۱۴۵٬۰۰۳
ویرایش
ابن هبیره، یحیی بن محمد: تفاوت میان نسخهها
←وابستهها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگینامه | {{جعبه اطلاعات زندگینامه | ||
| عنوان = ابن هبیره، یحیی بن محمد | | عنوان = ابن هبیره، یحیی بن محمد | ||
| تصویر = NUR17721.jpg | | تصویر = NUR17721.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۱: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE17721AUTHORCODE | | کد مؤلف =AUTHORCODE17721AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۷: | ||
==اعتقادات== | ==اعتقادات== | ||
ابن هبیره با شیعیان که بهویژه در بغداد بخش قابل ملاحظهای از جمعیت را تشکیل میدادند، رابطه چندان خوبی نداشته و در زمان وزارت وی با آنان به سختی رفتار میشده است. در این بین مستنجد خلیفه هم برخی عملکردهای خود را به ابن هبیره منسوب داشته و بدین ترتیب به ناخرسندی شیعیان از ابن هبیره دامن میزده است و کار بدانجا رسید که ابن هبیره را در مشاهد مقدسه لعن میکردند. شاید همین عوامل باعث شده است که نام این شخصیت، به عنوان پوشاننده فضایل | ابن هبیره با شیعیان که بهویژه در بغداد بخش قابل ملاحظهای از جمعیت را تشکیل میدادند، رابطه چندان خوبی نداشته و در زمان وزارت وی با آنان به سختی رفتار میشده است. در این بین مستنجد خلیفه هم برخی عملکردهای خود را به ابن هبیره منسوب داشته و بدین ترتیب به ناخرسندی شیعیان از ابن هبیره دامن میزده است و کار بدانجا رسید که ابن هبیره را در مشاهد مقدسه لعن میکردند. شاید همین عوامل باعث شده است که نام این شخصیت، به عنوان پوشاننده فضایل اهلبیت(ع) در قصه مملکت فرزندان امام مهدی(ع) به چشم آید. چنانکه در متن داستان به نقل کمالالدین احمد بن محمد انباری آمده است، شخصیت اصلی قصه مشاهدات خویش را در مجلس وزیر ابن هبیره بازگو نموده و در پایان مجلس، ابن هبیره همگان را از فاش کردن آن داستان برحذر داشته است. از بخش پایانی این قصه و هشدار ابن هبیره، میتوان نتیجه گرفت که برای پردازنده داستان، این تلقی وجود داشته است که از نام این وزیر میتوان با عنوان شخصی بیمهر به اهلبیت(ع) سود جست. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
الافصاح عن معانی الصحاح. این اثر که [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] آن را مشتمل بر 19 بخش دانسته، در اصل شرح و تفسیری بر [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] و [[صحيح مسلم|صحیح مسلم]] بوده است. چنانکه از منابع متقدم و فهارس نسخ خطی برمیآید، مؤلف باتوجه به گستره آگاهی و نیز علایقش، هنگام برخورد با موضوعات جالب توجه، از هدف اصلی تألیف کتاب عدول کرده و فصولی مجزا را به آن موضوعات فرعی اختصاص داده است، چنانکه بخشی از آن را تفسیر قرآن و علم قرائت تشکیل میدهد و از آنجا که احادیث صحاح را عمدهترین منبع استنباط فروع فقه میدانست، بخشی را هم به فقه تطبیقی مختص گردانید. | الافصاح عن معانی الصحاح. این اثر که [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلکان]] آن را مشتمل بر 19 بخش دانسته، در اصل شرح و تفسیری بر [[صحيح البخاري|صحیح بخاری]] و [[صحيح مسلم|صحیح مسلم]] بوده است. چنانکه از منابع متقدم و فهارس نسخ خطی برمیآید، مؤلف باتوجه به گستره آگاهی و نیز علایقش، هنگام برخورد با موضوعات جالب توجه، از هدف اصلی تألیف کتاب عدول کرده و فصولی مجزا را به آن موضوعات فرعی اختصاص داده است، چنانکه بخشی از آن را تفسیر قرآن و علم قرائت تشکیل میدهد و از آنجا که احادیث صحاح را عمدهترین منبع استنباط فروع فقه میدانست، بخشی را هم به فقه تطبیقی مختص گردانید. | ||
تألیف این کتاب ـ دست کم بخش مربوط به فقه تطبیقی آن | تألیف این کتاب ـ دست کم بخش مربوط به فقه تطبیقی آن ـ در زمان وزارت وی بوده است. آن قسمت از الافصاح که بیشتر مورد توجه قرار گرفته، همین بخش اخیر است. درباره جایگاه این بخش در مجموعه الافصاح باید گفت که ابن هبیره با رسیدن به حدیث «من یرد الله به خیراً یفقهه فیالدین» به ذکر مسائل فقهی مورد اتفاق و نیز مورد اختلاف در میان علما و فقهای مذاهب اربعه پرداخته است. او با هزینهای هنگفت، بسیاری از علما را از شرق و غرب گرد هم آورد و پس از ترتیب دادن مجالس بحث و گفت و گو به تألیف این کتاب دست یازید. شاید ابن هبیره برای برپا کردن اینگونه محافل، بجز انگیزه علمی ـ فرهنگی، انگیزه سیاسی نیز داشته است، ولی باید اذعان داشت که کاستی منابع درباره هویّت کسانی که در آن نشستها حضور داشتهاند، راه تحقیق درباره هدف برپایی این محافل را سد میکند و در این مورد تنها از نام چند تن از حاضران مجلس، چون [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]]، ابن شافع حنبلی، ابن خشّاب نحوی، ابومحمد اشتری مالکی و احتمالاً ابن مارستانیه و ابوحامد احمد بن محمد حنبلی آگاهی داریم. | ||
مؤلف در تبویب کتاب تقریباً سنت مؤلفان پیشین را در ترتیب بخشهای عبادات و معاملات و غیره رعایت کرده است. وی در برخی موارد به آراء فقیهانی که خود صاحب مذهب بودهاند، همچون ابن منذر و ابوعبید قاسم بن سلام نیز نظر داشته است و در پارهای مسائل آراء خود را هم مطرح کرده است. با یک نگاه به نظرهای شخصی مؤلف در کتاب الافصاح، چنین برمیآید که ابن هبیره بیشتر در مباحث عبادات اظهار نظر میکرده است. او در دیدگاههای خود در مسائل مورد اختلاف فقهی، به جانب احتیاط میرفته است و گاه خلاف اجماع عامه و خلاف نظر پیشوایش [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] حکم کرده است. چنانکه در مورد صلوات بر پیامبر(ص) در تشهد اول نماز، وی به نظر جدید شافعی نزدیک شده و صلوات را اولی دانسته است. همچنین در مواردی حکم غیرمشهور بین حنبلیان را مبنا قرار داده است. برای مثال وی روایتی از احمد بن حنبل را که در آن مُنشِئ سفر (نه کسی که عبوری به جایی رسیده باشد) را که از موارد ابن سبیل دانسته شده است، صحیح میداند، حال آنکه مشهور بین حنبلیان، عدم الحاق آن به مصادیق ابن سبیل است. | مؤلف در تبویب کتاب تقریباً سنت مؤلفان پیشین را در ترتیب بخشهای عبادات و معاملات و غیره رعایت کرده است. وی در برخی موارد به آراء فقیهانی که خود صاحب مذهب بودهاند، همچون ابن منذر و ابوعبید قاسم بن سلام نیز نظر داشته است و در پارهای مسائل آراء خود را هم مطرح کرده است. با یک نگاه به نظرهای شخصی مؤلف در کتاب الافصاح، چنین برمیآید که ابن هبیره بیشتر در مباحث عبادات اظهار نظر میکرده است. او در دیدگاههای خود در مسائل مورد اختلاف فقهی، به جانب احتیاط میرفته است و گاه خلاف اجماع عامه و خلاف نظر پیشوایش [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] حکم کرده است. چنانکه در مورد صلوات بر پیامبر(ص) در تشهد اول نماز، وی به نظر جدید شافعی نزدیک شده و صلوات را اولی دانسته است. همچنین در مواردی حکم غیرمشهور بین حنبلیان را مبنا قرار داده است. برای مثال وی روایتی از احمد بن حنبل را که در آن مُنشِئ سفر (نه کسی که عبوری به جایی رسیده باشد) را که از موارد ابن سبیل دانسته شده است، صحیح میداند، حال آنکه مشهور بین حنبلیان، عدم الحاق آن به مصادیق ابن سبیل است. | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۱: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[إختلاف الأئمة العلماء]] | |||
[[إجماع الأئمة الأربعة و اختلافهم]] | |||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||