جغرافیای تاریخی کشورهای اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جغرافيا دانشى است كه از مختصات جغرافيايى مكان‌هاى مختلف، محيط طبيعى، آب و هوا، شرايط جوى و...بحث و گفتگو مى‌كند. وى سپس به شاخه‌هاى گوناگون علم جغرافيا از جمله: جغرافياى رياضى، جغرافياى طبيعى، جغرافياى زيستى، جغرافياى اقتصادى، جغرافياى سياسى و بالاخره جغرافياى تاريخى كه شاخه جديدى از علم جغرافيا، پرداخته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10882?sectionNumber=2&pageNumber=5&viewType=html ر.ک: همان]</ref>.

فصل دوم از بخش اول كتاب، به پيدايش مكاتب جغرافيايى در اسلام مى‌پردازد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10882?sectionNumber=2&pageNumber=25&viewType=html ر.ک: همان، ص25]</ref>. نویسنده در تقسيم بندى كه انجام داده از دو مكتب عراقى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10882?sectionNumber=2&pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref> و مكتب بلخى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10882?sectionNumber=2&pageNumber=34&viewType=html ر.ک: همان، ص34]</ref> ياد كرده و كوشيده است تا آثار جغرافيايى و مهم‌ترين جغرافيانويسان اسلامى را در پرتو اين دو مكتب مورد شرح و بررسى قرار دهد.

فصل سوم از بخش اول، به بحث پيدايش جغرافياى رياضى نزد مسلمانان اختصاص دارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10882?sectionNumber=2&pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref>. نویسنده در ابتدا به سابقه اطلاعات نجومى و جغرافيايى اعراب پيش از اسلام و آغاز اسلام اشاره كرده و آن را بسيار ابتدايى و سطحى توصيف مى‌كند. وى معتقد است كه بسيارى از اين اطلاعات نجومى نيز از بابليان و مهاجران يهود كه در سرزمين آنان اقامت كرده بودند، اخذ شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10882?sectionNumber=2&pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref>. به گمان نویسنده در دوره خلفاى راشدين و امويان از لحاظ علوم عقلى و توجه به نجوم و علوم ديگر، تفاوتى با دوره جاهليت به چشم نمى‌خورد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10882?sectionNumber=2&pageNumber=44&viewType=html ر.ک: همان، ص44]</ref>؛ اما از دوره عباسيان، با انتقال پايتخت از دمشق به بغداد، اعراب و مسلمانان با جغرافيا به گونه‌اى علمى آشنا شدند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10882?sectionNumber=2&pageNumber=47&viewType=html ر.ک: همان، ص47]</ref>.

فصل پنجم از بخش اول، به بحث از آغاز دريانوردى مسلمانان به منظور اكتشاف جغرافيايى و توسعه تجارت و بازرگانى اختصاص يافته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10882?sectionNumber=2&pageNumber=101&viewType=html ر.ک: همان، ص101]</ref>.