۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'شهيد اول' به 'شهيد اول'
جز (جایگزینی متن - 'آیت‌الله' به 'آیت‌الله ') |
جز (جایگزینی متن - 'شهيد اول' به 'شهيد اول') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
شمس الدين ابو عبد الله محمد بن محمد بن حامد بن مكى جزينى عاملى، معروف به شهيد اول (م 786 ق). | شمس الدين ابو عبد الله محمد بن محمد بن حامد بن مكى جزينى عاملى، معروف به [[شهيد اول]] (م 786 ق). | ||
==اعتبار كتاب== | ==اعتبار كتاب== | ||
كتاب اللمعة الدمشقيّة يكى از آثار كم‌نظير بجاى مانده از شهيد اول (قده) مى‌باشد. اين كتاب كه در بردارندۀ يك دوره از مهم‌ترين مباحث فقهى مى‌باشد كه به سبك فقه فتوايى نوشته شده و گاهى نيز به صورت بسيار مختصر مباحث استدلالى در آن ديده مى‌شود و به دليل اختصار و تعابير روان همراه با نظم و ترتيب از جايگاه خاصى برخوردار است. | كتاب اللمعة الدمشقيّة يكى از آثار كم‌نظير بجاى مانده از [[شهيد اول]] (قده) مى‌باشد. اين كتاب كه در بردارندۀ يك دوره از مهم‌ترين مباحث فقهى مى‌باشد كه به سبك فقه فتوايى نوشته شده و گاهى نيز به صورت بسيار مختصر مباحث استدلالى در آن ديده مى‌شود و به دليل اختصار و تعابير روان همراه با نظم و ترتيب از جايگاه خاصى برخوردار است. | ||
از آنجا كه شهيد اول اديب بزرگ و شاعر با ذوقى بوده است، به تعابير فقهى متداول آن زمان بسنده ننموده است بلكه با دگرگونى در تعابير فقهى زمان خود و با استفاده از علم معانى و بيان و بكارگيرى زيباترين تعابير اثرى جاودانه را ايجاد نموده است. | از آنجا كه [[شهيد اول]] اديب بزرگ و شاعر با ذوقى بوده است، به تعابير فقهى متداول آن زمان بسنده ننموده است بلكه با دگرگونى در تعابير فقهى زمان خود و با استفاده از علم معانى و بيان و بكارگيرى زيباترين تعابير اثرى جاودانه را ايجاد نموده است. | ||
اين كتاب از مشهورترين مصنفات شهيد اول و معتبرترين متون فقهى شيعه است. از زمان نگارش اين كتاب گرانقدر، فقهاى عظام توجه خاص به آن داشته و در تأليفات خود به آن استناد نموده‌اند. | اين كتاب از مشهورترين مصنفات [[شهيد اول]] و معتبرترين متون فقهى شيعه است. از زمان نگارش اين كتاب گرانقدر، فقهاى عظام توجه خاص به آن داشته و در تأليفات خود به آن استناد نموده‌اند. | ||
همچنين حواشى و شروح متعددى همچون «الروضة البهيّة» [[شهيد ثانى]] (م 966 ق)، «شرح لمعه» شيخ على كاشف الغطاء (م 1353 ق)، «شرح لمعه» سيد محمدرضا بن محمد بحر العلوم (م 1253 ق) بر آن نوشته شده است. | همچنين حواشى و شروح متعددى همچون «الروضة البهيّة» [[شهيد ثانى]] (م 966 ق)، «شرح لمعه» شيخ على كاشف الغطاء (م 1353 ق)، «شرح لمعه» سيد محمدرضا بن محمد بحر العلوم (م 1253 ق) بر آن نوشته شده است. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
شهيد اول در اين كتاب در ابتدا احكام هر باب را ذكر نموده و پس از آن مسائلى كه با اين احكام ارتباط داشته و سپس مستحبات و مكروهات را بيان نموده است و آن چنانكه در پايان كتاب آمده است نظريات مشهور از فقها در آن ذكر شده: و لم نذكر فيها سوى المهم و هو المشهور بين الأصحاب. | [[شهيد اول]] در اين كتاب در ابتدا احكام هر باب را ذكر نموده و پس از آن مسائلى كه با اين احكام ارتباط داشته و سپس مستحبات و مكروهات را بيان نموده است و آن چنانكه در پايان كتاب آمده است نظريات مشهور از فقها در آن ذكر شده: و لم نذكر فيها سوى المهم و هو المشهور بين الأصحاب. | ||
از نظر تعريف اصطلاحات فقهى، اين كتاب حتى از آثار محقق حلّى (م 676 ق) و علامۀ حلى (م 726 ق) نيز پيشى گرفته است و مؤلف با استفاده از نتايج تلاش قدماى از علماء به پى‌ريزى سبكى جديد در فقه در آن عصر پرداخته است. | از نظر تعريف اصطلاحات فقهى، اين كتاب حتى از آثار محقق حلّى (م 676 ق) و علامۀ حلى (م 726 ق) نيز پيشى گرفته است و مؤلف با استفاده از نتايج تلاش قدماى از علماء به پى‌ريزى سبكى جديد در فقه در آن عصر پرداخته است. | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
اگرچه [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] نوشته كه: و ما كان يحضره من كتب الفقه غير المختصر النافع، در دسترس شهيد اول فقط مختصر النافع محقق بوده است و بعدها اين نظر در بين صاحبان تراجم مشهور شده است امّا به دلايل زير اين مطلب صحيح نمى‌باشد. | اگرچه [[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حر عاملى]] در [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] نوشته كه: و ما كان يحضره من كتب الفقه غير المختصر النافع، در دسترس [[شهيد اول]] فقط مختصر النافع محقق بوده است و بعدها اين نظر در بين صاحبان تراجم مشهور شده است امّا به دلايل زير اين مطلب صحيح نمى‌باشد. | ||
1 - ترتيب طرح بسيارى از مباحث كتاب با ترتيب مباحث مختصر النافع ناهمگون است. به عنوان نمونه كتاب‌هاى قضاء و شهادات كه در قسمت چهارم (احكام) مختصر النافع آمده است پس از كتاب كفارات و نذر ذكر شده است. | 1 - ترتيب طرح بسيارى از مباحث كتاب با ترتيب مباحث مختصر النافع ناهمگون است. به عنوان نمونه كتاب‌هاى قضاء و شهادات كه در قسمت چهارم (احكام) مختصر النافع آمده است پس از كتاب كفارات و نذر ذكر شده است. | ||
| خط ۱۳۶: | خط ۱۳۶: | ||
قابل ذكر است كه در كتاب مستدركات أعيان الشيعة (ج 182/2) علت تفاوت نسخه‌هاى لمعه را اين گونه بيان نموده است: در زمانى كه نسخۀ اصلى كه به خط شهيد اوّل براى شمس الدين محمد آوى فرستاده شد، در راه فردى به نام شمس الدين زابلى كتاب را از حامل آن گرفته و از روى آن نسخه بردارى نموده است امّا از آن جايى كه فرصت كافى براى مقابله و مطابقت با نسخۀ اصلى در راه نداشته است غلطهايى در آن ايجاد شده است و وقتى او به سوى شهيد اول بازگشت شهيد اول غلطهاى آن را تصحيح نموده است و به همين دليل بين دو نسخه اختلافهايى وجود دارد. | قابل ذكر است كه در كتاب مستدركات أعيان الشيعة (ج 182/2) علت تفاوت نسخه‌هاى لمعه را اين گونه بيان نموده است: در زمانى كه نسخۀ اصلى كه به خط شهيد اوّل براى شمس الدين محمد آوى فرستاده شد، در راه فردى به نام شمس الدين زابلى كتاب را از حامل آن گرفته و از روى آن نسخه بردارى نموده است امّا از آن جايى كه فرصت كافى براى مقابله و مطابقت با نسخۀ اصلى در راه نداشته است غلطهايى در آن ايجاد شده است و وقتى او به سوى [[شهيد اول]] بازگشت [[شهيد اول]] غلطهاى آن را تصحيح نموده است و به همين دليل بين دو نسخه اختلافهايى وجود دارد. | ||
تذكر: | تذكر: | ||