۶۱٬۱۸۹
ویرایش
تاریخ گزیده: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'كرمان' به 'کرمان') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
كتاب تاريخ گزيده در سال 730 ه. 1330/ م، تأليف گشته و بنام وزير خواجه غياث الدين محمد فرزند خواجه رشيد الدين سابق الذكر موشّح است، و اين وزير چنانكه ذكر شد در ماه مه 1328 م. مرتبه صدارت يافت و در ماه مه 1336 م. بقتل رسيد. مؤلف منابع اطلاعاتى را كه براى جمع آورى تاريخ خود بكار برده تعداد مينمايد، و آن 23 كتاب است بشرح ذيل: | كتاب تاريخ گزيده در سال 730 ه. 1330/ م، تأليف گشته و بنام وزير خواجه غياث الدين محمد فرزند خواجه رشيد الدين سابق الذكر موشّح است، و اين وزير چنانكه ذكر شد در ماه مه 1328 م. مرتبه صدارت يافت و در ماه مه 1336 م. بقتل رسيد. مؤلف منابع اطلاعاتى را كه براى جمع آورى تاريخ خود بكار برده تعداد مينمايد، و آن 23 كتاب است بشرح ذيل: | ||
1) سير النبى در شرح حال حضرت رسول تأليف ابن هشام ترجمه آلمانى اين كتاب بقلم | 1) سير النبى در شرح حال حضرت رسول تأليف ابن هشام ترجمه آلمانى اين كتاب بقلم lieW در شهر tragttuS در سال 1864 و متن آن در 1860 در گوتين گن negnittoG بطبع رسيده است. و آن كتاب موسوم است به: «عرائس المجالس» تأليف ابى اسحق احمد الثعلبى متوفى بسال 427 ه. و مشتمل است بر قصص قرآنيه. | ||
2) قصص الانبياء (احتمالا تفسير معروف الثعلبى) | 2) قصص الانبياء (احتمالا تفسير معروف الثعلبى) طبع قاهره در 1312 ه. | ||
3) رسالة القشيريه طبع بولاق در 1284 ه. تأليف امام ابو القاسم عبد الكريم بن هوازن القشيرى متوفى 465 ه. | 3) رسالة القشيريه طبع بولاق در 1284 ه. تأليف امام ابو القاسم عبد الكريم بن هوازن القشيرى متوفى 465 ه. | ||
4) تذكرة الاولياء (تأليف فريد الدين عطار) | 4) تذكرة الاولياء (تأليف فريد الدين عطار) طبع دكتر نيكلسن در دو جلد. | ||
5) التدوين (تأليف امام الدين الرافعى) | 5) التدوين (تأليف امام الدين الرافعى) مراجعه شود بحاجى خليفه طبع فلوگل جلد دوم ص 254 عبارت حاجى خليفه اين است «التدوين فى اخبار القزوين لامام ابى القاسم عبد الكريم بن محمد الرافعى القزوينى المتوفى سنة ثلاث و عشرين و ستمايه» ولى در اصل انگليسى اشتباها يافعى ذكر شده. | ||
6) تجارب الامم (تأليف [[مسکویه، احمد بن محمد|ابن مسكويه]]) | 6) تجارب الامم (تأليف [[مسکویه، احمد بن محمد|ابن مسكويه]]) جلد اول و پنجم و ششم آن در سلسله اوقاف گيب بطبع رسيده، همچنين در مصر بطبع درآمده است. و آن تأليف ابو على احمد بن مسكويه متوفى بسال 421 ه. است. | ||
7) مشارب التجارب. | 7) مشارب التجارب. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
8) ديوان النسب محتمل است كه همان كتاب الانساب باشد. ولى بنام «ديوان النسب» در كشف الظنون مذكور است. | 8) ديوان النسب محتمل است كه همان كتاب الانساب باشد. ولى بنام «ديوان النسب» در كشف الظنون مذكور است. | ||
9) تاريخ محمد بن جرير الطبرى طبع ليدن در 15 جلد از 1789 تا 1901 م. در تحت نظر انجمنى از محققين زبان عرب بنظارت پروفسور دوغويه | 9) تاريخ محمد بن جرير الطبرى طبع ليدن در 15 جلد از 1789 تا 1901 م. در تحت نظر انجمنى از محققين زبان عرب بنظارت پروفسور دوغويه ejeoG eD . | ||
10) تاريخ حمزه اصفهانى با ترجمه لاتينى آن چاپ لايبزيك (1844- 1848 م. ). | 10) تاريخ حمزه اصفهانى با ترجمه لاتينى آن چاپ لايبزيك (1844- 1848 م. ). | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
17) كتاب اليمينى ترجمة العتبى ابو الشرف الجرفادقانى اصل عربى اين كتاب در دهلى در سال 1847 بچاپ سنگى طبع شده و در سال 1286 ه. 1870/ م. در قاهره به طبع رسيده، و ترجمه جرفادقانى بفارسى از همان كتاب در تهران بسال 1272 ه. 1855/ م. بچاپ سنگى رسيده است. | 17) كتاب اليمينى ترجمة العتبى ابو الشرف الجرفادقانى اصل عربى اين كتاب در دهلى در سال 1847 بچاپ سنگى طبع شده و در سال 1286 ه. 1870/ م. در قاهره به طبع رسيده، و ترجمه جرفادقانى بفارسى از همان كتاب در تهران بسال 1272 ه. 1855/ م. بچاپ سنگى رسيده است. | ||
18) سير الملوك خواجه نظام الملك (سياست نامه) | 18) سير الملوك خواجه نظام الملك (سياست نامه) در پاريس شفر مستشرق فرانسوى بسال 1891 بطبع رسانيده است. | ||
19) شاهنامه فردوسى شاهنامه در ايران مكرر بطبع رسيده است، طبع بمبئى چاپ اوليا سميع، كلكته طبع ترنرماكان بسال 1829 م.، ترجمه فرانسه آن بقلم ژول موهل | 19) شاهنامه فردوسى شاهنامه در ايران مكرر بطبع رسيده است، طبع بمبئى چاپ اوليا سميع، كلكته طبع ترنرماكان بسال 1829 م.، ترجمه فرانسه آن بقلم ژول موهل lhoM seluJ بسال 1838 م تا 1878، و سه جلد طبع وولرس srelliiV و لاندر reuadnaL در استراسبورك از سال 1877 تا 1884 م. | ||
20) سلجوقنامه ظهيرى نيشابورى. | 20) سلجوقنامه ظهيرى نيشابورى. | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
2) پادشاهان كيانيان ده تن، مدت ملكشان 734 سال. | 2) پادشاهان كيانيان ده تن، مدت ملكشان 734 سال. | ||
3) ملوك الطوائف اشكانيان | 3) ملوك الطوائف اشكانيان )snaihtraP( 22 تن، مدت ملكشان 318 سال در نسخه گراورى تاريخ گزيده منطبعه 1910 لندن، مدت ملك اشكانيان را 350 سال ذكر ميكند. | ||
براون در حاشيه مينويسد: دوره ميان اسكندر كبير و سقوط اشكانيان را (كه در واقع 550 سال است) مورخان اسلامى كمتر بحساب آورده‌اند، باستثناى يكتن و آن مسعودى است (تا آنجا كه من ميدانم) كه در تاريخ «التنبيه و الاشراف» جنبشهاى مذهبى و سياسى را كه باعث بروز اردشير بابكان شده است مشروحا توضيح ميدهد. ديگران مدت اين دوره را تقريبا نصف بحساب آورده‌اند. | براون در حاشيه مينويسد: دوره ميان اسكندر كبير و سقوط اشكانيان را (كه در واقع 550 سال است) مورخان اسلامى كمتر بحساب آورده‌اند، باستثناى يكتن و آن مسعودى است (تا آنجا كه من ميدانم) كه در تاريخ «التنبيه و الاشراف» جنبشهاى مذهبى و سياسى را كه باعث بروز اردشير بابكان شده است مشروحا توضيح ميدهد. ديگران مدت اين دوره را تقريبا نصف بحساب آورده‌اند. | ||
| خط ۱۷۸: | خط ۱۷۸: | ||
12) در ذكر پادشاهان مغول ايران- 13 تن، مدت ملكشان تا آن زمان كه در تاريخ بتأليف در آمده است 131 سال يعنى از سنه 599 تا 730 ه. / 1202 تا 1329 م. در اينجا مؤلف اضافه ميكند: «و نتيجه دولت ايشان هر كه را بعد از اين هوس باشد تحقيق فرمايد. » | 12) در ذكر پادشاهان مغول ايران- 13 تن، مدت ملكشان تا آن زمان كه در تاريخ بتأليف در آمده است 131 سال يعنى از سنه 599 تا 730 ه. / 1202 تا 1329 م. در اينجا مؤلف اضافه ميكند: «و نتيجه دولت ايشان هر كه را بعد از اين هوس باشد تحقيق فرمايد. » | ||
باب ملحق- پادشاهان آل مظفر، هفت تن، مدت ملكشان 77 سال از 718 تا 795 ه. | باب ملحق- پادشاهان آل مظفر، هفت تن، مدت ملكشان 77 سال از 718 تا 795 ه. باب ملحق در ذكر ملوك آل مظفر را كه در كتاب تاريخ گزيده وارد است، مرحوم براون ذكر نكرده، و آن خلاصه و اصلاحى است از تاريخ مولانا معين الدين يزدى كه شخصى بنام محمود گيتى بتاريخ 823 ه. تدوين كرده و بر تاريخ گزيده الحاق نموده است. | ||
باب پنجم- در ذكر ائمه سنت و قراء و مشايخ و علماء دين اسلام رضوان اللّه عليهم- و آن شش فصل است: | باب پنجم- در ذكر ائمه سنت و قراء و مشايخ و علماء دين اسلام رضوان اللّه عليهم- و آن شش فصل است: | ||
| خط ۲۱۲: | خط ۲۱۲: | ||
خاتمه- شجره انساب و سلسله‌هاى طوائف انبيا و اوليا و ائمه و پادشاهان و وزرا و غيرهم بطريقى كه خواجه رشيد الدين در كتاب خود اختراع كرده ولى در اينجا تكميل شده است. اما اين شجره در كتاب محذوف است و در هيچيك از نسخ خطى كه تا كنون بدست آمده ديده نشده است. | خاتمه- شجره انساب و سلسله‌هاى طوائف انبيا و اوليا و ائمه و پادشاهان و وزرا و غيرهم بطريقى كه خواجه رشيد الدين در كتاب خود اختراع كرده ولى در اينجا تكميل شده است. اما اين شجره در كتاب محذوف است و در هيچيك از نسخ خطى كه تا كنون بدست آمده ديده نشده است. | ||
نظر به وسعت مندرجات تاريخ گزيده و نظر به حجم متوسط آن (كه 170 هزار كلمه بيش نيست) معلوم ميشود كه اين كتاب صورت يك خلاصه و يادداشت خلاصه يادداشت | نظر به وسعت مندرجات تاريخ گزيده و نظر به حجم متوسط آن (كه 170 هزار كلمه بيش نيست) معلوم ميشود كه اين كتاب صورت يك خلاصه و يادداشت خلاصه يادداشت muidnepmoC تاريخى دارد و هيچگونه شرح و بسط وقايع را از آن نبايد انتظار داشت، معذلك كتاب مزبور نسخه‌اى بينهايت مفيد است و شامل بسيارى مطالب خاص ميباشد كه در جاى ديگر نتوان يافت. و در همان حال براى قسمت تاريخ عصر زمان خود در درجه اول اهميت ميباشد، بطوريكه مدتى بود لزوم طبع و انتشار تمام آن كتاب احساس ميشد و تا سال 1910 فقط قسمتهائى از آن كتاب بشرح ذيل بطبع رسيده بود، از اينقرار: | ||
1) تمام باب چهارم در تاريخ سلاطين اسلامى ايران، كه اصل فارسى بضميمه ترجمه فرانسوى آنرا مسيو ژول گانتن | 1) تمام باب چهارم در تاريخ سلاطين اسلامى ايران، كه اصل فارسى بضميمه ترجمه فرانسوى آنرا مسيو ژول گانتن nitnaG seluJ در سال 1903 در پاريس چاپ كرده است. | ||
2) تمام باب ششم باستثناى فصل اول آن در احاديث و اخبار راجعه به قزوين، كه ترجمه فرانسوى آنرا مسيو باربيه دومينار | 2) تمام باب ششم باستثناى فصل اول آن در احاديث و اخبار راجعه به قزوين، كه ترجمه فرانسوى آنرا مسيو باربيه دومينار dranyeM ed reibraB در ژورنال آسياتيك (سرى 5- جلد دهم) در سال 1857، در پاريس منتشر ساخته است. | ||
3) فصل ششم باب شعراى ايران، كه نويسنده اين كتاب آنرا با انگليسى ترجمه كرده و در اكتوبر 1900 و ژانويه 1901 م. در مجله انجمن همايونى آسيائى بطبع رسانيده، ليكن در سال 1910 عين نسخه خطى نسبة صحيح و قديمى كه در تاريخ 857 ه. 1453/ م. نوشته شده بصورت استنساخ عين «فاك سى ميل» | 3) فصل ششم باب شعراى ايران، كه نويسنده اين كتاب آنرا با انگليسى ترجمه كرده و در اكتوبر 1900 و ژانويه 1901 م. در مجله انجمن همايونى آسيائى بطبع رسانيده، ليكن در سال 1910 عين نسخه خطى نسبة صحيح و قديمى كه در تاريخ 857 ه. 1453/ م. نوشته شده بصورت استنساخ عين «فاك سى ميل» فاك سى ميل elimis- caF - استنساخ عين نوشته، المثنى در سلسله كتب گيب )I,VIX. LOV( چاپ شده است و بعد از آن در 1913 م. نويسنده باتفاق دكتر نيكلسون noslociN ترجمه خلاصه‌اى از آنرا بانگليسى با حواشى و توضيحات كاملى بطبع رسانيد بطوريكه اكنون تمام آن كتاب و ترجمه آن در دسترس محققان است و ميتوانند قدر و قيمت آنرا شخصا ملاحظه كنند. | ||
نقل از تاريخ ادبى ايران از سعدى تا جامى نوشته [[براون، ادوارد گرانویل|ادوارد براون]] ترجمه على اصغر حكمت. | نقل از تاريخ ادبى ايران از سعدى تا جامى نوشته [[براون، ادوارد گرانویل|ادوارد براون]] ترجمه على اصغر حكمت. | ||