۱۰۶٬۷۵۴
ویرایش
ابن ادريس، احمد بن ادريس: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه های' به 'ه‌های'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ ابن ادريس، احمد بن ادريس حسنى را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به ابن ادريس، احمد بن ادريس منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ه های' به 'ه‌های') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE59872AUTHORCODE | | کد مؤلف =AUTHORCODE59872AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
''' اِبْن‌ِ اِدْريس، احمد بن ادريس حسنى ابوالعباس ''' (1172-1253ق/ 1759- 1837م)، مفسّر، محدّث، عارف و صوفى فاسى، رئيس طريقه ادريسّيه. | ''' اِبْن‌ِ اِدْريس، احمد بن ادريس حسنى ابوالعباس ''' (1172-1253ق/ 1759- 1837م)، مفسّر، محدّث، عارف و صوفى فاسى، رئيس طريقه ادريسّيه در لیبی و از رهبران مشهور صوفیه در مراکش است که دارای پیروان قابل توجهی در لیبی است. | ||
==نسب== | ==نسب== | ||
او از سادات حسنى است و نسب وی از طريق ادريس بن عبدالله بن حسن (عبدالله محض) به امام حسن (ع) مى‌رسد. | او از سادات حسنى است و نسب وی از طريق ادريس بن عبدالله بن حسن (عبدالله محض) به امام حسن(ع) مى‌رسد. | ||
==زادگاه== | ==زادگاه== | ||
احمد در آبادی ميسور، در نزديكى فاس واقع در مغرب (مراكش) زاده شد. | احمد در آبادی ميسور، در نزديكى فاس واقع در مغرب (مراكش) زاده شد. | ||
==تحصیلات، اساتید، مشایخ== | ==تحصیلات، اساتید، مشایخ== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۴: | ||
==بنیان گذاری طريقه ادریسیه== | ==بنیان گذاری طريقه ادریسیه== | ||
ابن‌ادریس طریقۀ شاذلیه و خُضرویه (یا خُضیریه) | ابن‌ادریس طریقۀ شاذلیه و خُضرویه (یا خُضیریه) ـ از شاخه‌های طریقۀ شاذلیه ـ را از عبدالوهاب تازی و ابوالقاسم وزیر غازی اخذ كرد و سپس خود از مشایخ بزرگ این طریقه گردید. وی سعی داشت طریقه‌ای بنا نهد كه جامع میان تمامی سلسله‌های صوفیه باشد. | ||
ابن‌ادریس در 1213ق در سفر به مكۀ مكرمه طریقۀ ادریسیه را بنیان گذارد و شروع به تبلیغ و ترویج تعالیم و آداب این طریقه كرد و مریدان بسیار گرد آورد. | ابن‌ادریس در 1213ق در سفر به مكۀ مكرمه طریقۀ ادریسیه را بنیان گذارد و شروع به تبلیغ و ترویج تعالیم و آداب این طریقه كرد و مریدان بسیار گرد آورد. | ||
| خط ۸۱: | خط ۷۶: | ||
==ادریسیه و وهابیت== | ==ادریسیه و وهابیت== | ||
هرچند میان برخی تعالیم ابن ادریس و برخی از آراء و عقاید وهابی‌ها تشابهاتی بود، لیكن برخلاف نظر برخی محققان، طریقۀ او را نباید با فرقۀ وهابیت مربوط دانست. ابن ادریس محمد بن عبدالوهاب را به عنوان یك مجدد و احیاگر ستایش می‌كرد، ولی تعصبها و زیاده‌رویهای وهابیت را | هرچند میان برخی تعالیم ابن ادریس و برخی از آراء و عقاید وهابی‌ها تشابهاتی بود، لیكن برخلاف نظر برخی محققان، طریقۀ او را نباید با فرقۀ وهابیت مربوط دانست. ابن ادریس [[محمد بن عبدالوهاب]] را به عنوان یك مجدد و احیاگر ستایش می‌كرد، ولی تعصبها و زیاده‌رویهای وهابیت را ـ از جمله كافر شمردن مسلمانانی كه با آنان هم عقیده نبودند ـ مورد انتقاد قرار می‌داد. وهابیان نیز برخی از اعمال صوفیانه، از جمله بوسه زدن مریدان بر دست و زانوی شیخ را، مردود، و آن را نوعی اظهار خواری و ذلّت در برابر مخلوق می‌دانستند. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۰: | ||
با اينكه ابن ادريس در سرتاسر يمن پيروانى يافت و در برخى ازشهرها و مناطق كوشش بيشتری در جهت گسترش عقايد خويش كرد، اما به گفته ريحانى شهر زبيد مركز فعاليت او به شمار مى‌آمد. | با اينكه ابن ادريس در سرتاسر يمن پيروانى يافت و در برخى ازشهرها و مناطق كوشش بيشتری در جهت گسترش عقايد خويش كرد، اما به گفته ريحانى شهر زبيد مركز فعاليت او به شمار مى‌آمد. | ||
چنانكه از منابع احوال و افكار ابن ادريس بر مى‌آيد، او در روزگار خود در مغرب و يمن، و در ميان اهل تصوف و عرفان از شهرت و نفوذ قابل ملاحظه‌ای برخوردار بود. با اينكه طريقه اصلى او «شاذليه» بود، خود طريقه‌ای را پايه‌گذاری كرد كه به «احمديه» يا «ادريسيه» شهرت يافت. برخى از صوفيان‌ِ بنام مغرب و يمن در سده 13ق/19م، از آرای او بسيار تأثير پذيرفتند و بر اساس تعليمات او طريقه‌هايى را در سير و سلوك صوفيانه بنياد نهادند. احمد سنوسى با اينكه خود پيرو فرقه شاذليه بود، تحت تأثير افكار ابن ادريس قرار گفت و فرقه خاصى به نام «سنوسيه» منسوب به او بنياد پذيرفت. از اين رو اين فرقه از حيث تعاليم و انديشه‌ها، طريقه‌ای است بين شاذليه و ادريسيه. عبدالرحمان بن سليمان اهدل، با اينكه خود از عالمان و فقيهان بزرگ بود، از مريدان و پيروان ابن ادريس به شمار مى‌رفت. شيخ محمد مجذوبى سواكنى سودانى نيز از شاگردان و پيروان وی بود. شيخ ابراهيم | چنانكه از منابع احوال و افكار ابن ادريس بر مى‌آيد، او در روزگار خود در مغرب و يمن، و در ميان اهل تصوف و عرفان از شهرت و نفوذ قابل ملاحظه‌ای برخوردار بود. با اينكه طريقه اصلى او «شاذليه» بود، خود طريقه‌ای را پايه‌گذاری كرد كه به «احمديه» يا «ادريسيه» شهرت يافت. برخى از صوفيان‌ِ بنام مغرب و يمن در سده 13ق/19م، از آرای او بسيار تأثير پذيرفتند و بر اساس تعليمات او طريقه‌هايى را در سير و سلوك صوفيانه بنياد نهادند. احمد سنوسى با اينكه خود پيرو فرقه شاذليه بود، تحت تأثير افكار ابن ادريس قرار گفت و فرقه خاصى به نام «سنوسيه» منسوب به او بنياد پذيرفت. از اين رو اين فرقه از حيث تعاليم و انديشه‌ها، طريقه‌ای است بين شاذليه و ادريسيه. عبدالرحمان بن سليمان اهدل، با اينكه خود از عالمان و فقيهان بزرگ بود، از مريدان و پيروان ابن ادريس به شمار مى‌رفت. شيخ محمد مجذوبى سواكنى سودانى نيز از شاگردان و پيروان وی بود. شيخ [[ابراهيم رشيد]]، مؤسس طريقه رشيديه، شيخ [[احمد مرغنى]]، مؤسس مرغنيه كه در يمن و سودان پيروانى دارد و نيز شيخ محمد عابد سندی عالم و مفتى مدينه، [[محمد بن على سنوسى]]، [[محمد حسن ظافر مدنى]] و [[عثمان مرغنى]] از شاگردان ابن ادريس بوده و از شخصيت و افكار او تأثير پذيرفته‌اند. سلسله ادريسيه هم اكنون نيز در سومالى، جيبوتى و اريتره طرفدارانى دارد. | ||
==مقامات و كرامات== | ==مقامات و كرامات== | ||
| | ||
از ابن ادريس ستايش‌های بسيار شده است. برخى مقام عرفانى او را تا حد ابن عربى و جلال‌الدين بلخى بالا برده و كرامات بسياری به او نسبت داده‌اند. گفته شده‌است كه او قادر بود در خواب و حتى در بيداری محمد (ص) را ديدار كند. | از ابن ادريس ستايش‌های بسيار شده است. برخى مقام عرفانى او را تا حد [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|جلال‌الدين بلخى]] بالا برده و كرامات بسياری به او نسبت داده‌اند. گفته شده‌است كه او قادر بود در خواب و حتى در بيداری محمد(ص) را ديدار كند. | ||
چنانكه از گفته ريحانى برمى‌آيد ابن ادريس، مانند صوفيان ديگر، دعوت به زهد و توكل مى‌كرد و حتى كار برای كسب روزی و مال را نيز ناروا مى‌دانست و جهاد را به جهاد با نفس منحصر مى‌كرد، ولى در عين حال سكوت عالمان را در برابر فرمانروايان و ترك امر به معروف و نهى از منكر را از سوی آنان، از بزرگ‌ترين مفاسدِ دين و دنيا مى‌دانست. | چنانكه از گفته ريحانى برمى‌آيد ابن ادريس، مانند صوفيان ديگر، دعوت به زهد و توكل مى‌كرد و حتى كار برای كسب روزی و مال را نيز ناروا مى‌دانست و جهاد را به جهاد با نفس منحصر مى‌كرد، ولى در عين حال سكوت عالمان را در برابر فرمانروايان و ترك امر به معروف و نهى از منكر را از سوی آنان، از بزرگ‌ترين مفاسدِ دين و دنيا مى‌دانست. | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۲۲: | ||
وی در علوم قرآنى و حديث مهارت تام داشت و در زمره حافظان حديث بود. | وی در علوم قرآنى و حديث مهارت تام داشت و در زمره حافظان حديث بود. | ||
گويند روزگاری كه وی در مكه مى‌زيست گروهى از عالمان به او حسد مى‌ورزيدند و برای اينكه دانش او را بيازمايند، احاديث بسياری، كه در ميان آنها حديث مقطوع، موصول، ضعيف و صحيح وجود داشت، بر وی عرضه مى‌كردند و او با حوصله تمام به نقّادی مى‌پرداخت و اسناد صحيح آنها را باز مى‌گفت. | گويند روزگاری كه وی در مكه مى‌زيست گروهى از عالمان به او حسد مى‌ورزيدند و برای اينكه دانش او را بيازمايند، احاديث بسياری، كه در ميان آنها حديث مقطوع، موصول، ضعيف و صحيح وجود داشت، بر وی عرضه مى‌كردند و او با حوصله تمام به نقّادی مى‌پرداخت و اسناد صحيح آنها را باز مى‌گفت. | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۳۰: | ||
شاگردش عبدالرحمان اهدل شرح حال او را در كتاب النفس اليمانى نوشته و او را به نيكى ستوده است، و نيز يكى ديگر از شاگردان او به نام ابراهيم بن صالح آرا و تعاليم و اقوال استاد را در دو كتاب جمع كرده، يكى را العقد النفيس فى نظم جواهر التدريس و ديگری را مجموعه الاحزاب والاوراد نام نهاده است كه هر دو به نام ابن ادريس چاپ شده است. | شاگردش عبدالرحمان اهدل شرح حال او را در كتاب النفس اليمانى نوشته و او را به نيكى ستوده است، و نيز يكى ديگر از شاگردان او به نام ابراهيم بن صالح آرا و تعاليم و اقوال استاد را در دو كتاب جمع كرده، يكى را العقد النفيس فى نظم جواهر التدريس و ديگری را مجموعه الاحزاب والاوراد نام نهاده است كه هر دو به نام ابن ادريس چاپ شده است. | ||
كتاب اول به صورت سؤال و جواب و گاه نيز نقل قول‍‌های كوتاهى است كه غالباً در موضوع عرفان و اخلاق و تفسير و گاه مسائل خاص فقهى است و در پايان آن شرح حال ابن ادريس آمده است. همچنين يكى ديگر از شاگردانش، حسن بن احمد عاكش، نيز شرح زندگى وی را نوشته است. | كتاب اول به صورت سؤال و جواب و گاه نيز نقل قول‍‌های كوتاهى است كه غالباً در موضوع عرفان و اخلاق و تفسير و گاه مسائل خاص فقهى است و در پايان آن شرح حال ابن ادريس آمده است. همچنين يكى ديگر از شاگردانش، حسن بن احمد عاكش، نيز شرح زندگى وی را نوشته است. | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۳۹: | ||
آثار او عبارتند از: | آثار او عبارتند از: | ||
1- السلوك؛ | 1-السلوك؛ | ||
2- المحامد الثمانيه (المحاميد و الاحزاب)؛ | |||
3- روح السنه؛ | |||
4- رساله القواعد، | |||
اين 3 كتاب با هم در سال‌های 1318، 1328 و 1334ق در حجر، استانبول و در يمن چاپ شده است؛ | اين 3 كتاب با هم در سال‌های 1318، 1328 و 1334ق در حجر، استانبول و در يمن چاپ شده است؛ | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۳: | ||
6- العقد النفيس في نظم جواهر التدريس؛ | 6- العقد النفيس في نظم جواهر التدريس؛ | ||
بغدادی به كتاب ديگری با عنوان كيمياء اليقين اشاره كرده است. | [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|بغدادی]] به كتاب ديگری با عنوان كيمياء اليقين اشاره كرده است. | ||
| خط ۱۷۹: | خط ۱۸۲: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 بهمن 1402]] | ||