قمری | ||
| | | شهادت = | ||
| | | مدفن = بصره | ||
| | | طول عمر = | ||
| | | نام همسر = | ||
| | | فرزندان = | ||
| | | خویشاوندان = یموت بن مزرع عبدی (خواهرزاده) | ||
| دین = اسلام | |||
| مذهب = معتزلی (جاحظیه) | |||
| پیشه = ادیب، متکلم، نویسنده | |||
| درجه علمی = | |||
| دانشگاه = | |||
| علایق پژوهشی = کلام، ادبیات عرب، حدیث، تفسیر، تاریخ، علوم طبیعی | |||
| منصب = | |||
[[نظامالاعرج، حسن بن محمد| | | پس از = | ||
| | | پیش از = | ||
| | | اساتید = {{فهرست جعبه عمودی | [[ابوعبیده، معمر بن مثنی|ابوعبیده]] | [[اصمعی]] | [[ابوزید انصاری]] | [[نظامالاعرج، حسن بن محمد|نظام]]}} | ||
| | | مشایخ = | ||
| معاصرین = حنین بن اسحاق، سلمویه | |||
[[ | | شاگردان = یموت بن مزرع، محمد بن عبدالله بن ابودلهاث، محمد بن یزید نحوی، أبو بکر بن أبی داود | ||
| اجازه اجتهاد از = | |||
[[ | | آثار = {{فهرست جعبه عمودی | [[البيان و التبيين]] | [[البخلاء]] | [[الحیوان]] | [[البرصان و العرجان و العمیان و الحولان]] | [[البغال]] | [[التاج في أخلاق الملوك]]}} | ||
| سبک نوشتاری = | |||
[[البرصان و العرجان و العمیان و الحولان]] | | وبگاه = | ||
| امضا = | |||
| کد مؤلف = AUTHORCODE02166AUTHORCODE | |||
}} | |||
'''ابوعثمان عمرو بن بحر''' (۱۵۰ یا ۱۶۰-۲۵۵ یا ۲۵۶ق)، معروف به جاحظ، متکلم و ادیب معتزلی و نویسنده پرتألیف قرن سوم هجری بود. او در کلام، ادبیات عرب، حدیث، تفسیر، تاریخ و حتی علوم طبیعی سرآمد و در فنون گوناگون صاحب تألیف بود. از مهمترین آثار او میتوان به «[[البيان و التبيين|البیان و التبیین]]»، «[[البخلاء]]» و «[[كتاب الحيوان|الحیوان]]» اشاره کرد. جاحظ شاگرد استادانی چون [[ابوعبیده، معمر بن مثنی|ابوعبیده]]، [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعی]]، [[انصاری، سعید بن اوس|ابوزید انصاری]] و نظام بود و گرایش سیاسی مشخصی نداشت و غالباً تابع جریانهای حاکم بود. | |||
'''ابوعثمان | |||
او دایی [[عبدی، یموت بن مزرع|یموت بن مزرع عبدی]] است. | او دایی [[عبدی، یموت بن مزرع|یموت بن مزرع عبدی]] است. | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در بصره زاده شد.در | |||
ابوعثمان عمرو بن بحر بن محبوب کنانی لیثی، معروف به جاحظ، در بصره زاده شد. در تعیین تاریخ ولادت او بین سالهای ۱۴۶، ۱۵۰ و ۱۶۰ق اختلاف نظر وجود دارد. جدش زنگی و شتربان و از موالی بنی کنانه بود. او چهرهای زشت با چشمانی برآمده داشت و به همین مناسبت، به جاحظ (چشم برآمده) و حدقی لقب گرفت. وی در جوانی در بصره با فروش نان و ماهی امرار معاش میکرد. | |||
== اساتید == | == اساتید == | ||
وى در لغت و ادبيات شاگرد | وى در لغت و ادبيات شاگرد [[ابوعبیده، معمر بن مثنی|ابوعبيده]]، [[اصمعی، عبدالملک بن قریب|اصمعى]] و [[انصاری، سعید بن اوس|ابوزيد انصارى]] و در كلام شاگرد [[نظامالاعرج، حسن بن محمد|نظّام]] و مصاحب و هم مباحثۀ حنين بن اسحاق و سلمويه مىباشد.جاحظ گرايش سياسى مشخصى نداشت و غالباً تابع جريانهاى حاكم بود. کتابهاى خود را به درباريان تقديم كرده، صله مىگرفت و تا آخر عمر به اين روش ارتزاق نمود.او در جوانى در بغداد و مدتى نيز در سامرا اقامت كرد و سپس به بصره بازگشت، همچنين به دمشق و انطاكيه نيز سفر كرد. جاحظ داراى هوش بسيار و حافظهاى قوى بود. به گفته مبرّد، وى شيفتۀ مطالعه بود و وقتى كتابى به دست مىگرفت تا تمام آن را نمىخواند كنارش نمىگذاشت. | ||
جاحظ در كلام، ادبيات عرب، حديث، تفسير، تاريخ و حتى علوم طبيعى سرآمد و در فنون گوناگون صاحب تأليف بود.وى توان آن را داشت كه بصورت مستدل با زيركى به اثبات مطلبى بپردازد و سپس با همان روش به ردّ آن اقدام نمايد. جاحظ به دروغپردازى شهرت داشت و احاديث را به سخره مىگرفت. خواهرزادهاش، يموت بن مزرّع او را بىدين خوانده است. با وجود اين گفتهاند کتابهايش داراى الفاظى شيوا و ساده است و در آنها تناسب معنا و لفظ از هرنوعى(عاميانه، ادبى و غيره)حفظ شده است و با داشتن برخى انحرافات، نقش مهمى در روشنسازى اذهان دارد. جاحظ به محتواى برخى آثارى كه مىنگاشت هيچگونه اعتقادى نداشت و صرفا در قبال پولى كه دريافت مىكرد به نگارش آنها اقدام مىنمود. | جاحظ در كلام، ادبيات عرب، حديث، تفسير، تاريخ و حتى علوم طبيعى سرآمد و در فنون گوناگون صاحب تأليف بود.وى توان آن را داشت كه بصورت مستدل با زيركى به اثبات مطلبى بپردازد و سپس با همان روش به ردّ آن اقدام نمايد. جاحظ به دروغپردازى شهرت داشت و احاديث را به سخره مىگرفت. خواهرزادهاش، يموت بن مزرّع او را بىدين خوانده است. با وجود اين گفتهاند کتابهايش داراى الفاظى شيوا و ساده است و در آنها تناسب معنا و لفظ از هرنوعى(عاميانه، ادبى و غيره)حفظ شده است و با داشتن برخى انحرافات، نقش مهمى در روشنسازى اذهان دارد. جاحظ به محتواى برخى آثارى كه مىنگاشت هيچگونه اعتقادى نداشت و صرفا در قبال پولى كه دريافت مىكرد به نگارش آنها اقدام مىنمود. | ||
| خط ۸۶: | خط ۷۹: | ||
[[البخلاء]] | [[البخلاء]] | ||
[[التربيع و التدوير]] | |||
[[الأمل و المأمول]] | |||
[[فلسفة الجد و الهزل]] | |||
[[الدلائل و الاعتبار علی الخلق و التدبير]] | [[الدلائل و الاعتبار علی الخلق و التدبير]] | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۳: | ||
[[البيان و التبيين]] | [[البيان و التبيين]] | ||
[[خمس رسائل (ثعالبی، جاحظ و...)]] | |||
[[الحیوان]] | [[الحیوان]] | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۱: | ||
[[تاج، آیین کشور داری در ایران و اسلام]] | [[تاج، آیین کشور داری در ایران و اسلام]] | ||
[[الجاحظ و كتابه في البلدان]] | |||
[[مجموعة رسائل (جاحظ)]] | |||
[[مطلوب کل طالب من کلام علی ابن ابیطالب]] | [[مطلوب کل طالب من کلام علی ابن ابیطالب]] | ||