پرش به محتوا

روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'شيخ طوسى' به 'شيخ طوسى'
جز (جایگزینی متن - 'تبيان شيخ طوسى' به 'تبيان شيخ طوسى')
جز (جایگزینی متن - 'شيخ طوسى' به 'شيخ طوسى')
خط ۶۹: خط ۶۹:
نشانه‌هايى چون تصريح به نام و نقل آشكار مطالب، استفاده‌ى ابو الفتوح رازى از اهمّ تفسيرهاى عربى پيشين اعم از شيعه و سنّى را اثبات مى‌كند. او در تفسير خود از بسيارى مفسران پيشين، از قبيل امام حسن عسكرى(ع)، ابو القاسم كعبى، ابو مسلم محمد بن بحر اصفهانى، ابو على جبايى و پسرش ابو هاشم جبايى، ابو بكر اصمّ، ابو الحسن رُمّانى، زجّاج، حسين بن فضل بجلى، ابو اسحاق ثعلبى، فتّال نيشابورى و بويژه محمد بن جرير طبرى، نام برده و از تفسيرهاى آنان و به‌طور خاص از تفسير طبرى استفاده كرده است (ياحقى، 1369ش، ص 327-332).
نشانه‌هايى چون تصريح به نام و نقل آشكار مطالب، استفاده‌ى ابو الفتوح رازى از اهمّ تفسيرهاى عربى پيشين اعم از شيعه و سنّى را اثبات مى‌كند. او در تفسير خود از بسيارى مفسران پيشين، از قبيل امام حسن عسكرى(ع)، ابو القاسم كعبى، ابو مسلم محمد بن بحر اصفهانى، ابو على جبايى و پسرش ابو هاشم جبايى، ابو بكر اصمّ، ابو الحسن رُمّانى، زجّاج، حسين بن فضل بجلى، ابو اسحاق ثعلبى، فتّال نيشابورى و بويژه محمد بن جرير طبرى، نام برده و از تفسيرهاى آنان و به‌طور خاص از تفسير طبرى استفاده كرده است (ياحقى، 1369ش، ص 327-332).


ابو الفتوح هنگام بحث فقهى و كلامى در آيات، اقوال مفسران اهل سنّت را تقريباً با بى‌طرفى كامل ذكر كرده و نظر خود را بر مبناى فقه و كلام شيعه، تحت عنوان «مذهب ما»، بيان داشته است. تفسير ابو الفتوح در ميان امّهات تفاسير شيعى پيشين، حتى در مباحث لغوى و معانى واژه‌هاى قرآنى و استشهاد به اشعار عربى، با التبيان فى تفسير القرآن شيخ طوسى و مجمع البيان فى تفسير القرآن طبرسى قابل مقايسه است و از اين نظر ظاهراً بر دو تفسير ديگر رجحان دارد (خزاعى، ص 205-216). ابو الفتوح ظاهراً از التبيان به طور مستقيم استفاده كرده اما به سبب قرب زمان تأليف از وجود مجمع البيان بى‌خبر بوده است و مشابهت اين دو مى‌تواند از اشتراك منابع و نزديكى مشرب فقهى و كلامى دو مؤلف ناشى شده باشد.
ابو الفتوح هنگام بحث فقهى و كلامى در آيات، اقوال مفسران اهل سنّت را تقريباً با بى‌طرفى كامل ذكر كرده و نظر خود را بر مبناى فقه و كلام شيعه، تحت عنوان «مذهب ما»، بيان داشته است. تفسير ابو الفتوح در ميان امّهات تفاسير شيعى پيشين، حتى در مباحث لغوى و معانى واژه‌هاى قرآنى و استشهاد به اشعار عربى، با التبيان فى تفسير القرآن [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و مجمع البيان فى تفسير القرآن طبرسى قابل مقايسه است و از اين نظر ظاهراً بر دو تفسير ديگر رجحان دارد (خزاعى، ص 205-216). ابو الفتوح ظاهراً از التبيان به طور مستقيم استفاده كرده اما به سبب قرب زمان تأليف از وجود مجمع البيان بى‌خبر بوده است و مشابهت اين دو مى‌تواند از اشتراك منابع و نزديكى مشرب فقهى و كلامى دو مؤلف ناشى شده باشد.


استفاده وسيع ابو الفتوح از منابع فقهى و كلامى فرق مختلف و مباحث تاريخى و قصص و حتى اسرائيليات، اهميت آن را از اين جهات نيز در ميان آثار همگن سزاوار تحقيق كرده است (براى نمونه عسكر حقوقى، تحقيق در تفسير ابو الفتوح رازى، 1346 ش، 3 ج).
استفاده وسيع ابو الفتوح از منابع فقهى و كلامى فرق مختلف و مباحث تاريخى و قصص و حتى اسرائيليات، اهميت آن را از اين جهات نيز در ميان آثار همگن سزاوار تحقيق كرده است (براى نمونه عسكر حقوقى، تحقيق در تفسير ابو الفتوح رازى، 1346 ش، 3 ج).
خط ۹۹: خط ۹۹:
7. عسكر حقوقى، ارزش ادبى تفسير ابو الفتوح، در مجموعه خطابه‌هاى نخستين كنگره تحقيقات ايرانى، به كوشش غلامرضا ستوده، تهران 1353ش
7. عسكر حقوقى، ارزش ادبى تفسير ابو الفتوح، در مجموعه خطابه‌هاى نخستين كنگره تحقيقات ايرانى، به كوشش غلامرضا ستوده، تهران 1353ش


8. محمد حسن خزاعى، دقّت ابو الفتوح رازى در معانى واژه‌ها و مقايسه آنها با [[التبيان في تفسير القرآن|تبيان شيخ طوسى]] و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان طبرسى]](ره)، مشكوة، ش 48 پاييز 1374  
8. محمد حسن خزاعى، دقّت ابو الفتوح رازى در معانى واژه‌ها و مقايسه آنها با [[التبيان في تفسير القرآن|تبيان [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]]] و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان طبرسى]](ره)، مشكوة، ش 48 پاييز 1374  


9.جليل ساغروانيان، دستور باش: تفسير ساختى ويژه در روض الجنان و روح الجنان»، مشكوة، ش 27 تابستان 1369
9.جليل ساغروانيان، دستور باش: تفسير ساختى ويژه در روض الجنان و روح الجنان»، مشكوة، ش 27 تابستان 1369
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش