۱۱۱٬۴۸۶
ویرایش
شرح رسالة التوحید: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''شرح رسالة التوحيد'''، نوشته یکی از عالمان فرقه شیخیه، علی‌نقی بن شیخ احمد احسایی (متوفی ۱۲۴۶ق)، توضیحات و نقدهایی بر کتاب «رسالة التوحيد» از آثار صوفی عبدالکریم قطب‌الدین بن ابراهیم جیلى (767-805 یا 826ق) است. زبان متن و شرح، هر دو، عربی است. نویسنده، شرح خود را به‌صورت غیر مزجی آورده و متن و شرح را از یکدیگر جدا کرده است. موضوع محوری کتاب، حقیقت توحید و مراتب آن و نقد دیدگاه صوفیه در این بحث است. | '''شرح رسالة التوحيد'''، نوشته یکی از عالمان فرقه شیخیه، [[اح‍س‍ائ‍ی، ع‍ل‍ی ن‍ق‍ی بن احمد|علی‌نقی بن شیخ احمد احسایی]] (متوفی ۱۲۴۶ق)، توضیحات و نقدهایی بر کتاب «رسالة التوحيد» از آثار صوفی [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|عبدالکریم قطب‌الدین بن ابراهیم جیلى]] (767-805 یا 826ق) است. زبان متن و شرح، هر دو، عربی است. نویسنده، شرح خود را به‌صورت غیر مزجی آورده و متن و شرح را از یکدیگر جدا کرده است. موضوع محوری کتاب، حقیقت توحید و مراتب آن و نقد دیدگاه صوفیه در این بحث است. | ||
مصحح و محقق کتاب، صالح احمد دباب، اثر حاضر را بر اساس 2 نسخه خطی تصحیح کرده و مشخصات کتاب‌شناختی و تفاوت آن را توضیح داده است. او نشانی آیات و منابع روایات را در پاورقی مشخص کرده و کوشیده است هر حدیثی را به منبع معتبری مستند سازد، ولی جستجویش در همه موارد موفق نبوده و برخی از روایات بدون مأخذ مانده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10-11</ref>. | مصحح و محقق کتاب، صالح احمد دباب، اثر حاضر را بر اساس 2 نسخه خطی تصحیح کرده و مشخصات کتاب‌شناختی و تفاوت آن را توضیح داده است. او نشانی آیات و منابع روایات را در پاورقی مشخص کرده و کوشیده است هر حدیثی را به منبع معتبری مستند سازد، ولی جستجویش در همه موارد موفق نبوده و برخی از روایات بدون مأخذ مانده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص10-11</ref>. | ||
شارح بدون تصریح به نام این صوفی (عبدالکریم جیلى) نوشته است: وقتی کتاب یکی از صوفیان مدعی معرفت و وصول را دیدم که در ظلمات حرکت می‌کند و سوار کشتی نجات نشده است، به شرح کلامش پرداختم تا درست را از نادرست جدا سازم<ref>ر.ک: مقدمه شارح، ص17- 19</ref>. | شارح بدون تصریح به نام این صوفی ([[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|عبدالکریم جیلى]]) نوشته است: وقتی کتاب یکی از صوفیان مدعی معرفت و وصول را دیدم که در ظلمات حرکت می‌کند و سوار کشتی نجات نشده است، به شرح کلامش پرداختم تا درست را از نادرست جدا سازم<ref>ر.ک: مقدمه شارح، ص17- 19</ref>. | ||
صالح احمد دباب نوشته است: صوفیه 2 کاربرد دارد: یکی به معنای کسانی است که به تهذیب نفس و زهد و تقوا مشغولند و از گناهان می‌پرهیزند و واجبات را انجام می‌دهند. این معنا مذموم نیست، بلکه ممدوح است. کاربرد دیگر به معنای معتقدان به حلول و اتحاد و وحدت وجود و... است؛ اینها بدون تردید مذموم هستند و مخالف خدا و رسول(ص) و اهل‌بیت(ع)<ref>ر.ک: متن کتاب، ص17- 18، پاورقی 2</ref>. | [[صالح احمد دباب]] نوشته است: صوفیه 2 کاربرد دارد: یکی به معنای کسانی است که به تهذیب نفس و زهد و تقوا مشغولند و از گناهان می‌پرهیزند و واجبات را انجام می‌دهند. این معنا مذموم نیست، بلکه ممدوح است. کاربرد دیگر به معنای معتقدان به حلول و اتحاد و وحدت وجود و... است؛ اینها بدون تردید مذموم هستند و مخالف خدا و رسول(ص) و اهل‌بیت(ع)<ref>ر.ک: متن کتاب، ص17- 18، پاورقی 2</ref>. | ||
شارح در بحث تفاوت بین صفات سالک و صفات خدای تعالی، نویسنده (عبدالکریم بن ابراهیم جیلى) را تکفیر کرده و سخن او را تعبیری فاسد و موجب کفر ظاهری و باطنی دانسته است («... هذا و مثله و ما بعده تعبير فاسد، موجب للكفر الظاهر و الباطن و إن اُريد منه معنی صحيحاً؛ لأنه من حيث قوله كلمة الكفر كفرٌ ظاهرٌ و من حيث الإلحاد كفرٌ باطنٌ؛ لأنه مُدّعٍ لمرتبة الجامعية ...»)<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. | شارح در بحث تفاوت بین صفات سالک و صفات خدای تعالی، نویسنده ([[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم|عبدالکریم بن ابراهیم جیلى]]) را تکفیر کرده و سخن او را تعبیری فاسد و موجب کفر ظاهری و باطنی دانسته است («... هذا و مثله و ما بعده تعبير فاسد، موجب للكفر الظاهر و الباطن و إن اُريد منه معنی صحيحاً؛ لأنه من حيث قوله كلمة الكفر كفرٌ ظاهرٌ و من حيث الإلحاد كفرٌ باطنٌ؛ لأنه مُدّعٍ لمرتبة الجامعية ...»)<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. | ||
رسالة التوحید مشتمل بر مطالبی درباره توحید، حقیقت توحید و برخی مسائل پیرامون است. شارح ابتدا فرازهایی از سخن نویسنده را ذکر کرده سپس به شرح و توضیح آن پرداخته و در بیشتر موارد سخنان و آرای وی را به چالش کشده و رد نموده است. | رسالة التوحید مشتمل بر مطالبی درباره توحید، حقیقت توحید و برخی مسائل پیرامون است. شارح ابتدا فرازهایی از سخن نویسنده را ذکر کرده سپس به شرح و توضیح آن پرداخته و در بیشتر موارد سخنان و آرای وی را به چالش کشده و رد نموده است. | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
محقق نیز در سرتاسر اثر اختلاف عبارات نسخه‌ها را در پاورقی ها ذکر کرده و علاوه بر استخراج احادیث به توضیح عبارات مبهم و موارد ضروری پرداخته است. | محقق نیز در سرتاسر اثر اختلاف عبارات نسخه‌ها را در پاورقی ها ذکر کرده و علاوه بر استخراج احادیث به توضیح عبارات مبهم و موارد ضروری پرداخته است. | ||
علی‌نقی | [[اح‍س‍ائ‍ی، ع‍ل‍ی ن‍ق‍ی بن احمد|علی‌نقی احسایی]]، نگارش این کتاب را روز جمعه آخر ماه جمادی‌الآخر سال 1224ق، در یزد به پایان رسانده است<ref>ر.ک: همان، ص196- 197</ref>. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||