سدی، اسماعیل بن عبدالرحمن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابومحمد اسماعیل بن عبدالرحمان قرشى کوفى''' (متوفاى 128)، معروف به سدّى کبیر از تابعان بزرگ تابعان شمرده مى‌شود.  

تفسیر او جزو بزرگترین منابع تفسیر نقلى به شمار مى‌رود و در «جامع البیان» طبرى و «الدر المنثور» سیوطى و دیگر تفاسیر نقلى معتبر، از آن فراوان گرفته شده است. جلال‌الدین سیوطى تفسیر او را بهترین تفاسیر شمرده است. این تفسیر اخیرا با جمع‌آورى و تحقیق دکتر محمد عطا یوسف در مصر به چاپ رسیده است.

رجالیان او را توثیق کرده و در صحاح از او روایت آورده‌اند، گر چه او را در تشیع افراطى مى‌دانند.  

شیخ ابوجعفر طوسى، سدّى (چون بر «سدّه؛ سكوى درب» مسجد جامع كوفه مى‏نشست به سدّي معروف شد) را در زمره صحابه امام زین‌العابدین علیه‌السّلام شمرده و با عنوان «مفسر قرآن» از او یاد کرده است.  

جلال‌الدین سیوطى مى‌گوید: «ابن جریر طبرى از این طریق مقدار زیادى تفسیر نقل کرده است». حاکم نیشابورى نیز در «المستدرک» روایات فراوانى از این طریق آورده است. البته از طریق مرّه از ابن مسعود نقل کرده است نه از طریق سدّى.

خلیلى در ارشاد مى‌گوید: «سدّى تفسیر خود را با ذکر سندهایى از ابن مسعود و ابن عباس نقل کرده است و بزرگانى چون ثورى و شعبه از سدّى تفسیر را نقل کرده‌اند. البته تفسیرى را که سدّى گرد آورده است از طریق اسباط بن نصر روایت شده و هر چند ثقه بودن اسباط مورد اتفاق نیست، ولى تفسیر سدّى بهترین تفاسیر شمرده شده است».

شیخ طوسى وى را از اصحاب سه تن از امامان اهل بیت: على بن الحسین، محمد بن على و جعفر بن محمد علیهم‌السّلام شمرده و او را از مفسران کوفه دانسته است.

شیخ طوسى در تفسیر خود «تبیان» بسیار بر گفتار او تکیه دارد. ابن شهرآشوب هم او را از اصحاب امام زین‌العابدین دانسته است. هموست که داستان اسب تاختن اخنس بن زید بر جسد مبارک امام حسین علیه‌السّلام و اعمال بى‌شرمانه او را نقل کرده، مى‌گوید: «او در همان شب دچار سوختگى شد، چون شعله از فتیله چراغ به او رسید و تمام بدنش را فرا گرفت تا او را خاکستر کرد».