پرش به محتوا

عروض: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ نوامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}


'''عروض'''، اثر ابراهیم اقبالی (معاصر)، کتابی است در دانش عروض و شناخت اوزان اشعار.
'''عروض'''، اثر [[اقبالی، ابراهیم|ابراهیم اقبالی]] (معاصر)، کتابی است در دانش عروض و شناخت اوزان اشعار.


برای عروض در لغت، سیزده معنی نوشته‌اند که هریک از آنها، به‌نحوی با معنی اصطلاحی آن، یعنی «میزان و معیار شعر» ارتباط دارند. نویسنده در ابتدای کتاب ضمن اشاره به این سیزده معنی<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3</ref>، تاریخچه علم عروض را مورد مطالعه قرار داده و خلیل بن احمد عروضی (متوفی 170 یا 175ق) را اولین کسی دانسته است که این علم را از روی علم موسیقی و در پنج دایره، شامل پانزده بحر، تدوین کرد و بعدها ابوالحسن سعید بلخی، ملقب به اخفش اوسط (متوفی 215ق)، بحر متدارک را به بحور پانزده‌گانه خلیل، افزود و شعرای پارسی‌زبان، سه وزن (قریب، جدید و مشاکل) را ابداع و اضافه کردند تا تعداد بحرها، به نوزده عدد رسید. بعضی از عروض‌دانان یازده بحر دیگر پیدا کردند و بر آن نوزده بحر اصلی افزوده‌اند که چندان شهرتی نیافتند<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>.
برای عروض در لغت، سیزده معنی نوشته‌اند که هریک از آنها، به‌نحوی با معنی اصطلاحی آن، یعنی «میزان و معیار شعر» ارتباط دارند. نویسنده در ابتدای کتاب ضمن اشاره به این سیزده معنی<ref>ر.ک: متن کتاب، ص3</ref>، تاریخچه علم عروض را مورد مطالعه قرار داده و خلیل بن احمد عروضی (متوفی 170 یا 175ق) را اولین کسی دانسته است که این علم را از روی علم موسیقی و در پنج دایره، شامل پانزده بحر، تدوین کرد و بعدها [[اخفش، سعید بن مسعده|ابوالحسن سعید بلخی]]، ملقب به [[اخفش، سعید بن مسعده|اخفش اوسط]] (متوفی 215ق)، بحر متدارک را به بحور پانزده‌گانه خلیل، افزود و شعرای پارسی‌زبان، سه وزن (قریب، جدید و مشاکل) را ابداع و اضافه کردند تا تعداد بحرها، به نوزده عدد رسید. بعضی از عروض‌دانان یازده بحر دیگر پیدا کردند و بر آن نوزده بحر اصلی افزوده‌اند که چندان شهرتی نیافتند<ref>ر.ک: همان، ص6</ref>.


در ادامه کتاب، به تعریف اصطلاحات این علم، مانند وزن، افاعیل (ارکان) عروضی، بحر، هجا (سیلاب)، زحافات، وزن دوری و بحور متفق الارکان و مختلف الارکان پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص8-28</ref> و سپس، طریقه نام‌گذاری اوزان<ref>ر.ک: همان، ص29</ref> و قواعد تقطیع توضیح داده شده است<ref>ر.ک: همان</ref> و پس از آن، به معرفی اوزان معروف پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>.
در ادامه کتاب، به تعریف اصطلاحات این علم، مانند وزن، افاعیل (ارکان) عروضی، بحر، هجا (سیلاب)، زحافات، وزن دوری و بحور متفق الارکان و مختلف الارکان پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص8-28</ref> و سپس، طریقه نام‌گذاری اوزان<ref>ر.ک: همان، ص29</ref> و قواعد تقطیع توضیح داده شده است<ref>ر.ک: همان</ref> و پس از آن، به معرفی اوزان معروف پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>.