پرش به محتوا

ابن ‌وکیع، حسن بن ‌علی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
| عنوان = ابن ‌وکیع، حسن بن ‌علی
| عنوان = ابن ‌وکیع، حسن بن ‌علی  


| تصویر = NUR68414.jpg
| تصویر = NUR68414.jpg
خط ۱۷: خط ۱۷:
| رحلت =  
| رحلت =  
| شهادت =  
| شهادت =  
| مدفن = مصر، تنیس
| مدفن = مصر، تنیس
| طول عمر =  
| طول عمر =  
| نام همسر =  
| نام همسر =  
خط ۲۹: خط ۲۹:
| پیش از =  
| پیش از =  
| اساتید =  
| اساتید =  
| مشایخ =  
| مشایخ =  
| معاصرین =  
| معاصرین =  
| شاگردان =  
| شاگردان =  
خط ۶۲: خط ۶۲:


==ویژگی‌های علمی==
==ویژگی‌های علمی==
[[ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد|ثعالبی]] او را شاعری چیره‌دست و عالمی جامع وصف کرده که در زمان خود از تمامی همگنان پیشی گرفته بود و «بدایعی در سخن داشته که اوهام را مسحور و افهام را تسخیر می‌کرده است». دیگران نیز او را با اوصافی از این قبیل ستوده‌اند. ذهبی نیز که وی را دانشمندی علامه و شاعری بلیغ به‌شمار آورده، در تأیید ادعای خود به کتاب المنصف او در سرقات متنبّی و نقد شعر او، استناد کرده است. با اینهمه، از آنجا که او در این کتاب بر متنبی خرده گرفته، بسیاری از بزرگان ادب، بر او تاخته و کتابهایی نیز در رد او و دفاع از متنبی نوشته‌اند و از جمله آنان ابن ‌جنی است که کتابی با عنوان النقض علی ابن ‌وکیع فی شعر المتنبّی و تخطئته در پاسخ او نوشته است.
[[ثعالبی، عبدالرحمن بن محمد|ثعالبی]] او را شاعری چیره‌دست و عالمی جامع وصف کرده که در زمان خود از تمامی همگنان پیشی گرفته بود و «بدایعی در سخن داشته که اوهام را مسحور و افهام را تسخیر می‌کرده است». دیگران نیز او را با اوصافی از این قبیل ستوده‌اند. ذهبی نیز که وی را دانشمندی علامه و شاعری بلیغ به‌شمار آورده، در تأیید ادعای خود به کتاب المنصف او در سرقات متنبّی و نقد شعر او، استناد کرده است. با اینهمه، از آنجا که او در این کتاب بر متنبی خرده گرفته، بسیاری از بزرگان ادب، بر او تاخته و کتابهایی نیز در رد او و دفاع از متنبی نوشته‌اند و از جمله آنان ابن ‌جنی است که کتابی با عنوان النقض علی ابن ‌وکیع فی شعر المتنبّی و تخطئته در پاسخ او نوشته است.  


ابن ‌وکیع را نصّار به حق شاعر «گل و شراب» خوانده، زیرا علاوه بر قصیده چهار فصل او، حدود 20 قطعه و قصیده از مجموع 83 شعر موجود در دیوان، به وصف بهار و گل اختصاص دارد و نام انبوهی گل چون، شقایق، آس، بنفسج، آذریون، بهار، کافور و جلّنار یا میوه‌هایی چون زردآلو، نارنج، ترنج و زیتون در میان این اشعار پراکنده است. در کنار شعر «گل و بهار»، 19 قصیده و قطعه در باب خمر سروده شده است، بدین ترتیب ملاحظه می‌شود که برای مضامین دیگری چون غزل و هجا و اندرز جای زیادی باقی نمی‌ماند.  
ابن ‌وکیع را نصّار به حق شاعر «گل و شراب» خوانده، زیرا علاوه بر قصیده چهار فصل او، حدود 20 قطعه و قصیده از مجموع 83 شعر موجود در دیوان، به وصف بهار و گل اختصاص دارد و نام انبوهی گل چون، شقایق، آس، بنفسج، آذریون، بهار، کافور و جلّنار یا میوه‌هایی چون زردآلو، نارنج، ترنج و زیتون در میان این اشعار پراکنده است. در کنار شعر «گل و بهار»، 19 قصیده و قطعه در باب خمر سروده شده است، بدین ترتیب ملاحظه می‌شود که برای مضامین دیگری چون غزل و هجا و اندرز جای زیادی باقی نمی‌ماند.  
خط ۷۵: خط ۷۵:
# دیوان شعر. از دیوان شعر او که ابن ‌خلکان نیز در اختیار داشته، اینک نسخه‌ای در کتابخانه قدّور حلب موجود است. اما نصار که از وجود این نسخه بی‌اطلاع بوده، خود به جمع‌آوری اشعار ابن ‌وکیع از منابع مختلف پرداخته و 83 قطعه و قصیده را در مجموعه‌ای با عنوان ابن ‌وکیع التنیسی، شاعر الزهر والخمر در قاهره (1953م) به چاپ رسانده است. هلال ناجی در مجله المورد (1973م) مستدرکی بر این کتاب نوشته و آن را در کتاب خود، به نام هوامش تراثیة، نیز آورده است  
# دیوان شعر. از دیوان شعر او که ابن ‌خلکان نیز در اختیار داشته، اینک نسخه‌ای در کتابخانه قدّور حلب موجود است. اما نصار که از وجود این نسخه بی‌اطلاع بوده، خود به جمع‌آوری اشعار ابن ‌وکیع از منابع مختلف پرداخته و 83 قطعه و قصیده را در مجموعه‌ای با عنوان ابن ‌وکیع التنیسی، شاعر الزهر والخمر در قاهره (1953م) به چاپ رسانده است. هلال ناجی در مجله المورد (1973م) مستدرکی بر این کتاب نوشته و آن را در کتاب خود، به نام هوامش تراثیة، نیز آورده است  
# قصیده مزدوجه یا ارجوزه، در وصف فصول چهارگانه سال، همراه با قصیده النونیة الهزالیة ابوالقاسم واسانی در 1302ق در دمشق چاپ شده است
# قصیده مزدوجه یا ارجوزه، در وصف فصول چهارگانه سال، همراه با قصیده النونیة الهزالیة ابوالقاسم واسانی در 1302ق در دمشق چاپ شده است
# المنصف فی نقد الشعر و بیان سرقات المتنبّی و مشکل شعره، که مجلد اول آن با تعلیقات محمد رضوان دایه، در 1982م در دمشق چاپ شده است. برخی از نویسندگان معاصر نام آن را المنصف للسارق و المسروق من المتنبّی و برخی دیگر، المصنف فی الدلالات علی سرقات المتنبّی خوانده‌اند.  
# المنصف فی نقد الشعر و بیان سرقات المتنبّی و مشکل شعره، که مجلد اول آن با تعلیقات محمد رضوان دایه، در 1982م در دمشق چاپ شده است. برخی از نویسندگان معاصر نام آن را المنصف للسارق و المسروق من المتنبّی و برخی دیگر، المصنف فی الدلالات علی سرقات المتنبّی خوانده‌اند.  


===خطی===
===خطی===
خط ۸۲: خط ۸۲:


=== آثار یافت نشده===
=== آثار یافت نشده===
# الاخوان. در میان آثار مکی بن ‌ابی‌طالب از کتابی با عنوان منتخب کتاب الاخوان لابن ‌وکیع، نام برده شده است.
# الاخوان. در میان آثار مکی بن ‌ابی‌طالب از کتابی با عنوان منتخب کتاب الاخوان لابن ‌وکیع، نام برده شده است.
# منظومه بحرالاوهام.  
# منظومه بحرالاوهام.  
بغدادی 5 کتاب دیگر را در زمره آثار ابن وکیع برشمرده که از آثار نیای او، وکیع است<ref>وکیلی، ابو محمد، ج5، ص 86-87 </ref>.
بغدادی 5 کتاب دیگر را در زمره آثار ابن وکیع برشمرده که از آثار نیای او، وکیع است<ref>وکیلی، ابو محمد، ج5، ص 86-87 </ref>.


==پانویس==
==پانویس==