پرش به محتوا

تمهیدی بر تصحیح متن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ده اند' به 'ده‌اند'
جز (جایگزینی متن - 'گوشه ای' به 'گوشه‌ای')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'ده اند' به 'ده‌اند')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۵۴: خط ۵۴:
از سخنان نویسنده در مقدّمه چنین معلوم می‌شود که کتاب تمهیدی بر تصحیح متن به منزله‌ی مقدّمه‌ای مشروح و لازم برای تصحیح او بر [[مثنوی معنوی (مصحح محمدی)]] است، زیرا در مقدّمه از تصحیح و روش تصحیح خود سخن گفته است و شواهدی که آورده نیز بر همین مطلب دلالت می‌کند. نویسنده در توضیحی که در انتهای مقدّمه دارد می‌گوید: در این متن سعی تمام کرده‌ام تا خواننده با خوانشی مواجه شود که گویی [[مولانا]] آن را در قالب گفتار بیان نموده است، چه [[مثنوی]] به عنوان متنی گفتاری که در جا خلق شده و تداوم و تطویل یافته، برای گوش هوشی گفته شده که آن گوشِ هوش نه تنها نیوشنده‌ی کلام [[مولانا]] بلکه بلعنده‌ی مفاهیم نغز و پر مغز باطن دریاییِ [[مولانا]] بوده است، و لذا در گذر زمان که از بی توفیقیِ ما صدای آن خداوندگارِ خوش آوا و معنوی در سرودن و گفتن [[مثنوی]] به گوش ما نمی‌رسد پس به ناچار باید در متن نوشتاریِ [[مثنوی]] چنان دقّتی را از بابت درج علامتها، جدا و یا پیوسته نویسیِ کلمات لازم، و همین طور إعراب صحیح کلمات توجّه ویژه داشت تا خواننده در حین خواندن ضمن اینکه به سادگی بتواند متن را بخواند و بفهمد، درعین حال از طریقِ درست خوانی خود را به جای مخاطب [[مثنوی]] در زمان [[مولانا]] تصوّر کند، از این بابت تصحیح مثنوی ضرورتی بایسته و مؤکّد می‌یابد<ref>مقدّمه، ص 16</ref>.
از سخنان نویسنده در مقدّمه چنین معلوم می‌شود که کتاب تمهیدی بر تصحیح متن به منزله‌ی مقدّمه‌ای مشروح و لازم برای تصحیح او بر [[مثنوی معنوی (مصحح محمدی)]] است، زیرا در مقدّمه از تصحیح و روش تصحیح خود سخن گفته است و شواهدی که آورده نیز بر همین مطلب دلالت می‌کند. نویسنده در توضیحی که در انتهای مقدّمه دارد می‌گوید: در این متن سعی تمام کرده‌ام تا خواننده با خوانشی مواجه شود که گویی [[مولانا]] آن را در قالب گفتار بیان نموده است، چه [[مثنوی]] به عنوان متنی گفتاری که در جا خلق شده و تداوم و تطویل یافته، برای گوش هوشی گفته شده که آن گوشِ هوش نه تنها نیوشنده‌ی کلام [[مولانا]] بلکه بلعنده‌ی مفاهیم نغز و پر مغز باطن دریاییِ [[مولانا]] بوده است، و لذا در گذر زمان که از بی توفیقیِ ما صدای آن خداوندگارِ خوش آوا و معنوی در سرودن و گفتن [[مثنوی]] به گوش ما نمی‌رسد پس به ناچار باید در متن نوشتاریِ [[مثنوی]] چنان دقّتی را از بابت درج علامتها، جدا و یا پیوسته نویسیِ کلمات لازم، و همین طور إعراب صحیح کلمات توجّه ویژه داشت تا خواننده در حین خواندن ضمن اینکه به سادگی بتواند متن را بخواند و بفهمد، درعین حال از طریقِ درست خوانی خود را به جای مخاطب [[مثنوی]] در زمان [[مولانا]] تصوّر کند، از این بابت تصحیح مثنوی ضرورتی بایسته و مؤکّد می‌یابد<ref>مقدّمه، ص 16</ref>.


در فصل نکاتی در تصحیح و خوانش متن، نکته‌ی اصلی که بدان متذکّر شده است این که [[مثنوی]] یک گفتار بوده و نه متن نوشتاری. نوشته‌ی [[مثنوی]] از روی گفتار صورت گرفته و در واقع فرد یا جماعتی در حالت شنودن [[مثنوی]] بوده اند و لذا آنچه که مهم است این که [[مثنوی]] باید طوری به مخاطب عرضه شود که گویا آن را می‌شنود، برای این منظور باید با تمام علائم برای کسی که حضور ندارد همراه شود که گویا متن را در حالت خواند عین آن است که می‌شنود. وجود إعراب مناسب و علائم دستوری و تفکیک کلمات در واقع نقش همان گفتار یا خوانش آن را بر عهده دارد. از نکات دیگر که بدان متذکر شده است حجاب لفظ است که معمولاً مانع فهم معنا می‌شود، هر چند که گاهی لفظ است که ما را به معنا نزدیک می‌کند، در عین حال مقولاتی در اختلاف لفظ و معنا در همین فصل مورد توجّه قرار گرفته است.
در فصل نکاتی در تصحیح و خوانش متن، نکته‌ی اصلی که بدان متذکّر شده است این که [[مثنوی]] یک گفتار بوده و نه متن نوشتاری. نوشته‌ی [[مثنوی]] از روی گفتار صورت گرفته و در واقع فرد یا جماعتی در حالت شنودن [[مثنوی]] بوده‌اند و لذا آنچه که مهم است این که [[مثنوی]] باید طوری به مخاطب عرضه شود که گویا آن را می‌شنود، برای این منظور باید با تمام علائم برای کسی که حضور ندارد همراه شود که گویا متن را در حالت خواند عین آن است که می‌شنود. وجود إعراب مناسب و علائم دستوری و تفکیک کلمات در واقع نقش همان گفتار یا خوانش آن را بر عهده دارد. از نکات دیگر که بدان متذکر شده است حجاب لفظ است که معمولاً مانع فهم معنا می‌شود، هر چند که گاهی لفظ است که ما را به معنا نزدیک می‌کند، در عین حال مقولاتی در اختلاف لفظ و معنا در همین فصل مورد توجّه قرار گرفته است.


در فصل نسخه‌ی قونیه و نیکلسون از همان آغاز در دو بیت نخست مثنوی که مشهور است چند اختلاف را معلوم کرده و به شرح و تفسیر آن پرداخته که کدامیک از این دو متن درست تر و صحیح تر است و برای هر کدام نیز دلایلی را همراه کرده است. در عین حال به طور ساده که می‌تواند اختلاف ژرفی در معنا داشته باشد کلمات بدین صورت مطرح می‌شود:
در فصل نسخه‌ی قونیه و نیکلسون از همان آغاز در دو بیت نخست مثنوی که مشهور است چند اختلاف را معلوم کرده و به شرح و تفسیر آن پرداخته که کدامیک از این دو متن درست تر و صحیح تر است و برای هر کدام نیز دلایلی را همراه کرده است. در عین حال به طور ساده که می‌تواند اختلاف ژرفی در معنا داشته باشد کلمات بدین صورت مطرح می‌شود: