۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ذكری الشيعة في أحكام الشريعة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'شهيد اول' به 'شهيد اول'
جز (جایگزینی متن - 'سيد مرتضى' به 'سيد مرتضى') |
جز (جایگزینی متن - 'شهيد اول' به 'شهيد اول') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
محمد بن محمد بن حامد بن مكى جزينى عاملى، مشهور به شهيد اول (م 786 ق) ([[بحار الأنوار]] ج 107، ص 192، [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]ج 2، ص 377، ج 3، ص 12). | محمد بن محمد بن حامد بن مكى جزينى عاملى، مشهور به [[شهيد اول]] (م 786 ق) ([[بحار الأنوار]] ج 107، ص 192، [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]ج 2، ص 377، ج 3، ص 12). | ||
==تحول فقه== | ==تحول فقه== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
يكى از گنجينه‌هاى با ارزش فقهى بجاى مانده از شهيد اول همين كتاب «ذكرى الشيعة» مى‌باشد اين كتاب كه به سبك فقه استدلالى نوشته شده صرفا شامل كتاب طهارت و كتاب صلاة مى‌باشد و مؤلف موفق به پايان رساندن آن نشده است. وى در خطبۀ كتاب در مورد آن مى‌نويسد: | يكى از گنجينه‌هاى با ارزش فقهى بجاى مانده از [[شهيد اول]] همين كتاب «ذكرى الشيعة» مى‌باشد اين كتاب كه به سبك فقه استدلالى نوشته شده صرفا شامل كتاب طهارت و كتاب صلاة مى‌باشد و مؤلف موفق به پايان رساندن آن نشده است. وى در خطبۀ كتاب در مورد آن مى‌نويسد: | ||
أما بعد فهذا كتاب ذكرى الشيعة في أحكام الشريعة أوردت فيه ما صدر عن سيد المرسلين بواسطة خلفائه المعصومين مما دل عليه الكتاب المبين و إجماع المطهرين و الحديث المشهور و الدليل المأثور تجديدا لمعاهد العلوم و تأكيدا لمعاقد الرسوم و تأييدا للمسائل الفقهية. | أما بعد فهذا كتاب ذكرى الشيعة في أحكام الشريعة أوردت فيه ما صدر عن سيد المرسلين بواسطة خلفائه المعصومين مما دل عليه الكتاب المبين و إجماع المطهرين و الحديث المشهور و الدليل المأثور تجديدا لمعاهد العلوم و تأكيدا لمعاقد الرسوم و تأييدا للمسائل الفقهية. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
1 - فتوكپى نسخۀ خطى از كتابخانۀ مركزى دانشگاه تهران با شمارۀ 1906، به خط حسن بن محمود، مربوط به سال 784 ق، كه در آخر آن امضاء و تأييد حجة الاسلام سيد محمد باقر موسوى شفتى (م 1260 ق) وجود دارد. اين نسخه، اصل در چاپ و تصحيح كتاب موجود مى‌باشد. | 1 - فتوكپى نسخۀ خطى از كتابخانۀ مركزى دانشگاه تهران با شمارۀ 1906، به خط حسن بن محمود، مربوط به سال 784 ق، كه در آخر آن امضاء و تأييد حجة الاسلام سيد محمد باقر موسوى شفتى (م 1260 ق) وجود دارد. اين نسخه، اصل در چاپ و تصحيح كتاب موجود مى‌باشد. | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]](ج 10، ص 40)، نويسندۀ اين نسخه از شاگردان شهيد اوّل ذكر شده است كه هرچه شهيد اوّل مى‌نوشته او آن را نسخه بردارى مى‌كرده است و بنابراين چهل و چند روز پس از اتمام كتاب توسط شهيد اول بپايان رسيده است. اين نسخه در حاشيۀ كتاب با رمز (م) مشخص شده است. | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]](ج 10، ص 40)، نويسندۀ اين نسخه از شاگردان شهيد اوّل ذكر شده است كه هرچه شهيد اوّل مى‌نوشته او آن را نسخه بردارى مى‌كرده است و بنابراين چهل و چند روز پس از اتمام كتاب توسط [[شهيد اول]] بپايان رسيده است. اين نسخه در حاشيۀ كتاب با رمز (م) مشخص شده است. | ||
2 - فتوكپى نسخۀ خطى از كتابخانۀ مدرسۀ سليمان خان، تابع كتابخانۀ آستان قدس رضوى در مشهد، مربوط به سال 883 ق و به خط احمد بن على بن حيدر. اين نسخه با رمز (س) مشخص شده است. | 2 - فتوكپى نسخۀ خطى از كتابخانۀ مدرسۀ سليمان خان، تابع كتابخانۀ آستان قدس رضوى در مشهد، مربوط به سال 883 ق و به خط احمد بن على بن حيدر. اين نسخه با رمز (س) مشخص شده است. | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۴۵: | ||
آزاد انديشى و ابتكارات زيربنايى و توسعۀ راه‌ها و روش‌هاى فقهى توسط شهيد اول باعث شده است كه تأليفات اين فقيه كم‌نظير از ويژگى‌ها و خصوصيات قابل توجهى برخوردار شود كه به بعضى از آنها اشاره مى‌شود. | آزاد انديشى و ابتكارات زيربنايى و توسعۀ راه‌ها و روش‌هاى فقهى توسط [[شهيد اول]] باعث شده است كه تأليفات اين فقيه كم‌نظير از ويژگى‌ها و خصوصيات قابل توجهى برخوردار شود كه به بعضى از آنها اشاره مى‌شود. | ||
اگر چه در خلال مباحث كتاب مطالبى از علوم مختلف اسلامى مثل علم رجال، و اصول فقه و ادبيات بصورت مجزا و پراكنده مطرح شده است اما در مقدمۀ ششم و هفتم بصورت مدوّن و منظم مباحثى از علم درايه و اصطلاحات اصول فقه ذكر شده است. | اگر چه در خلال مباحث كتاب مطالبى از علوم مختلف اسلامى مثل علم رجال، و اصول فقه و ادبيات بصورت مجزا و پراكنده مطرح شده است اما در مقدمۀ ششم و هفتم بصورت مدوّن و منظم مباحثى از علم درايه و اصطلاحات اصول فقه ذكر شده است. | ||
بر خلاف مشهور علما كه ابن جنيد را قائل به قياس مى‌دانند و در كتاب‌هايشان اقوال وى را ذكر نمى‌كنند شهيد اول به پيروى از اساتيدش و همين طور علاّمۀ حلى در موارد زيادى نظر او را نقل نموده و هم‌چنين نظريات محمد بن احمد بن ابراهيم صابونى جعفى (م 369 ق) را مكررا در كتاب ذكر نموده است. | بر خلاف مشهور علما كه ابن جنيد را قائل به قياس مى‌دانند و در كتاب‌هايشان اقوال وى را ذكر نمى‌كنند [[شهيد اول]] به پيروى از اساتيدش و همين طور علاّمۀ حلى در موارد زيادى نظر او را نقل نموده و هم‌چنين نظريات محمد بن احمد بن ابراهيم صابونى جعفى (م 369 ق) را مكررا در كتاب ذكر نموده است. | ||
استقراء تام و بيان نظريات اكثر بزرگان قبل از مؤلف از ديگر ويژگى‌هاى كتاب مى‌باشد. | استقراء تام و بيان نظريات اكثر بزرگان قبل از مؤلف از ديگر ويژگى‌هاى كتاب مى‌باشد. | ||