البدر الذي انجلی في مسألة الولا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''البدر الذي انجلی في مسألة الولا'''، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، رساله‌ای است کوچک و مختصر، به‌صورت پرسش و پاسخ، پیرامون مسائل مربوط به ولای عتق و ارث و وصیت که با شرح و تحقیق سعید محمد لحام، منتشر شده است.

موضوع اصلی این رساله، مباحث و مسائل مربوط به ولای عتق است. در این زمینه، استفتائات و سؤالاتی مرتبط با این موضوع، مطرح شده و با توجه به آیات، روایات و اقوال علما و بزرگان، به آنها، پاسخ داده شده است. مشروح جریان چنین است که سؤالی «درباره زنی که عبد خود را آزاد نموده و سپس مرده و پسری را باقی گذارده و سپس آن پسر مرده و پسرعموی خود را (به‌عنوان وارث) باقی گذارده و سپس آن عبدآزادشده، مرده»، مطرح شده است که: «آیا پسرعموی مزبور از عبد مذکور ارث می‌برد»؟. سائل که شیخ بدرالدین ماردینی بوده، خاطرنشان کرده است که فقها در دوران ما در این مسئله اختلاف نظر دارند؛ گروهی، قائل به ارث و گروهی معتقد به عدم ارثند. سپس شیخ بدرالدین، از جناب سیوطی می‌پرسد: کدام‌یک از این دو گروها مصیبند و آیا هیچ‌یک از مصنفین متعرض این مسئله شده‌اند؟ جناب سیوطی پاسخ می‌دهد: حق با کسانی است که معتقد به عدم ارثند؛ چراکه این، مقتضای دلیل و مقتضای نصوص همه اصحاب است. سپس خود سیوطی درمی‌یابد که در مذهب شافعی و مالک و ابوحنیفه به این فتوا تصریح شده است و همین فتوا در مذهب احمد بن حنبل، اصح الروایتین است. آنگاه جناب سیوطی برای تبیین این سه امر (مقتضای دلیل بودن و مقتضای نصوص اصحاب بودن این فتوا، تصریح به آن در مذاهب یادشده و اصح الروایتین بودن آن در مذهب احمد)، این رساله را می‌نگارد و نام آن را «البدر الذي انجلی في مسألة الولا» می‌نهد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3-4</ref>.