منطق الأسرار ببيان الأنوار: تفاوت میان نسخه‌ها

شیوه بیان روزبهان در منطق الاسرار مستقیم و صریح و مناسب برای تألیف یک متن تعلیمی است در حالی که زبان شرح شطحیات بر عناصر خیال و گاه عوامل عبارت‌پردازی استوار شده و فهم مقصود مؤلف را دشوار ساخته است. بدین سبب مناسب‌ترین راه برای آشنایی با دیدگاه‌های روزبهان بقلی درباره شطح و شرح و تفسیر آن، مراجعه به منطق الاسرار است. این موضوع بر میزان اهمیت منطق الاسرار در میان آثار روزبهان بسی افزوده است.<ref>ر.ک: همان، صفحات پانزده و شانزده</ref>

روزبهان در مقدمۀ منطق الاسرار تصوير روشنى از انگيزه و روش خود در تاليف أين كتاب به دست مى دهد. وى دواوين و تصانيف أهل تصوف را خوانده و مجموعۀ موضوعات و مفاهيم آن تاليفات را در قالب سه علم بدين شرح دسته‌بندى كرده است: 1. علوم معاملات و رياضات و آداب مجاهدات كه موافق با علوم شرعى و ظاهر شريعت است و كسى نمى تواند بر آن خرده گيرى كند. 2. علوم احوال و مقامات و مكاشفات كه آن نيز در علوم شرع و قرآن و سنت بيان شده و موافق شرع است. در أين علم نيز أهل تصوف كمتر سرزنش شده‌اند. 3. علوم اسرار كه بر سه مرتبه است علم توحيد، علم معارف و علم حقايق. روزبهان با استناد به حديث نبوى للقرآن ظهر و بطن ولكل حرف حد ومطلع و همچنين أنزل القرآن على سبعة أحرف كلها شاف كاف مى‌گويد أين مراتب سه گانه نيز از قرآن و سنت پديد آمده است. أهل رسوم ظاهر أين علوم را در نمى‌يابند زيرا باطن قرآن و حقيقت اشارات خداوند را در آن نمى شناسند. بدين سبب آنها أهل تصوف را سرزنش مى‌كنند و آراء آنها را مردود مى دانند.<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل و یک</ref>