ظاهرة التحريف في التراث الإسلامي: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - 'ابن‌ع' به 'ابن‌ ع'
جز (رده‌افزایی)
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ع' به 'ابن‌ ع')
خط ۳۸: خط ۳۸:
مورد اولی که نویسنده ذکر می‌کند، تحریف حدیث یوم الدار در تفسیر طبری، [[تفسير القرآن العظيم (ابن كثير)|تفسیر ابن کثیر]] و کتاب حياة محمد است. [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|محمد بن جریر طبری]]، لفظ وصایت و ولایت [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]] را که پیامبر در آن روز به آن تصریح کرد و سایرین با تصریح آورده‌اند، با کنایه ذکر کرده است؛ یعنی به جای لفظ «خليفتي و وصيي» گفته «کذا و کذا». ابن کثیر نیز نظیر همین اشتباه را در تاریخ و تفسیرش انجام داده و عجیب‌تر از این دو نفر، کاری است که وزیر سابق معارف مصر، دکتر هیکل در کتاب «حياة محمد» انجام داده. از نظر نویسنده، احتمال تبرئه طبری از تحریف در این مورد وجود دارد؛ زیرا ممکن است این امر کار نویسندگان و ناسخین کتاب او باشد، اما گرایش ابن کثیر به بنی‌امیه اطمینان می‌دهد که این کار به دست خود وی انجام شده، نه از جانب ناسخان کتابش. در مورد دکتر محمدحسین هیکل هم همچنین؛ زیرا این تغییرات در زمان حیات خود وی در کتابش انجام شده است. هرچند برخی توجیه کرده و معتقدند او به تغییرات واقعه در کتابش در چاپ‌های بعدی به دست علمای الازهر، اعتراض کرد، ولی چاره‌ای نیافت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14757/1/13 ر.ک: همان، ص13-19]</ref>
مورد اولی که نویسنده ذکر می‌کند، تحریف حدیث یوم الدار در تفسیر طبری، [[تفسير القرآن العظيم (ابن كثير)|تفسیر ابن کثیر]] و کتاب حياة محمد است. [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|محمد بن جریر طبری]]، لفظ وصایت و ولایت [[امام على(ع)|علی بن ابی‌طالب(ع)]] را که پیامبر در آن روز به آن تصریح کرد و سایرین با تصریح آورده‌اند، با کنایه ذکر کرده است؛ یعنی به جای لفظ «خليفتي و وصيي» گفته «کذا و کذا». ابن کثیر نیز نظیر همین اشتباه را در تاریخ و تفسیرش انجام داده و عجیب‌تر از این دو نفر، کاری است که وزیر سابق معارف مصر، دکتر هیکل در کتاب «حياة محمد» انجام داده. از نظر نویسنده، احتمال تبرئه طبری از تحریف در این مورد وجود دارد؛ زیرا ممکن است این امر کار نویسندگان و ناسخین کتاب او باشد، اما گرایش ابن کثیر به بنی‌امیه اطمینان می‌دهد که این کار به دست خود وی انجام شده، نه از جانب ناسخان کتابش. در مورد دکتر محمدحسین هیکل هم همچنین؛ زیرا این تغییرات در زمان حیات خود وی در کتابش انجام شده است. هرچند برخی توجیه کرده و معتقدند او به تغییرات واقعه در کتابش در چاپ‌های بعدی به دست علمای الازهر، اعتراض کرد، ولی چاره‌ای نیافت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14757/1/13 ر.ک: همان، ص13-19]</ref>


نویسنده در مورد دوم از بیان موارد تحریف، عدم ذکر اسامی امامان(ع) در فتوحات مکیه ابن عربی را ذکر می‌کند. او پیش از بیان این تحریف، روایت مسلم از جابر بن سمره در [[صحيح مسلم]] را که در آن به اسامی ائمه(ع) تصریح شده است، می‌آورد. سپس عبارتی از شعرانی را از باب ششم همین کتاب از [[ابن‌عربی، محمد بن علی|محی‌الدین عربی]] نقل می‌کند که در آن به اسامی تمامی امامان تصریح شده است. وی چنین نتیجه می‌گیرد که این تحریف به دست نویسنده و کاتب فتوحات مکیه انجام شده؛ زیرا در عبارتی که شعرانی از فتوحات نقل کرده، نام تمامی ائمه(ع) هست. وی همچنین تحریف دیگری را به کاتب فتوحات نسبت می‌دهد که تحریف در تحریف است. کاتب، حضرت مهدی(عج) را از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) ذکر کرده، درحالی‌که آن حضرت از نوادگان امام حسین(ع) هستند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14757/1/20 ر.ک: همان، ص20-26]</ref>
نویسنده در مورد دوم از بیان موارد تحریف، عدم ذکر اسامی امامان(ع) در فتوحات مکیه ابن عربی را ذکر می‌کند. او پیش از بیان این تحریف، روایت مسلم از جابر بن سمره در [[صحيح مسلم]] را که در آن به اسامی ائمه(ع) تصریح شده است، می‌آورد. سپس عبارتی از شعرانی را از باب ششم همین کتاب از [[ابن‌ عربی، محمد بن علی|محی‌الدین عربی]] نقل می‌کند که در آن به اسامی تمامی امامان تصریح شده است. وی چنین نتیجه می‌گیرد که این تحریف به دست نویسنده و کاتب فتوحات مکیه انجام شده؛ زیرا در عبارتی که شعرانی از فتوحات نقل کرده، نام تمامی ائمه(ع) هست. وی همچنین تحریف دیگری را به کاتب فتوحات نسبت می‌دهد که تحریف در تحریف است. کاتب، حضرت مهدی(عج) را از نوادگان امام حسن مجتبی(ع) ذکر کرده، درحالی‌که آن حضرت از نوادگان امام حسین(ع) هستند<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14757/1/20 ر.ک: همان، ص20-26]</ref>


یعقوبی در تاریخش در فصل سوره‌های مدنی ذکر کرده که آخرین چیزی که بر پیامبر(ص) نازل شد، آیه «اليوم أكملت لكم دينكم و أتممت عليكم نعمتي و رضيت لكم الإسلام دينا» (مائده: 3) بود و در ادامه نوشته: «هي الرواية الصحيحة الثابتة الصريحة و كان نزولها يوم النص علی أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع) بغدير خم»؛ اما در طبع دار صادر به‌جای کلمه «يوم النص» عبارت «يوم النفر» را گذاشته‌اند و به‌جای عبارت «بغدير خم» کلمه «بعد ترحم» را<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14757/1/27 ر.ک: همان، ص27-28]</ref>
یعقوبی در تاریخش در فصل سوره‌های مدنی ذکر کرده که آخرین چیزی که بر پیامبر(ص) نازل شد، آیه «اليوم أكملت لكم دينكم و أتممت عليكم نعمتي و رضيت لكم الإسلام دينا» (مائده: 3) بود و در ادامه نوشته: «هي الرواية الصحيحة الثابتة الصريحة و كان نزولها يوم النص علی أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع) بغدير خم»؛ اما در طبع دار صادر به‌جای کلمه «يوم النص» عبارت «يوم النفر» را گذاشته‌اند و به‌جای عبارت «بغدير خم» کلمه «بعد ترحم» را<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14757/1/27 ر.ک: همان، ص27-28]</ref>