۱٬۵۹۲
ویرایش
عقد الجمان في تاريخ أهل الزمان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
اثر حاضر به شيوه سال‌شمارى تدوين شده است. در اين شيوه شرح حوادث هر سال از ماه محرم شروع مى‌شود و با ماه ذى‌حجه پايان مى‌پذيرد. همچنين در ضمن ذكر هر واقعه به روز وقوع آن در ماه اشاره مى‌شود.<ref>ر.ک: همان، ص247</ref> | اثر حاضر به شيوه سال‌شمارى تدوين شده است. در اين شيوه شرح حوادث هر سال از ماه محرم شروع مى‌شود و با ماه ذى‌حجه پايان مى‌پذيرد. همچنين در ضمن ذكر هر واقعه به روز وقوع آن در ماه اشاره مى‌شود.<ref>ر.ک: همان، ص247</ref> | ||
مطالب كتاب در ذكر مناقب و محاسن و اقدامات سياسى و نظامى و عمرانى و سرانجام در ستايش سلطان ممدوح است. در اين منابع سعى بر آن است تا دامن سلطان از هر گناهى پاك نشان داده شود و ظلم و ستمى كه بر مردم مى‌رفته، به اطرافيان سلطان نسبت داده شود. همچنين از مساجد، مدارس، خانقاه‌ها، حكومت‌ها، مناصب و مقامات حكومتى و سياسى شهر و سرزمين خود، آداب و رسوم و تشريفات، بناهاى خيريه و سازندگان آن‌ها سخن رفته است. ديگر آنكه به تأثيرات مثبت يا منفى و ويرانگرانه برخى حاكمان مملوكى بر شهر و سرزمين مورد نظر، همراه با ذكر اقدامات عمرانى و اصلاحى آنان اشاره شده‌است.<ref>ر.ک: همان، | مطالب كتاب در ذكر مناقب و محاسن و اقدامات سياسى و نظامى و عمرانى و سرانجام در ستايش سلطان ممدوح است. در اين منابع سعى بر آن است تا دامن سلطان از هر گناهى پاك نشان داده شود و ظلم و ستمى كه بر مردم مى‌رفته، به اطرافيان سلطان نسبت داده شود. همچنين از مساجد، مدارس، خانقاه‌ها، حكومت‌ها، مناصب و مقامات حكومتى و سياسى شهر و سرزمين خود، آداب و رسوم و تشريفات، بناهاى خيريه و سازندگان آن‌ها سخن رفته است. ديگر آنكه به تأثيرات مثبت يا منفى و ويرانگرانه برخى حاكمان مملوكى بر شهر و سرزمين مورد نظر، همراه با ذكر اقدامات عمرانى و اصلاحى آنان اشاره شده‌است.<ref>ر.ک: همان، ص251-252</ref> | ||
حوادث سياسى و نظامى هر سال بر محور سلطان و حاكم زمان و ذيل نام او بررسى مى‌شود و هر گزارشى كه روايت شده به نوعى ارتباط با حكومت دارد. نام سلطان مملوكى و خليفه عباسى معاصر با او، حاكمان و واليان شهرهاى تحت حاكميت مماليك، اميران لشكر، قضات، مدرّسان، نام صاحبان مناصب و مقامات از قبيل كاتب و حاجب و نائب و جز اين‌ها در آغاز هر سال آمده و تكرار شده است. ظاهرا ابن واصل، مؤلف كتاب مفرج الكروب، اول كسى بوده كه اين شيوه يعنى ذكر نام سلاطين و امرا و صاحبان مناصب در آغاز هر سال را ابداع كرد و مورخان بعد از او، نام‌هاى صاحبان مشاغل مختلف ديوانى را بدان افزودند. <ref>ر.ک: | حوادث سياسى و نظامى هر سال بر محور سلطان و حاكم زمان و ذيل نام او بررسى مى‌شود و هر گزارشى كه روايت شده به نوعى ارتباط با حكومت دارد. نام سلطان مملوكى و خليفه عباسى معاصر با او، حاكمان و واليان شهرهاى تحت حاكميت مماليك، اميران لشكر، قضات، مدرّسان، نام صاحبان مناصب و مقامات از قبيل كاتب و حاجب و نائب و جز اين‌ها در آغاز هر سال آمده و تكرار شده است. ظاهرا ابن واصل، مؤلف كتاب مفرج الكروب، اول كسى بوده كه اين شيوه يعنى ذكر نام سلاطين و امرا و صاحبان مناصب در آغاز هر سال را ابداع كرد و مورخان بعد از او، نام‌هاى صاحبان مشاغل مختلف ديوانى را بدان افزودند. <ref>ر.ک: ص252</ref> | ||
بعد از ذكر صاحبان مناصب و مقامات، حوادث سياسى و نظامى هر سال شرح داده شده است. ذكر تغييرات آب نيل از مطالب برجسته تاريخ‌هاى دوره مماليك است و ظاهرا ابن‌آيبك دوادارى اول مورخى بود كه اين عمل را ابداع و مورخان بعدى از وى تقليد كردند.<ref>ر.ک: همان، ص252</ref> | بعد از ذكر صاحبان مناصب و مقامات، حوادث سياسى و نظامى هر سال شرح داده شده است. ذكر تغييرات آب نيل از مطالب برجسته تاريخ‌هاى دوره مماليك است و ظاهرا ابن‌آيبك دوادارى اول مورخى بود كه اين عمل را ابداع و مورخان بعدى از وى تقليد كردند.<ref>ر.ک: همان، ص252</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
ذكر اخبار اقتصادى از قبيل قيمت اجناس در هر سال و تغييرات قيمتها، تغييرات ارزش پول، تغيير واحد پول و اختلاف نقود، ذكر حوادث طبيعى همچون سيل و زلزله و قحطى و خشكسالى و خسوف و كسوف، بيماري‌هاى واگير، اوضاع فلكى، تغييرات آب و هوا چون گرما و سرما و بارش باران و برف و وزش باد، اخبار مسافران حج، شايعاتى كه در مصر و شام و برخى شهرهاى بزرگ تحت حاكميت مماليك منتشر مى‌شده، تشريفات و مراسم جلوس سلطان، جشن‌ها، اعطاى خلعت و انعام و جايزه، گشاده‌دستى سلاطين نسبت به بزرگان، خبر فعاليت‌هاى عمرانى همچون ساخت مدارس و مساجد و خانقاه‌ها، شرح و فيات بزرگان و مشاهير مصر و شام و برخى بلاد مجاور آنان از مطالب مختلف ذكر شده در اين اثر است.<ref>ر.ک: همان، ص253-252</ref> | ذكر اخبار اقتصادى از قبيل قيمت اجناس در هر سال و تغييرات قيمتها، تغييرات ارزش پول، تغيير واحد پول و اختلاف نقود، ذكر حوادث طبيعى همچون سيل و زلزله و قحطى و خشكسالى و خسوف و كسوف، بيماري‌هاى واگير، اوضاع فلكى، تغييرات آب و هوا چون گرما و سرما و بارش باران و برف و وزش باد، اخبار مسافران حج، شايعاتى كه در مصر و شام و برخى شهرهاى بزرگ تحت حاكميت مماليك منتشر مى‌شده، تشريفات و مراسم جلوس سلطان، جشن‌ها، اعطاى خلعت و انعام و جايزه، گشاده‌دستى سلاطين نسبت به بزرگان، خبر فعاليت‌هاى عمرانى همچون ساخت مدارس و مساجد و خانقاه‌ها، شرح و فيات بزرگان و مشاهير مصر و شام و برخى بلاد مجاور آنان از مطالب مختلف ذكر شده در اين اثر است.<ref>ر.ک: همان، ص253-252</ref> | ||
از نظر تنوع اخبار و روایات، کتاب عقدالجمان و بدایع الزهور نسبت به سایر منابع عصر ممالیک، امتیاز خاصی دارند. این دو کتاب همانند روزنامه‌های امروزی تقریباً از همه‌جا و همه‌کس و همه‌چیز –اگرچه به اختصار- سخن گفته و کمتر حادثه اجتماعی را نادیده گرفته و یا مطلبی درباره آن ننوشته‌اند. از مطالب منحصر به فرد عقدالجمان گزارش از وضع علوم مختلف در مصر از قبيل پزشكى و داروسازى، بيان اصل و نسب سلاطين مملوكى و اشاره به سابقه بردگى آنان، گزارش از مراسم كفن و دفن رشوه‌گيري‌ها، وضع مدارس و مساجد و خانقاه‌ها و زوايا و بيمارستان‌ها، اخبارى از زنان مشهور در علم و سياست، پرده‌بردارى از عدم پايبندى بردگان و سلاطين به مبانى و دستورات دينى است.<ref>ر.ک: | از نظر تنوع اخبار و روایات، کتاب عقدالجمان و بدایع الزهور نسبت به سایر منابع عصر ممالیک، امتیاز خاصی دارند. این دو کتاب همانند روزنامه‌های امروزی تقریباً از همه‌جا و همه‌کس و همه‌چیز –اگرچه به اختصار- سخن گفته و کمتر حادثه اجتماعی را نادیده گرفته و یا مطلبی درباره آن ننوشته‌اند. از مطالب منحصر به فرد عقدالجمان گزارش از وضع علوم مختلف در مصر از قبيل پزشكى و داروسازى، بيان اصل و نسب سلاطين مملوكى و اشاره به سابقه بردگى آنان، گزارش از مراسم كفن و دفن رشوه‌گيري‌ها، وضع مدارس و مساجد و خانقاه‌ها و زوايا و بيمارستان‌ها، اخبارى از زنان مشهور در علم و سياست، پرده‌بردارى از عدم پايبندى بردگان و سلاطين به مبانى و دستورات دينى است.<ref>ر.ک: همان، ص254</ref> | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده1]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]] | [[رده:مقالات بازبینی نشده2]] | ||