آشنایی با نهج‌البلاغه (كاظم محمدى): تفاوت میان نسخه‌ها

نهج‌البلاغه، ترجمه‌های آن و شروح و تفاسیری که بر آن نوشته شده برای خود فضایی باز را باز کرده است و در عین حال مشتاقان حکمت علوی و تشنگان معرفت قدسی با ارادتی که با [[امام علی علیه‌السلام|امام علی]] داشته اند آثار بسیار ارزشمندی را در باره‌ی این کتاب از خود به یادگار گذاشته اند. مسلّماً تعداد کتابهایی که در باره‌ی [[امام علی علیه‌السلام|امام علی]] و نهج‌البلاغه نوشته شده خود در حدّ یک کتابخانه‌ی بزرگ است. بر این همه باید این اثر خاص را هم افزود و در همان راستا قرار داد.

آشنایی با نهج‌البلاغه چنانکه از نوشته‌ی روی جلد آن بر می‌آید کاری است برای جوانان و لذا با قلمی روان و بسیار ساده و شیوا به نگارش در آمده، در عین حال با اختصاری که دارد می‌توان گفت که جامعیّت معنوی و معناییِ بسیار بالایی در آن وجود دارد، به نوعی که تقریباً چیزی را از قلم نینداخته و در معرّفی این کتاب ارزشمند کاری گرانسنگ انجام داده است.

== ساختار ==

کتاب آشنایی با نهج‌البلاغه در یک جلد و به زبان فارسی نوشته شده است، در نوشتار این نویسنده، به ویژه در این کتاب چیزی از مغلق نویسی و ابهام زایی نمی‌بینیم و نگارشی ساده و روان را در کار تإلیف کرده است. و همینکه کتاب را برای جوانان تدوین کرده است نشان از آن دارد که هیچ امر مبهم و مغلقی در آن دیده نمی‌شود زیرا عامداً ساده نویسی را در این اثر پیشه کرده است، گر چه نویسنده در مجموع جز به ندرت ساده نویسی را روال کار خود ساخته و از دشوار نویسی هم پرهیز می‌کند و هم انتقاد.

بعد از این دو معرّفیِ ساده و کوتاه بخشِ «بخشهای نهج‌البلاغه» در پیش روست و بعد از آن استقبال از «موضوعات مهم نهج‌البلاغه» مطرح می‌شود. بعد از آن اصول و فروع دین را از منظر نهج‌البلاغه بررسی می‌کند و در آخر در دو بخش یکی به شروح و تفاسیر نهج‌البلاغه و یکی هم به ترجمه‌های آن می‌پردازد.  

نویسنده در بخشی از مقدّمه می‌نویسد: سخنان امام علی(ع) به سان وحی الهی و دانش نبوی است. سنگین و وزین، بلند و دست نیافتنی، شکیل و زیبا و خوش تراش، نرم و لطیف و آرامبخش، صیقلی و جلا یافته، نغز و مغز و پرمعنی. و به سان قرآن دارای ظاهر و باطن، کلماتی پیچیده و تأمّل کردنی، لایه دار و عمیق. این سخنان ژرف و عمیق از روح بلند و خروشانی برخاسته که خود نیز در عالم بشری ناشناخته است. کسی تا کنون جز خدا و رسول خدا(ص) ماهیّتش را نشناخته و به گستردگی، عمق و ژرفای آن راه پیدا نکرده است. او و کلمات و سخنانش هماره ژرف و عمیق، گسترده و دست نیافتنی، بلند و بلیغ، جامع و جاودان بوده و خواهد بود<ref>مقدمه، صص 8-7</ref>. نویسنده خود در باره‌ی این اثر هم می‌نویسد: ما در این کتاب چنان‌که اشاره شد برآنیم تا با زبانی ساده از این کتاب بی‌مانند بگوئیم و اجمالاً مطالب آنرا و آنچه که درباره‌ی آن است را برای دوستان جوان و نوجوان ترسیم نمائیم <ref>مقدمه، ص 10</ref>.

== گزارش محتوا==

آشنایی با نهج‌البلاغه در عین اختصار به بسیاری مسائل پرداخته و کلّیّتی از کتاب وزین [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] را به نمایش در آورده است. در نخستین گام از بابت سپاس به معرّفی [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سیّد رضی]] پرداخته و به معرّفی او برای جوانان اهتمام نموده است تا جوانان بدانند که این کتاب گرانسنگ تألیف این دانشمند با فضیلت است و نه چنانکه برخی آن را نوشته‌ی [[امام علی علیه‌السلام|امام علی]] می‌دانند. نویسنده بعد از توصیف [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سیّد رضی]] و بیان قدرتمندی او در دانشها و معنویت در انتها به سخنان او اشاره می‌کند که به کار تدوین [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] مربوط می‌شود. این نام را [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سیّد رضی]] خود انتخاب کرده و دلیل آن هم از زبان خود او چنین است: کتاب را [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] نامیدم. چه، درهای بلاغت را برای بیننده می‌گشاید و مطلوبش را بدو نزدیک می‌نماید. هرچه دانشمند و دانش آموز بخواهد در آن هست و مطلوب بلیغ و زاهد در آن موجود و نمایان است و در اثنای آن سخنان شیواست که در توحید و عدل خداست، و پاک دانستن او از همانندی به آفریدگان که نشاننده‌ی سوزش تشنگی است و داروی بیماران، و زداینده‌ی هر شبهه ای از دلهای آنان <ref>متن، ص 16</ref>.

در بخش بعد که از اصول و فروع دین سخن رفته است، در بخش نخست: توحید و نبوّت و معاد و امامت و عدالت را مرور کرده و برای هر کدام شاهدی آورده است و در بخش دوّم که به فروع مربوط می‌شود به اجمالِ تمام فروع پر فروغ ده گانه را از نماز تا تبرّی از زبان نهج‌البلاغه به خوبی معرّفی نموده است. در دو بخش دیگر که به شروح و ترجمه‌ها پرداخته برخی از تفلسیر مشهور و برخی از ترجمه‌های در دست را نام برده که مسلّماً در هر دوره ای بر حجم و تعداد آنها افزوده می‌شود و ما همچنان به شرح و ترجمه‌های نوین و روآمد نیاز داریم تا با اندیشه‌های آن امام همام بیش از پیش آشنا بشویم.

نویسنده کتاب آشنایی با نهج‌البلاغه، [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در خصوص تفاسیر می‌نویسد: وجود این همه شرح و تفسیر نمایانگر اهمیّت [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] و ارزشمندی سخنان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در بین همه‌ی اقشار مردم از هر دستی است، چه مسلمان و چه غیر مسلمان. چه شیعه و چه سنّی. کلمات حکیمانه، سنجیده و کاملاً پخته ای که از یک انسان کامل جاری شده باشد هرکس را می‌تواند قانع و مجاب سازد و در راهنمائی و هدایت او کارساز باشد. چه خردهائی که در اقیانوس بیکران اندیشه‌های امام غوطه خورده و به عظمت آن راه یافته ولی هرگز عمق و گستره‌ی آنرا باز نشناخته اند، چه حکیمان و فیلسوفانی که در کلمات خردورز و حکیمانه‌ی او غرق گشته و از ژرفای آن کلمات به حیرت فرو رفته اند، و چه ادیبانی که در زمان خود در اوج فصاحت و بلاغت بوده ولی انصاف داده اند که از فصاحت و بلاغت او هنوز بسیار دورند. به هرحال [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] و در مجموع سخنان [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] آنقدر شگفتی و جاذبه دارد که می‌توان گفت تا روز قیامت نه تنها مورد استفاده‌ی اهل علم و دین قرار می‌گیرد بلکه به واسطه‌ی خردمندان و حکیمان و عالمان هر دوره به شرح و تفسیرهای تازه تر خواهد انجامید، چنانکه در همین زمان نیز تفسیرهائی از آن صورت گرفته و تفاسیری هم در حال نوشتن است که ما از ذکر آنها خودداری می‌کنیم <ref>متن، صص 112-111</ref>.

==ویژگیها==

این کتاب نیز به مانند دیگر آثاری که از [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] به انتشار رسیده در راستای دین، عرفان و فلسفه است که می‌توان برای آن نکاتی را متذکّر شد:

# نکته‌ی دیگر مختصر بودن کتاب است که وضع و حال جوانان را به طور عموم در نظر گرفته و در کمترین حجم بیشترین مطلب را به آنان ارائه داده است.  

# ویژگی دیگر گسترده بودن مطالب است و با دقّت و شناخت بالایی تمام محتوای [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغه]] را از بابت موضوعات در این رساله‌ی کوچک جمع کرده است.

==وضعیت کتاب==

آشنایی با نهج‌البلاغه، تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]]

کتاب در یک جلد با مقدّمه‌ای مختصر نوشته شده است. متن کتاب فارسی است و دارای 122 صفحه است. کتاب حاضر در قطع رقعی و با جلد نرم منتشر شده. در آغاز، فهرست مطالب قرار دارد و در انتهای اثر هم فهرستی از منابع و مأخذ درج شده است.

==پانویس ==

<references />