پرش به محتوا

اقبال‌نامه نظامی گنجوی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
}}
}}
   
   
'''اقبال‌نامه نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی)''' متن مثنوی «اقبال‌نامه»، بخش دوم اسکندرنامه (بخش دوم شرف‌نامه)، یکی از پنج مثنوی مجموعه «خمسه نظامی»، سروده [[نظامی، الیاس بن یوسف|الیاس بن یوسف نظامی گنجوی]](530- 591ق)، شاعر معروف ایرانی در قرن ششم هجری است که به صورت علمی و انتقادی، همراه شرح ابیات، معنی لغات و ترکیبات و کشف‌الابیات، با تصحیح [[زنجانی، برات|برات زنجانی]]، به چاپ رسیده است.
'''اقبال‌نامه نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی)'''، متن مثنوی «اقبال‌نامه»، بخش دوم اسکندرنامه (بخش دوم شرف‌نامه)، یکی از پنج مثنوی مجموعه «خمسه نظامی»، سروده [[نظامی، الیاس بن یوسف|الیاس بن یوسف نظامی گنجوی]] (530-591ق)، شاعر معروف ایرانی در قرن ششم هجری است که به‌صورت علمی و انتقادی، همراه شرح ابیات، معنی لغات و ترکیبات و کشف‌الابیات، با تصحیح [[زنجانی، برات|برات زنجانی]]، به چاپ رسیده است.


«اسکندرنامه» چهارمین مثنوی [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] است که شامل دو قسمت می‌باشد: «شرفنامه» و «اقبال‌نامه» که هر دو را به‌نام نصرةالدین ابوبکر بن محمد بن ایلدگز، در سال‌های 588 و 593ق، سروده است<ref>نظامی، الیاس بن یوسف، ص20</ref>. اسکندرنامه از‌ نظر‌ آیین‌ و آداب و رسوم مختلف دارای اهمیت فراوانی است. [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] در اقبال‌نامه بیشتر سخنان حکیمانه که بین‌ اسکندر و سایر حکیمان چون سقراط و ارسطو گفته می‌شود را به تصویر کشیده است<ref>احمدپور، مهدیه؛ صراطی، ژیلا، ص1</ref>.
«اسکندرنامه»، چهارمین مثنوی [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] است که شامل دو قسمت می‌باشد: «شرف‌نامه» و «اقبال‌نامه» که هر دو را به ‌نام نصرةالدین ابوبکر بن محمد بن ایلدگز، در سال‌های 588 و 593ق، سروده است<ref>ر.ک: زنجانی، برات، ص20</ref>. اسکندرنامه از‌ نظر‌ آیین‌ و آداب و رسوم مختلف دارای اهمیت فراوانی است.
[[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] در اقبال‌نامه بیشتر سخنان حکیمانه که بین‌ اسکندر و سایر حکیمان چون سقراط و ارسطو گفته می‌شود را به تصویر کشیده است<ref>ر.ک: احمدپور، مهدیه؛ صراطی، ژیلا، ص1</ref>.


اقبالنامه دنباله شرفنامه است که به‌مناسبت کلمه «خرد» در بیت اول‌ و خردنامه‌های حکما در وسط، به خردنامه معروف شده است و مشتمل بر 3680 بیت است که شامل سفرها و فتوحات دریایی اسكندر می‌باشد. [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] در اقبالنامه‌، اسکندر‌ را یک فیلسوف فرمانروا و یک پیامبر الهی معرفی می‌کند و خواسته با این كار، بین نبوت و حكومت، ارتباطی برقرار ‌ ‌كند و در آن به سخن از علم و حكمت‌ و پیامبری‌ اسكندر و مجالس او با حكمای بزرگ و زندگانی وی می‌پردازد<ref>همان، ص16</ref>.
اقبال‌نامه دنباله شرف‌نامه است که به‌مناسبت کلمه «خرد» در بیت اول‌ و خردنامه‌های حکما در وسط، به خردنامه معروف شده است و مشتمل بر 3680 بیت است که شامل سفرها و فتوحات دریایی اسکندر می‌باشد.


اقبال‌نامه به روشنی می‌رساند که شاعر گنجه با حكمت یونان آشنایی‌ کاملی‌ داشته است. در اقبال‌نامه، [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] از فلسفه جهان‌بینی، دانش و خرد و توصیف مجالس علمی اسکندر با دانشمندان و پیروزی‌های سفر دوم او سخن به میان می‌آورد<ref>همان</ref>.
[[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] در اقبال‌نامه‌، اسکندر‌ را یک فیلسوف فرمانروا و یک پیامبر الهی معرفی می‌کند و خواسته با این کار، بین نبوت و حکومت، ارتباطی برقرار ‌کند و در آن به سخن از علم و حکمت‌ و پیامبری‌ اسکندر و مجالس او با حکمای بزرگ و زندگانی وی می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص16</ref>.


اشعار اقبال‌نامه با نیایش پروردگار و نعت پیامبر(ص) آغاز می‌شود و سپس با افسانه‌هایی چون افسانه ارشمیدس با کنیزک چینی، افسانه ماریه قبطیه، افسانه خراسانی و فریب دادن خلیفه دنباله می‌یابد<ref>متن کتاب، ص11- 34</ref>. از دیگر داستان‌ها و حکایات کتاب می‌توان به ذوالقرنین دانستن اسکندر، داستان او با شبان دانا<ref>همان، ص26</ref> و احوال  وی با سقراط<ref>همان، ص47</ref> یا گفت وگوی حکیم هند با وی و هفت حکیم دیگر<ref>همان، ص52- 57</ref> اشاره کرد.
اقبال‌نامه به‌روشنی می‌رساند که شاعر گنجه با حکمت یونان آشنایی‌ کاملی‌ داشته است. در اقبال‌نامه، [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]] از فلسفه جهان‌بینی، دانش و خرد و توصیف مجالس علمی اسکندر با دانشمندان و پیروزی‌های سفر دوم او سخن به میان می‌آورد<ref>ر.ک: همان</ref>.


==پانویس ==
اشعار اقبال‌نامه با نیایش پروردگار و نعت پیامبر(ص) آغاز می‌شود و سپس با افسانه‌هایی چون افسانه ارشمیدس با کنیزک چینی، افسانه ماریه قبطیه، افسانه خراسانی و فریب دادن خلیفه دنباله می‌یابد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص11-34</ref>. از دیگر داستان‌ها و حکایات کتاب می‌توان به ذوالقرنین دانستن اسکندر، داستان او با شبان دانا<ref>ر.ک: همان، ص26</ref> و احوال وی با سقراط<ref>ر.ک: همان، ص47</ref> یا گفتگوی حکیم هند با وی و هفت حکیم دیگر<ref>ر.ک: همان، ص52-57</ref> اشاره کرد.
<references />
 
==پانویس==
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# مقدمه و متن کتاب.
# متن کتاب.
# نظامی، الیاس بن یوسف، «شرف‌نامه نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی)»، تصحیح برات زنجانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1380.
# زنجانی، برات، مقدمه «شرف‌نامه نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی)»، تصحیح برات زنجانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1380.
#[[:noormags:1459736| احمدپور، مهدیه؛ صراطی، ژیلا، «آیین جشن و سرور در اسکندرنامه نظامی»، پایگاه تخصصی نور، ادبیات فارسی، بهار 1397- شماره 39]].
# [[:noormags:1459736| احمدپور، مهدیه؛ صراطی، ژیلا، «آیین جشن و سرور در اسکندرنامه نظامی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، ادبیات فارسی، بهار 1397- شماره 39]]:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1459736/%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86-%D8%AC%D8%B4%D9%86-%D9%88-%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C?q=%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86%20%D8%AC%D8%B4%D9%86%20%D9%88%20%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B1%20%D8%AF%D8%B1%20%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%20%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C&score=25.0&rownumber=1




خط ۶۲: خط ۶۶:
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]]
[[رده:مقالات آبان 01 مکرمی]]
[[رده:مقالات آبان 01 مکرمی]]
[[رده:اولویت در بازبینی]]
[[رده:مقالات بازبینی شده آبان 01]]
[[رده:مقالات بازبینی شده1]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1401]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 آبان 1401]]
۱٬۴۸۲

ویرایش