۱۴۴٬۵۹۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الافعال'''، اثر علی بن جعفر | '''الافعال'''، اثر [[ابن قطاع، علی بن جعفر|علی بن جعفر قطاع]]، از نخستین فرهنگهای آموزشى زبان عربى است، که در قرن پنج و شش قمری نگاشته شده است. | ||
نخستين بار ابن قوطيه درباره افعال، کتاب تصاريف الافعال را تأليف کرد و الافعال ابن قطاع در واقع متن ويراسته و گسترش يافته اثر ابن قوطيه است. خود وی آن را تهذيب کتاب الافعال ناميده است. | نخستين بار [[ابن قوطیه، محمد بن عمر|ابن قوطيه]] درباره افعال، کتاب [[تصاريف الافعال]] را تأليف کرد و الافعال [[ابن قطاع، علی بن جعفر|ابن قطاع]] در واقع متن ويراسته و گسترش يافته اثر ابن قوطيه است. خود وی آن را تهذيب کتاب الافعال ناميده است. | ||
کتاب با مقدمهای مسجع در باب برتری زبان عربى بر ديگر زبانها آغاز مىشود. | کتاب با مقدمهای مسجع در باب برتری زبان عربى بر ديگر زبانها آغاز مىشود. | ||
او خود گويد که به درخواست شاگردانش دست به تهذيب الافعال ابن قوطيه زده است. بنابراين وی الافعال ابن قوطيه را تدريس مىکرد. علاوه بر اين، نسخهای از اين کتاب در دست است که يکى از شاگردان ابن قطاع از وی روايت کرده است. | او خود گويد که به درخواست شاگردانش دست به تهذيب الافعال [[ابن قوطیه، محمد بن عمر|ابن قوطيه]] زده است. بنابراين وی الافعال [[ابن قوطیه، محمد بن عمر|ابن قوطيه]] را تدريس مىکرد. علاوه بر اين، نسخهای از اين کتاب در دست است که يکى از شاگردان ابن قطاع از وی روايت کرده است. | ||
به نظر ابن | به نظر [[ابن قطاع، علی بن جعفر|ابن قطاع]]، استفاده از اثر [[ابن قوطیه، محمد بن عمر|ابن قوطيه]] به سبب آنکه بابهای آن درهمريخته و در آنها تقديم و تأخير ناشايست رخ داده، کاری پرزحمت بوده است، گذشته از آن، افعال 4، 5 و 6 حرفى در آن نيامده است. از اين رو، وی به قصد تأليف کتابى جامع برای افعال رايج به تکميل و تبويب مجدد آن پرداخته و مطالب بسياری را که در کتابهای ديگر پراکنده بوده، گردآورده است تا فهم قرآن و حديث را برای طالبان علم آسان سازد. | ||
مبنای تقسيمبندی ابن قطاع در الافعال بر حرف اول و وزن فعل و ساخت آن قرار دارد. به طوری که در هر باب معمولاً از ثلاثى صحيح شروع و پس از ذکر مضاعف و مهموز و معتل و مکرر به رباعى صحيح و خماسى و سداسى ختم مىکند. با آنکه مبنای کار ابن قطاع بر ذکر شاهد نبوده، باز در جای جای کتاب به اشعار يا احاديث يا آيات و گاهى امثال استشهاد مىکند. شيوه وی در شرح معنى فعل عموماً بر اختصار قرار دارد. | مبنای تقسيمبندی ابن قطاع در الافعال بر حرف اول و وزن فعل و ساخت آن قرار دارد. به طوری که در هر باب معمولاً از ثلاثى صحيح شروع و پس از ذکر مضاعف و مهموز و معتل و مکرر به رباعى صحيح و خماسى و سداسى ختم مىکند. با آنکه مبنای کار ابن قطاع بر ذکر شاهد نبوده، باز در جای جای کتاب به اشعار يا احاديث يا آيات و گاهى امثال استشهاد مىکند. شيوه وی در شرح معنى فعل عموماً بر اختصار قرار دارد. | ||
با اينهمه فيروزآبادی مىگويد: با وجود اختصار کتاب الافعال، در اين زمينه بهتر از آن نوشته نشده است. الافعال ابن قطاع از مآخذ زبيدی در تاج العروس بوده است و نظرات لغوی او در اين اثر پراکنده است. | با اينهمه [[فیروزآبادی، محمد بن یعقوب|فيروزآبادی]] مىگويد: با وجود اختصار کتاب الافعال، در اين زمينه بهتر از آن نوشته نشده است. الافعال [[ابن قطاع، علی بن جعفر|ابن قطاع]] از مآخذ [[مرتضی زبیدی، محمد|زبيدی]] در [[تاج العروس من جواهر القاموس|تاج العروس]] بوده است و نظرات لغوی او در اين اثر پراکنده است. | ||
اين اثر به کوشش محمد | اين اثر به کوشش [[محمد سورتى]]، امتياز [[على عرشى]] و [[سالم کرنکوی]] در حيدرآباد دکن در 3 جلد به چاپ رسيده است. | ||
نظر گوئيدی داير بر اينکه اين اثر از ابن قطاع نيست و نيز عقيده گريفينى که آن را همان کتاب ابن قوطيه دانسته که در سده 6ق به دست جعفر بن عبدالرحمان سلمى با تفصيل بيشتر تحرير گشته است، قابل تأمل است<ref>مؤذنجامى، محمدمهدی، ج4، ص479-476</ref> | نظر گوئيدی داير بر اينکه اين اثر از [[ابن قطاع، علی بن جعفر|ابن قطاع]] نيست و نيز عقيده گريفينى که آن را همان کتاب [[ابن قوطیه، محمد بن عمر|ابن قوطيه]] دانسته که در سده 6ق به دست جعفر بن عبدالرحمان سلمى با تفصيل بيشتر تحرير گشته است، قابل تأمل است<ref>مؤذنجامى، محمدمهدی، ج4، ص479-476</ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||