۱۰۶٬۳۱۲
ویرایش
مؤسسة آل البيت عليهم‌السلام لاحياء التراث: تفاوت میان نسخه‌ها
مؤسسة آل البيت عليهم‌السلام لاحياء التراث (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۵
، ۳۱ مهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - '،م' به '، م'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '،د' به '، د') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '،م' به '، م') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
# گروه ارزیاب و گردآورندهء نسخه‌ها: پس از انتخاب کتاب موردنظر، گروه ارزیاب مؤسسه، جستجوی گستردهء خویش را جهت یافتن نسخه‌های آن کتاب در فهارس نسخه‌های خطی کتابخانه‌ها آغاز می‌کند و تعداد شمارهء نسخه‌های یافته شده در فهارس را در لیستهای مخصوص ثبت می‌کند، سپس برای ارزیابی آن نسخ موجود وارد عمل می‌شود و نسخهء گزینش و ارزیابی شده را که از همه بهتر است انتخاب می‌نماید.برای این کار ضوابط و موازین و ملاکهایی وجود دارد که خبرگان گروه ارزیاب و متخصصان فن آنها را به کار می‌گیرند و از مهمترین این ملاکها این است که نسخه به خط خود مؤلف باشد و یا نزد مؤلف قرائت شده و یا در زمان خود وی استنساخ و مورد تأیید وی قرار گرفته باشد و یا اینکه با نسخهء اصل مقابله و یا نزد علما استماع شده و یا از طرف مؤلف صحت آن تأیید گردیده و همچنین تاریخ نسخه و هویت استنساخ‌کننده شناسایی و یا واقف آن در ترجیح و ارزیابی تأثیر فراوان دارد. | # گروه ارزیاب و گردآورندهء نسخه‌ها: پس از انتخاب کتاب موردنظر، گروه ارزیاب مؤسسه، جستجوی گستردهء خویش را جهت یافتن نسخه‌های آن کتاب در فهارس نسخه‌های خطی کتابخانه‌ها آغاز می‌کند و تعداد شمارهء نسخه‌های یافته شده در فهارس را در لیستهای مخصوص ثبت می‌کند، سپس برای ارزیابی آن نسخ موجود وارد عمل می‌شود و نسخهء گزینش و ارزیابی شده را که از همه بهتر است انتخاب می‌نماید.برای این کار ضوابط و موازین و ملاکهایی وجود دارد که خبرگان گروه ارزیاب و متخصصان فن آنها را به کار می‌گیرند و از مهمترین این ملاکها این است که نسخه به خط خود مؤلف باشد و یا نزد مؤلف قرائت شده و یا در زمان خود وی استنساخ و مورد تأیید وی قرار گرفته باشد و یا اینکه با نسخهء اصل مقابله و یا نزد علما استماع شده و یا از طرف مؤلف صحت آن تأیید گردیده و همچنین تاریخ نسخه و هویت استنساخ‌کننده شناسایی و یا واقف آن در ترجیح و ارزیابی تأثیر فراوان دارد. | ||
# گروه بازخوانی و تقطیع نص: بعد از انتخاب نسخه‌ها و عکس نسخه‌های بهتر، نسخهء موردنظر نزد یکی از فاضل‌ترین و آگاه‌ترین شخص به لغت عربی، قرائت می‌شود و گروه با بهره‌برداری از علائم نگارشی مانند:فاصله، نقطه گذاری، علامت تعجب، استفهام، استنکار و جمله‌های معترضه و اشاره به آیات و روایات، به تقطیع متن و ویراستاری صوری آن،نسخه را برای مقابله، تصحیح و گزینش متنی استوار آماده می‌سازد. | # گروه بازخوانی و تقطیع نص: بعد از انتخاب نسخه‌ها و عکس نسخه‌های بهتر، نسخهء موردنظر نزد یکی از فاضل‌ترین و آگاه‌ترین شخص به لغت عربی، قرائت می‌شود و گروه با بهره‌برداری از علائم نگارشی مانند:فاصله، نقطه گذاری، علامت تعجب، استفهام، استنکار و جمله‌های معترضه و اشاره به آیات و روایات، به تقطیع متن و ویراستاری صوری آن،نسخه را برای مقابله، تصحیح و گزینش متنی استوار آماده می‌سازد. | ||
# گروه استنساخ: پس از اینکه تقطیع نص و توزیع فقرات آن تمام شد،نسخه مورد نظر به حروفچین داده می‌شود تا با دستگاههای مجهز حروفچینی،نسخه‌ای جدید و حروفچینی شده را استنساخ نماید و برای دقت در این کار،نسخهء حروفچینی شده با اصل | # گروه استنساخ: پس از اینکه تقطیع نص و توزیع فقرات آن تمام شد،نسخه مورد نظر به حروفچین داده می‌شود تا با دستگاههای مجهز حروفچینی،نسخه‌ای جدید و حروفچینی شده را استنساخ نماید و برای دقت در این کار،نسخهء حروفچینی شده با اصل نسخه، مطابقت داده شده و مقابله می‌گردد تا خطا و اغلاط آن اصلاح شود و نسخه‌ای سالم و دور از اشتباه و خطا در اختیار محقق قرار گیرد. | ||
# گروه مقابله نسخه‌ها: در این مرحله، گروه مقابله،نسخهء حروفچینی و تصحیح شده را با دیگر نسخه‌های خطی مقابله می‌کنند و موارد اختلافی بین نسخه‌ها در برگه‌ای جداگانه که همراه نسخهء حروفچینی شده است،ثبت می‌گردد و برای هریک از نسخه‌ها، به تناسب نسخهء گرفته شده از مراکز و کتابخانه‌ها رمزی تعیین می‌شود مثلاًبرای نسخه‌ای که از کتابخانهء مجلس شورای اسلامی، گرفته شده،رمز«م»و برای کتابخانهء آستان قدس رضوی،رمز«ق» انتخاب می‌شود و همچنین سایر نسخه‌ها. | # گروه مقابله نسخه‌ها: در این مرحله، گروه مقابله،نسخهء حروفچینی و تصحیح شده را با دیگر نسخه‌های خطی مقابله می‌کنند و موارد اختلافی بین نسخه‌ها در برگه‌ای جداگانه که همراه نسخهء حروفچینی شده است،ثبت می‌گردد و برای هریک از نسخه‌ها، به تناسب نسخهء گرفته شده از مراکز و کتابخانه‌ها رمزی تعیین می‌شود مثلاًبرای نسخه‌ای که از کتابخانهء مجلس شورای اسلامی، گرفته شده،رمز«م»و برای کتابخانهء آستان قدس رضوی،رمز«ق» انتخاب می‌شود و همچنین سایر نسخه‌ها. | ||
# گروه استخراج آیات و احادیث: این گروه خود دارای بخشهایی جداگانه بدین شرح است: | # گروه استخراج آیات و احادیث: این گروه خود دارای بخشهایی جداگانه بدین شرح است: | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
#:ج.بخش استخراج احادیث در مصادر اهل سنت:در این بخش نیز روایاتی که در متن اثر به صراحت، یا به اشاره و یا به مفاد آنها استدلال شده است، در منابع و مصادر اهل سنت و عامه مورد کاوش قرار گرفته و با دقت به آن مصادر ارجاع و ثبت می‌شود. | #:ج.بخش استخراج احادیث در مصادر اهل سنت:در این بخش نیز روایاتی که در متن اثر به صراحت، یا به اشاره و یا به مفاد آنها استدلال شده است، در منابع و مصادر اهل سنت و عامه مورد کاوش قرار گرفته و با دقت به آن مصادر ارجاع و ثبت می‌شود. | ||
# گروه استخراج اقوال فقهی: که خود به دو بخش تقسیم می‌گردد: | # گروه استخراج اقوال فقهی: که خود به دو بخش تقسیم می‌گردد: | ||
#:الف.بخش استخراج اقوال فقهی عالمان شیعی:در این بخش اقدام به استخراج اقوال نقل شده در مصادر و منابع فقهی و جز آن‌که به عالمان امامیه تعلق | #:الف.بخش استخراج اقوال فقهی عالمان شیعی:در این بخش اقدام به استخراج اقوال نقل شده در مصادر و منابع فقهی و جز آن‌که به عالمان امامیه تعلق دارد، می‌شود،خواه نقل قول مستقیم باشد و یا از آنان نقل شده باشد که دارای بابی بزرگ و گسترده است و شامل مسائلی چون: شهرت، اجماع، مسائل اختلافی و غیر آنها می‌گردد.همچنین اقوالی که به صورت: ذهب الیه بعض، قال به جماعة، احتمله آخرون، تردّد او توقف او تأمّل فیه طائفة و مانند اینها آمده است،نیز شناسایی و استخراج می‌شود. | ||
#:ب.بخش استخراج اقوال فقهی عالمان اهل سنت:در این بخش،همهء مراحلی که در بخش پیشین ذکر شد، اجرا می‌شود، با این تفاوت که در منابع اهل سنت جستجو صورت می‌گیرد، البته با مراعات و دقت کامل در ارجاع اقوال استخراج شده به منابع و مصادر اصلی و به حسب مذاهب عالمانی که اقوالشان استخراج | #:ب.بخش استخراج اقوال فقهی عالمان اهل سنت:در این بخش،همهء مراحلی که در بخش پیشین ذکر شد، اجرا می‌شود، با این تفاوت که در منابع اهل سنت جستجو صورت می‌گیرد، البته با مراعات و دقت کامل در ارجاع اقوال استخراج شده به منابع و مصادر اصلی و به حسب مذاهب عالمانی که اقوالشان استخراج می‌گردد، مثلاًاز فقه شافعی:به کتاب الأمّ شافعی؛ مختصر مزنی؛ مهذب فیروز آبادی؛و فتح العزیز رافعی و...و از فقه حنفی به:مشکل الآثار طحاوی؛احکام القرآن جصّاص؛ مبسوط سرخسی؛هدایه و شرح هدایهء مرغینانی و جامع الصغیر شیبانی و از فقه مالکی:به الموطأ مالک؛احکام القرآن قرطبی و ابن عربی؛الفتاوی و بدایة المجتهد ابن رشد و از فقه حنبلی:به احکام النساء احمد بن حنبل؛المغنی ابن قدامه، الاحکام السلطانیه ابویعلی، الفتاوی الکبری ابن تیمیه و از فقه ظاهری:به المحلی ابن حزم و جز اینها ارجاع می‌گردد. | ||
#:اضافه بر این دو مورد، در این دو بخش، اشعار، امثال، لغت و غیر آن نیز استخراج و ارجاع داده می‌شود. | #:اضافه بر این دو مورد، در این دو بخش، اشعار، امثال، لغت و غیر آن نیز استخراج و ارجاع داده می‌شود. | ||
# گروه رجال‌شناسی و ضبط اسناد: یکی از مهمترین مسائل کتاب‌ها و متون حدیثی، طولانی بودن اسناد آنهاست.با در نظر گرفتن عامل زمان، تعدّد نسّاخ، تفاوت مالکان نسخه‌ها در حفاظت از آنها و مسائلی از این | # گروه رجال‌شناسی و ضبط اسناد: یکی از مهمترین مسائل کتاب‌ها و متون حدیثی، طولانی بودن اسناد آنهاست.با در نظر گرفتن عامل زمان، تعدّد نسّاخ، تفاوت مالکان نسخه‌ها در حفاظت از آنها و مسائلی از این قبیل، معلوم می‌شود که امکان تصحیف، تحریف، تبدیل اسامی، کنیه‌ها، القاب و انساب راویان فراوان است که نیازی به اشاره به آنها نیست ولی از آنجا که موضوع ضبط دقیق رجال و اسناد، از وظایف بزرگ و مهم تحقیق به شمار می‌رود، مؤسسه اقدام به تشکیل گروهی ویژه از متخصّصان و اهل فن و خبره در علم رجال نموده که کار اساسی آنها، ملاحظهء اختلافات رجالی است که در مرحلهء مقابله، به دست آمده است.این گروه به ویژه پس از بررسی دقیق تراجم و اسناد، اقدام به ضبط صحیح اسم، کنیه، لقب و نسب راویان، با ذکر دلایل قوی، می‌نماید. | ||
#گروه استوارسازی متون: در این بخش اسناد و مصادری که در گروههای فرعی شناسایی شده از تثبیت اختلافات، استخراج و ضبط سند | #گروه استوارسازی متون: در این بخش اسناد و مصادری که در گروههای فرعی شناسایی شده از تثبیت اختلافات، استخراج و ضبط سند را، مورد بررسی دقیق قرار داده و با تطبیق و قرائت دقیق نصّ به استوارسازی و ضبط دقیق آن می‌پردازند. | ||
#گروه نگارش پاورقیها | #گروه نگارش پاورقیها | ||
#گروه بازنگری نهایی | #گروه بازنگری نهایی | ||