پرش به محتوا

تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'صفدى' به 'صفدى')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۴۰: خط ۴۰:
كتاب "تاريخ الاسلام" در زمينه تاريخ از افتخارات مكتب اسلامى بشمار مى‌آيد و از بزرگترين نوشته‌هاى [[ذهبى]] و گسترده‌ترين تاريخ عمومى تا زمان [[ذهبى]] است؛ زيرا از زمان هجرت پيامبر(ص) تا سال 700 هجرى را در بر دارد. و محدوده مكانى مورد بحث او همه قلمروهاى اسلامى از اندلس تا دورترين نقطه شرق مى‌باشد، هم چنين حوادث مهم دوره زمانى و مكانى فوق را بيان كرده است. زندگينامه حدود چهل هزار نفر از افراد مشهور همه گروه‌ها در اين هفت قرن را ذكر كرده است.[[ذهبى]] كتابش را به دوره‌هاى زمانى دهساله‌اى كه به آن طبقه مى‌گويد، تقسيم كرده از اين رو كتاب او داراى هفتاد طبقه مى‌باشد، اين معناى طبقه با معناى آن در نزد محدثين تفاوت دارد امّا [[ذهبى]] قصد مخالفت با آن را نداشت. او در كتاب‌هاى ديگر خود به روش علماى پيشين عمل نموده امّا تاريخ اسلام را بر اساس طبقه مرتب نموده است.
كتاب "تاريخ الاسلام" در زمينه تاريخ از افتخارات مكتب اسلامى بشمار مى‌آيد و از بزرگترين نوشته‌هاى [[ذهبى]] و گسترده‌ترين تاريخ عمومى تا زمان [[ذهبى]] است؛ زيرا از زمان هجرت پيامبر(ص) تا سال 700 هجرى را در بر دارد. و محدوده مكانى مورد بحث او همه قلمروهاى اسلامى از اندلس تا دورترين نقطه شرق مى‌باشد، هم چنين حوادث مهم دوره زمانى و مكانى فوق را بيان كرده است. زندگينامه حدود چهل هزار نفر از افراد مشهور همه گروه‌ها در اين هفت قرن را ذكر كرده است.[[ذهبى]] كتابش را به دوره‌هاى زمانى دهساله‌اى كه به آن طبقه مى‌گويد، تقسيم كرده از اين رو كتاب او داراى هفتاد طبقه مى‌باشد، اين معناى طبقه با معناى آن در نزد محدثين تفاوت دارد امّا [[ذهبى]] قصد مخالفت با آن را نداشت. او در كتاب‌هاى ديگر خود به روش علماى پيشين عمل نموده امّا تاريخ اسلام را بر اساس طبقه مرتب نموده است.


==محتواى كتاب==
==محتواى كتاب==
[[ذهبى]] حوادث و زندگينامه چهار طبقه اول از سال اول تا سال چهلم هجرى را به دليل عدم گستردگى تاريخ زندگى افراد و تعداد كم آنان، از هم جدا نكرده است.او حوادث را بر اساس سالشمار آورده، از اين رو يك حادثه را در چند سال ذكر كرده است. نويسندگان كتاب‌هاى تاريخى در آغاز اهتمام خود را بر بيان حوادث تاريخى گذاشته بودند مانند خليفه بن خياط و طبرى امّا بعد از قرن ششم هجرى بويژه نزد تاريخ نگاران محدث تحولاتى صورت گرفت و اهتمام خود را بر زندگينامه نويسى صرف كردند مانند ابن جوزى در المنتظم كه حوادث را بر اساس سالشمار بيان كرده و زندگينامه‌ها را نيز در همان سال در پى آورده است و نويسندگان بعد از او نيز چنين كرده‌اند. اين روش متأثر از علم حديث نبوى و توجه به روايت آثار شريفه مى‌باشد؛ از اين رو [[ذهبى]] كوشش خود را بر توجه به زندگينامه نويسى گذارده به گونه‌اى كه حدود 85% از كتاب را در برگرفته است.زندگينامه‌هاى بين سال‌هاى 41 تا 300 ه. ق را بر اساس طبقه‌هاى دهساله و به ترتيب حروف معجم منظم، و از سال‌هاى 301 تا 700 ه. ق زندگينامه‌هاى هر سال را جداگانه و بر اساس حروف معجم مرتب نموده است. در تنظيم داخلى طبقه‌ها، تنها به نام افراد توجه نكرده بلكه به شهرت در نام، لقب و كنيه نيز توجه كرده است. افراد معروف به كنيه را جداگانه در طبقه‌هاى خودشان و يا در ترتيب سال‌ها ذكر كرده است و براى دسترسى آسان به زندگينامه‌ها، ارجاع‌هاى بسيارى داده است. از سال 572 ه. به جزء چهار سال در پايان زندگينامه‌هاى هر سال، متولدين از افراد مشهور را بيان كرده است.بدون هيچ اغراقى روش نگارش ادبى [[ذهبى]] قوى است و هيچ اشتباه و خطايى در آن نيست مگر به ندرت كه منشأ آن سهو قلم مى‌باشد. البته منظور روش بيان او نيست بلكه او در همه كتاب‌هايش در جرح و تعديل افراد، عبارت‌هاى مناسبى به كار برده است.
[[ذهبى]] حوادث و زندگينامه چهار طبقه اول از سال اول تا سال چهلم هجرى را به دليل عدم گستردگى تاريخ زندگى افراد و تعداد كم آنان، از هم جدا نكرده است.او حوادث را بر اساس سالشمار آورده، از اين رو يك حادثه را در چند سال ذكر كرده است. نويسندگان كتاب‌هاى تاريخى در آغاز اهتمام خود را بر بيان حوادث تاريخى گذاشته بودند مانند خليفه بن خياط و طبرى امّا بعد از قرن ششم هجرى بويژه نزد تاريخ نگاران محدث تحولاتى صورت گرفت و اهتمام خود را بر زندگينامه نويسى صرف كردند مانند ابن جوزى در المنتظم كه حوادث را بر اساس سالشمار بيان كرده و زندگينامه‌ها را نيز در همان سال در پى آورده است و نويسندگان بعد از او نيز چنين كرده‌اند. اين روش متأثر از علم حديث نبوى و توجه به روايت آثار شريفه مى‌باشد؛ از اين رو [[ذهبى]] كوشش خود را بر توجه به زندگينامه نويسى گذارده به گونه‌اى كه حدود 85% از كتاب را در برگرفته است.زندگينامه‌هاى بين سال‌هاى 41 تا 300 ه. ق را بر اساس طبقه‌هاى دهساله و به ترتيب حروف معجم منظم، و از سال‌هاى 301 تا 700 ه. ق زندگينامه‌هاى هر سال را جداگانه و بر اساس حروف معجم مرتب نموده است. در تنظيم داخلى طبقه‌ها، تنها به نام افراد توجه نكرده بلكه به شهرت در نام، لقب و كنيه نيز توجه كرده است. افراد معروف به كنيه را جداگانه در طبقه‌هاى خودشان و يا در ترتيب سال‌ها ذكر كرده است و براى دسترسى آسان به زندگينامه‌ها، ارجاع‌هاى بسيارى داده است. از سال 572 ه. به جزء چهار سال در پايان زندگينامه‌هاى هر سال، متولدين از افراد مشهور را بيان كرده است.بدون هيچ اغراقى روش نگارش ادبى [[ذهبى]] قوى است و هيچ اشتباه و خطايى در آن نيست مگر به ندرت كه منشأ آن سهو قلم مى‌باشد. البته منظور روش بيان او نيست بلكه او در همه كتاب‌هايش در جرح و تعديل افراد، عبارت‌هاى مناسبى به كار برده است.


خط ۵۹: خط ۵۹:


==مؤلفانى كه اين كتاب را منبع خود قرار داده‌اند==
==مؤلفانى كه اين كتاب را منبع خود قرار داده‌اند==
به همين دليل كتاب تاريخ اسلام منبع بسيار بزرگى براى تاريخ نگاران بعد از او كه محدوده زمانى مورد بحث او را بررسى مى‌كنند، مى‌باشد، برخى از اين افراد عبارتند از:[[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] در الوافى، ابن شاكر كتبى در عيون التواريخ، سبكى در طبقات الشافعية الكبرى، [[اسنوی، عبد الرحیم بن حسن|اسنوى]] در طبقات الشافعيه، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] در [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]]، ابن رجب در الذيل على طبقات الحنابله، فيومى در نثر الجمعان، ابن دقماق در نزهة الانام، سبط ابن حجر در رونق الالفاظ، سخاوى در "الاعلان بالتوبيخ"، ابن عبد الهادى در معجم الشافعية، [[سيوطى]] در بغية الوعاة و ديگران.
به همين دليل كتاب تاريخ اسلام منبع بسيار بزرگى براى تاريخ نگاران بعد از او كه محدوده زمانى مورد بحث او را بررسى مى‌كنند، مى‌باشد، برخى از اين افراد عبارتند از:[[صفدی، خلیل بن ایبک|صفدى]] در الوافى، ابن شاكر كتبى در عيون التواريخ، سبكى در طبقات الشافعية الكبرى، [[اسنوی، عبد الرحیم بن حسن|اسنوى]] در طبقات الشافعيه، [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]] در [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]]، ابن رجب در الذيل على طبقات الحنابله، فيومى در نثر الجمعان، ابن دقماق در نزهة الانام، سبط ابن حجر در رونق الالفاظ، سخاوى در "الاعلان بالتوبيخ"، ابن عبد الهادى در معجم الشافعية، [[سيوطى]] در بغية الوعاة و ديگران.
== پیوندها ==
== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/13965 مطالعه کتاب تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/13965 مطالعه کتاب تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
۶۱٬۱۸۹

ویرایش