پرش به محتوا

سام نامه: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ مارس ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR35815J1.jpg | عنوان = سام نامه | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = مؤلف ناشناخته (نويسنده) روياني، وحيد (مصحح) امیری، مصطفی ( مترجم) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = ‎‏1392 5457 ‏PIR‎‏ | موضوع =شعر فارسی...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''سام نامه''' اثری از نویسنده‌ای ناشناس متعلق به قرن دهم هجری قمری در موضوع ادبیات و شعر فارسی است و توسط وحید رویانی (ولادت 1357ش) تحقیق و تصحیح شده است.
'''سام نامه''' اثری از نویسنده‌ای ناشناس متعلق به قرن دهم هجری قمری در موضوع ادبیات و شعر فارسی است و توسط [[روياني، وحيد|وحید رویانی]] (متولد 1357ش) تحقیق و تصحیح شده است.


اين اثر منظومه‌ای مشتمل بر داستاني حماسى و عشقى از سرگذشت سام نريمان پهلوان داستانى سيستان و دلاوری‌ها، ماجراجوی‌ها و عشق‌بازی‌های او در خاورزمین است. این اثر که منظومه مفصلى با بحر شعری متقارب است بيشتر عشقى قهرمانى است يعنى منظومة عاشقانه‌ای كه مدار كارها در آن بر شجاعت‌هاى قهرمان داستان نهاده شده است. <ref >‏ صفا، ذبیح‌الله، ج‏3، ص 328</ref>
اين اثر منظومه‌ای مشتمل بر داستاني حماسى و عشقى از سرگذشت سام نريمان پهلوان داستانى سيستان و دلاوری‌ها، ماجراجوی‌ها و عشق‌بازی‌های او در خاورزمین است. این اثر که منظومه مفصلى با بحر شعری متقارب است بيشتر عشقى قهرمانى است يعنى منظومة عاشقانه‌ای كه مدار كارها در آن بر شجاعت‌هاى قهرمان داستان نهاده شده است. <ref >‏ صفا، ذبیح‌الله، ج‏3، ص 328</ref>
خط ۳۲: خط ۳۲:
هویت نویسنده این اثر و تاریخ‌نگارش از نظر پژوهشگران خارجی و ایرانی حوزه ادبیات و تاریخ‌ادبیات فارسی مورد اختلاف است. برخی آن را منتسب به خواجوی کرمانی شاعر نامی قرن هفتم و هشتم هجری دانسته و برخی دیگر این انتساب تردید کرده و یا آن را نفی نموده‌اند. <ref > مقدمه ص بیست- بیست و پنج  </ref> در مورد مذهب نویسنده نیز تنها حدس زده شده است که وی مسلمان بوده؛ چراکه نویسنده در هیچ جای اثر اشاره به مذهب خود نکرده و هیچ نشانه‌ای که دلالت بر مذهب او بنماید از خود برجای نگذاشته است. <ref > رک: همان، ص  سی و پنج</ref>
هویت نویسنده این اثر و تاریخ‌نگارش از نظر پژوهشگران خارجی و ایرانی حوزه ادبیات و تاریخ‌ادبیات فارسی مورد اختلاف است. برخی آن را منتسب به خواجوی کرمانی شاعر نامی قرن هفتم و هشتم هجری دانسته و برخی دیگر این انتساب تردید کرده و یا آن را نفی نموده‌اند. <ref > مقدمه ص بیست- بیست و پنج  </ref> در مورد مذهب نویسنده نیز تنها حدس زده شده است که وی مسلمان بوده؛ چراکه نویسنده در هیچ جای اثر اشاره به مذهب خود نکرده و هیچ نشانه‌ای که دلالت بر مذهب او بنماید از خود برجای نگذاشته است. <ref > رک: همان، ص  سی و پنج</ref>


محقق اثر با ایراد دلایلی مختلف صحت انتساب سام نامه به خواجوی کرمانی را به چالش کشیده است<ref > رک: همان، ص بیست و پنج – سی و چهار </ref> وی بر این باور است اثر موردبحث از آمیختن همای همایون خواجو با داستان‌های فرعی دیگر که به‌احتمال زیاد از قرن دهم به بعد روی داده ساخته شده است. وی بر اساس دلایلی سروده‌های اثر را از یک شاعر ندانسته؛ بلکه آن‌ها را متعلق به ادبیات عامیانه رایج میان مردم قلمداد نموده که توسط برخی نقالان و به فراخور توان و ذوق آن‌ها بخشی از آن منظوم و به داستان افزوده شده است. <ref > رک: همان، ص سی و چهار – سی و پنج</ref>
محقق اثر با ایراد دلایلی مختلف صحت انتساب سام نامه به [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجوی کرمانی]] را به چالش کشیده است<ref > رک: همان، ص بیست و پنج – سی و چهار </ref> وی بر این باور است اثر موردبحث از آمیختن همای همایون خواجو با داستان‌های فرعی دیگر که به‌احتمال زیاد از قرن دهم به بعد روی داده ساخته شده است. وی بر اساس دلایلی سروده‌های اثر را از یک شاعر ندانسته؛ بلکه آن‌ها را متعلق به ادبیات عامیانه رایج میان مردم قلمداد نموده که توسط برخی نقالان و به فراخور توان و ذوق آن‌ها بخشی از آن منظوم و به داستان افزوده شده است. <ref > رک: همان، ص سی و چهار – سی و پنج</ref>


این اثر باتوجه‌به تعریفی که دایره‌المعارف‌ها و کتاب‌هایی که به تعریف حماسه پرداخته و ویژگی‌هایی برای آن ذکر کرده تنها از ارزش پهلوانی و افسانه‌ای برخوردار بوده و فاقد ارزش ملی است به همین دلیل در میان حماسه‌های ملی جای نگرفته است. این اثر از جهت سبک در مقایسه با شاهنامه در درجه سوم قرار دارد و پس از آثاری مانند گرشاسب نامه و کوش‌نامه است. این اثر ساختار منسجمی نداشته و  مشتمل بر داستان‌های فرعی بی‌شماری با موضوعات مختلف و حوادث گوناگون در کنار یکدیگر است که ماجرای عشق سام به پری‌دخت همچون رشته‌ای آن‌ها را گرد هم آورده است. این اثر بیش از آنکه اثر حماسی باشد به یک اثر رمانسی نزدیک است که بر اساس عشق سام و پری‌دخت شکل‌گرفته است. <ref > رک: همان، ص سی و شش– ص سی و نه</ref>
این اثر باتوجه‌به تعریفی که دایره‌المعارف‌ها و کتاب‌هایی که به تعریف حماسه پرداخته و ویژگی‌هایی برای آن ذکر کرده تنها از ارزش پهلوانی و افسانه‌ای برخوردار بوده و فاقد ارزش ملی است به همین دلیل در میان حماسه‌های ملی جای نگرفته است. این اثر از جهت سبک در مقایسه با شاهنامه در درجه سوم قرار دارد و پس از آثاری مانند گرشاسب نامه و کوش‌نامه است. این اثر ساختار منسجمی نداشته و  مشتمل بر داستان‌های فرعی بی‌شماری با موضوعات مختلف و حوادث گوناگون در کنار یکدیگر است که ماجرای عشق سام به پری‌دخت همچون رشته‌ای آن‌ها را گرد هم آورده است. این اثر بیش از آنکه اثر حماسی باشد به یک اثر رمانسی نزدیک است که بر اساس عشق سام و پری‌دخت شکل‌گرفته است. <ref > رک: همان، ص سی و شش– ص سی و نه</ref>