پرش به محتوا

امام راحل و فقه سنتی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'می رود' به 'می‌رود'
جز (جایگزینی متن - 'کتاب ها' به 'کتاب‌ها')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'می رود' به 'می‌رود')
خط ۵۲: خط ۵۲:
فرق بین متولیان فقه سنتی، یعنی مجتهدان از فقهای امامیه، علیه‌السلام، و بین فقهای اخباریون از اصحاب ما، به وجوهی است که بعضی از علما آمار آن وجوه افتراق را بیش از 40 مورد ذکر کرده‌اند. عمده فروق همان افتراق در مبانی استنباطات است.  مجتهدان از فقهای امامیه، مبانی و ادله استنباط را در 4 امر یعنی کتاب و سنت و اجماع و عقل منحصر فرموده‌اند. و اخباریون از اصحاب ما، در دو امر، یعنی کتاب و سنّت، محصور  کرده‌اند. البته اجماع نهایتا به سنت باز می‌گردد، ولی  شگفت‌انگیز است حذف عقل از مبانی استدلاًل و استنباط! «عقل» اصل و پایه اساسی برای نقل و سمع است. اگر عقل نباشد، سمعیات مربوط به معارف احکام قابل اثبات نیست.  
فرق بین متولیان فقه سنتی، یعنی مجتهدان از فقهای امامیه، علیه‌السلام، و بین فقهای اخباریون از اصحاب ما، به وجوهی است که بعضی از علما آمار آن وجوه افتراق را بیش از 40 مورد ذکر کرده‌اند. عمده فروق همان افتراق در مبانی استنباطات است.  مجتهدان از فقهای امامیه، مبانی و ادله استنباط را در 4 امر یعنی کتاب و سنت و اجماع و عقل منحصر فرموده‌اند. و اخباریون از اصحاب ما، در دو امر، یعنی کتاب و سنّت، محصور  کرده‌اند. البته اجماع نهایتا به سنت باز می‌گردد، ولی  شگفت‌انگیز است حذف عقل از مبانی استدلاًل و استنباط! «عقل» اصل و پایه اساسی برای نقل و سمع است. اگر عقل نباشد، سمعیات مربوط به معارف احکام قابل اثبات نیست.  


آنچه روش اخباریون ما را  بیاعتبار و آنان را منزوی ساخته، حذف عقل است- که خود پایه اساسی سمع و نقل به شمار می رود- از مبانی استدلال و احتجاج در غیر ضروریات.  مولیاند اخباری که قطع حاصل از مقدمات قطعیه عقلیه غیر ضروریه اعتبار ندارد. چون در معرض خطا و اشتباه است. شیخ اعظم به این شبهه اینگونه پاسخ  میدهند:
آنچه روش اخباریون ما را  بیاعتبار و آنان را منزوی ساخته، حذف عقل است- که خود پایه اساسی سمع و نقل به شمار می‌رود- از مبانی استدلال و احتجاج در غیر ضروریات.  مولیاند اخباری که قطع حاصل از مقدمات قطعیه عقلیه غیر ضروریه اعتبار ندارد. چون در معرض خطا و اشتباه است. شیخ اعظم به این شبهه اینگونه پاسخ  میدهند:
«بدیهیات از آن عقل است و نظریات نیز در صورت موافقت نقل با آن، حکم آن بر نقل مقدم است و در صورت تعارض بین عقل و نقل، در نزد ما شکی نیست که نقل رجحان دارد. و در این صورت، حکم عقل هیچ التفات نمی‌شود و این قاعده ای است که مسائل بسیاری بر آن مبتنی است».  
«بدیهیات از آن عقل است و نظریات نیز در صورت موافقت نقل با آن، حکم آن بر نقل مقدم است و در صورت تعارض بین عقل و نقل، در نزد ما شکی نیست که نقل رجحان دارد. و در این صورت، حکم عقل هیچ التفات نمی‌شود و این قاعده ای است که مسائل بسیاری بر آن مبتنی است».