۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
ابن علاف، حسن بن على: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
}} | }} | ||
''' ابن | '''ابن عَلاّف، ابوبکر حسن بن‌على نهروانى''' (ح 218-318ق/833 - 930م)، شاعر. | ||
== خاستگاه == | |||
خاستگاه او یکى از روستاهای نهروان بود و نسبت نهروانى وی از همین جاست گفته‌اند پدرش در پل بَرَدان (دهى در نزدیکى بغداد) به یونجه فروشى اشتغال داشته و به همین سبب وی به ابن علّاف شهرت یافته است. | خاستگاه او یکى از روستاهای نهروان بود و نسبت نهروانى وی از همین جاست گفته‌اند پدرش در پل بَرَدان (دهى در نزدیکى بغداد) به یونجه فروشى اشتغال داشته و به همین سبب وی به ابن علّاف شهرت یافته است. | ||
==استماع حدیث== | ==استماع حدیث== | ||
وی قرائت قرآن را از ابوعمر دوری آموخت و از حمید بن مَسعده بصری، نصربن على جهضمى و محمد بن اسماعیل حسّانى حدیث شنید. | وی قرائت قرآن را از ابوعمر دوری آموخت و از حمید بن مَسعده بصری، نصربن على جهضمى و محمد بن اسماعیل حسّانى حدیث شنید. | ||
==شاگردان، راویان== | ==شاگردان، راویان== | ||
ابوبکر احمد بن نصر شذائى، ابوالفرج شنبوذی از وی قرائت قرآن فراگرفتند و گروهى نیز چون عبدالله بن حسن نحّاس و ابوحفص عمر بن شاهین از وی روایت کرده‌اند. | ابوبکر احمد بن نصر شذائى، ابوالفرج شنبوذی از وی قرائت قرآن فراگرفتند و گروهى نیز چون عبدالله بن حسن نحّاس و ابوحفص عمر بن شاهین از وی روایت کرده‌اند. | ||
==نزدیکی به دربار== | ==نزدیکی به دربار== | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۱: | ||
با اینهمه در میزان نزدیکى او به دربار خلافت نمى‌توان نظر قطعى داد، زیرا اطلاعات ما در این باره از یکى دو روایت تجاوز نمى‌کند. | با اینهمه در میزان نزدیکى او به دربار خلافت نمى‌توان نظر قطعى داد، زیرا اطلاعات ما در این باره از یکى دو روایت تجاوز نمى‌کند. | ||
ابن خلکان اشاره مى‌کند که وی با ابن معتز نیز دوستى داشته است و شاید قصیده‌ای که در رثای گربه خود سروده، در واقع مرثیه ابن معتز بوده باشد، اما این امر چندان مسلّم نیست. راست است که ابن معتز شرح حال مختصری از او در طبقات خود آورده، اما تنها روایتى که او از قول ابن علاف نقل کرده به واسطه است نه مستقیماً از خود او. | [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] اشاره مى‌کند که وی با ابن معتز نیز دوستى داشته است و شاید قصیده‌ای که در رثای گربه خود سروده، در واقع مرثیه ابن معتز بوده باشد، اما این امر چندان مسلّم نیست. راست است که ابن معتز شرح حال مختصری از او در طبقات خود آورده، اما تنها روایتى که او از قول ابن علاف نقل کرده به واسطه است نه مستقیماً از خود او. | ||
[[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] طى روایتى که از قول پسر ابن علّاف نقل شده، مى‌نویسد که مراد از گربه و رثای او، همانا مُحَسّن، پسر ابن فرات وزیر معروف است. این روایت هم نوع و کیفیت رابطه شاعر را با وزیر و پسر او آشکار نمى‌کند و برخلاف نظر فروخ دلیل بر دوستى میان آن دو نیست. | |||
==شعر ابن علاف== | ==شعر ابن علاف== | ||
| خط ۸۵: | خط ۷۵: | ||
جالب توجه آنکه آن روایتى که گفتیم ابن معتز از قول ابن علّاف نقل کرده، مربوط به همین ابوالمشمقمق است. از دیگر اشعاری که درباره گربه سروده شده، قطعه‌ای است که ابن عمید به تقلید از شعر ابن علّاف سروده است. | جالب توجه آنکه آن روایتى که گفتیم ابن معتز از قول ابن علّاف نقل کرده، مربوط به همین ابوالمشمقمق است. از دیگر اشعاری که درباره گربه سروده شده، قطعه‌ای است که ابن عمید به تقلید از شعر ابن علّاف سروده است. | ||
==نابینایی== | ==نابینایی== | ||
ابن علاف از بینایى یک چشم محروم بود و در پیری کاملاً نابینا شد و در شعر کوتاهى از این بابت اظهار دلتنگى کرده است. | ابن علاف از بینایى یک چشم محروم بود و در پیری کاملاً نابینا شد و در شعر کوتاهى از این بابت اظهار دلتنگى کرده است. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
وی 100 سال زیست و در 318ق و به قولى 319ق درگذشت. | وی 100 سال زیست و در 318ق و به قولى 319ق درگذشت. | ||
==آثار== | |||
1-دیوان شعر؛ | |||
به گفته ابن ندیم، یکى از نزدیکانش اشعار وی را که بر 400 ورقه شامل بود، گردآوری کرده بود، اما اینک از مجموع این اشعار، چیزی جز 123 بیت در دست نیست. این اشعار شامل یکى دو مدح کوتاه و چند غزل و رثا و شعرِ مناسبت است که در آثار [[ابن معتز، عبدالله بن محمد|ابن معتز]]، [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]]، ابن جزری، و دیگران آمده است و صبیح ردیف همه را در دیوانى به چاپ رسانده است<ref>حجت جلالى، عباس، ج4، ص324</ref>. | |||
به گفته ابن ندیم، یکى از نزدیکانش اشعار وی را که بر 400 ورقه شامل بود، گردآوری کرده بود، اما اینک از مجموع این اشعار، چیزی جز 123 بیت در دست نیست. این اشعار شامل یکى دو مدح کوتاه و چند غزل و رثا و شعرِ مناسبت است که در آثار ابن | |||
| | ||