پرش به محتوا

عرفان اسلامی سير تحول متون: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''عرفان اسلامی سير تحول متون'''، نوشته اسماعیل منصوری لاریجانی(1337ش) است. مصنف سیر پیدایش تصوف را تا از آغاز تا پایان دوره قاجاریه، با ویژگی‌های آن دوره‌بندی کرده است. او سرآمدان هر دوره را معرفی کرده و تألیف‌هایشان را با شرحی مفصل توضیح داده است.<ref>ر.ک: فهرست، ص 0</ref>
'''عرفان اسلامی سير تحول متون'''، نوشته اسماعیل منصوری لاریجانی(1337ش) است. مصنف سیر پیدایش تصوف را از آغاز تا پایان دوره قاجاریه، با ویژگی‌های آن دوره‌بندی کرده است.
او سرآمدان هر دوره را معرفی کرده و تألیف‌هایشان را با شرحی مفصل توضیح داده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص27</ref>


مصنف خاستگاه تصوف اسلامی را به آموزه‌های قرآنی و سیرۀ پیامبر(ص) نسبت می‌دهد. نیمه قرن دوم هجری به عنوان آغاز نهضت فکری و فرهنگی تصوف مطرح شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 16</ref> او ویژگی‌های این دوره -عصر پیدایش- را شرح کرده است؛ ورود دانش‌های یونانی به جهان اسلام یکی از برجستگی‌های دوره پیدایش است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 17</ref>مصنف تألیفات این دوره را دارای ویژگی‌های خاصی می‌داند؛ دارابودن نثر ساده و دوربودن از هرگونه اطناب یا ایجاز و آرایه‌های ادبی از آن‌ها به شمار می‌آیند<ref>ر.ک: همان، ص 19</ref>
مصنف خاستگاه تصوف اسلامی را به آموزه‌های قرآنی و سیرۀ پیامبر(ص) نسبت می‌دهد. نیمه قرن دوم هجری به عنوان آغاز نهضت فکری و فرهنگی تصوف مطرح شده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 16</ref> او ویژگی‌های این دوره -عصر پیدایش- را شرح کرده است؛ ورود دانش‌های یونانی به جهان اسلام یکی از برجستگی‌های دوره پیدایش است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 17</ref>مصنف تألیفات این دوره را دارای ویژگی‌های خاصی می‌داند؛ دارابودن نثر ساده و دوربودن از هرگونه اطناب یا ایجاز و آرایه‌های ادبی از آن‌ها به شمار می‌آیند<ref>ر.ک: همان، ص 19</ref>


بخش دوم کتاب را عصر تحول دربرگرفته است. این عصر از آغاز قرن پنجم تا ظهور محیی الدین عربی است. در این دوره، فقه چیرگی گشته است و متشرعان بر اهل عرفان سخت می‌گرفتند. با این حال، مردم پذیرای عرفان و عارفان بودند.<ref>ر.ک: همان، ص 86</ref>
بخش دوم کتاب را عصر تحول دربرگرفته است. این عصر از آغاز قرن پنجم تا ظهور محیی الدین عربی است. در این دوره، فقه چیره گشته است و متشرعان بر اهل عرفان سخت می‌گرفتند. با این حال، مردم پذیرای عرفان و عارفان بودند.<ref>ر.ک: همان، ص 86</ref>


بخش سوم درباره عصر تکامل عرفان در قرن‌های هفتم، هشتم و نهم است. عرفان این دوره -که مقارن با حمله مغول به خلافت اسلامی است- شکوفا می‌شود. ظهور ابن عربی و سید حیدر آملی از برجستگی‌های این دوره است.<ref>ر.ک: همان، ص 310و 312</ref>
بخش سوم درباره عصر تکامل عرفان در قرن‌های هفتم، هشتم و نهم است. عرفان این دوره (که مقارن با حمله مغول به خلافت اسلامی است) شکوفا می‌شود. ظهور ابن عربی و سید حیدر آملی از برجستگی‌های این دوره است.<ref>ر.ک: همان، ص 310و 312</ref>


چهارمین بخش از کتاب را عصر زوال عرفان شکل داده است. فرقه‌های تصوف در این دوره –در قرن‌های هشتم و نهم هجری به سوی مسائل اجتماعی و سیاسی گرایش یافتند. پادشاهی صفوی نمونه بارز سیاسی شدن آنان است<ref>ر.ک: همان، ص 513</ref>تصوف در اواخر دوره صفویه فروکش کرد و در دوره زندیه با سلسله نعمت اللهی دوباره رونق گرفت.<ref>ر.ک: همان، ص 52</ref>نهایتاً اینکه، تصوف در دوره قاجار رونق نسبی یافت و گرایش ویژه‌ای به سیاست پیدا کرد. حاجی میرزا آقاسی در این دوره به وزارت هم رسید و صفی‌علی‌شاه –علی‌رغم مخالفت فقیهان- در دربار شاه قاجار منزلت والایی یافت<ref>ر.ک: همان، ص 529-528</ref>
چهارمین بخش از کتاب را عصر زوال عرفان شکل داده است. فرقه‌های تصوف در این دوره (در قرن‌های هشتم و نهم هجری) به سوی مسائل اجتماعی و سیاسی گرایش یافتند. پادشاهی صفوی نمونه بارز سیاسی شدن آنان است<ref>ر.ک: همان، ص 513</ref>تصوف در اواخر دوره صفویه فروکش کرد و در دوره زندیه با سلسله نعمت اللهی دوباره رونق گرفت.<ref>ر.ک: همان، ص 527</ref>نهایتاً اینکه، تصوف در دوره قاجار رونق نسبی یافت و گرایش ویژه‌ای به سیاست پیدا کرد. حاجی میرزا آقاسی در این دوره به وزارت هم رسید و صفی‌علی‌شاه (علی‌رغم مخالفت فقیهان) در دربار شاه قاجار منزلت والایی یافت<ref>ر.ک: همان، ص 529-528</ref>
 
فهرست محتوا در آغاز و فهرست آیات، روایات، عبارات و اشعار عربی، اشعار فارسی، اشخاص، جای‌ها، اصطلاحات و کتابنامه در پایان کتاب آمده است.


==پانویس ==
==پانویس ==
۶۷۶

ویرایش