پرش به محتوا

دنباله جستجو در تصوف ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}
   
   
'''دنباله جستجو در تصوف ایران'''، نوشته [[زرین‌کوب، عبدالحسین|عبدالحسین زرین‌کوب]](۱۳۰۱–۱۳۷۸ش) است. در این کتاب -که متمم کتاب جستجو در تصوف ایران است- نویسنده پس از آنکه در اصل کتاب هدف از نگارش آن را باز‌نمایاندن ارزش و اهمیت تصوف در افق فرهنگ ایرانی میدانست، در اینجا –دنباله- به بخش‌های متأخرتری از تصوف در ایران پرداخته است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص 7</ref>افراد و گروه‌هایی که در دنباله بررسی گشته‌‌اند، کمتر از نام‌های جلد نخست (مثل بایزید و ابوسعید و [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]) شناخته شده‌اند. نویسنده از گروه‌ها و نهضت‌هایی مانند کبرویه -سلسله‌ای که بنیان‌گذار آن «[[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|شیخ نجم‌الدین کبری]]» است- و یا سلسله سهروردیه -که به شیخ [[سهروردی، عبدالقاهر بن عبدالله|ابونجیب عبدالقادر سهروردی]]، یا به برادرزاده‌اش شیخ [[سهروردی، عمر بن محمد|شهاب‌الدین عمر بن محمد سهروردی]] (۶۳۲ق)» منتسب است- یاد می‌کند همچنین، مکتب ابن عربی، نوربخشیه، مکتب اصفهان، ذهبیه، نعمت‌اللهیه، نقشبندیه  و مانند آن‌ها را -که پیش از این در کتاب اصلی کمتر یاد شده‌اند- توضیح می‌دهد.<ref>ر.ک: زرین‌کوب، ص 6</ref> دنباله جستجو به نقد صوفی و نهضت‌های صوفیه و تصوف و فلسفه و... می‌پردازد. غالب اینان متأخرتر از صوفیان و فرقه‌ها در کتاب جستجو هستند. در دنباله هدف جستجو، رد و قبول نیست بلکه مقصود بررسی ویژگی‌هایی است که پدیده تصوف را از سایر پدیده‌های فکری و شناختی مشابه متمایز می‌دارد.<ref>ر.ک: زرین‌کوب، ص 14</ref>
'''دنباله جستجو در تصوف ایران'''، نوشته [[زرین‌کوب، عبدالحسین|عبدالحسین زرین‌کوب]] (۱۳۰۱–۱۳۷۸ش) است. در این کتاب - که متمم کتاب جستجو در تصوف ایران است - نویسنده، به بخش‌های متأخرتری از تصوف در ایران پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص7</ref>.


گذشته از معرفی افراد و فرقه‌ها و آرائشان، چند فصلی از کتاب به پژوهش در موضوعات مربوط به تصوف پرداخته است: یک فصل ناظر به نقدهای واردشده بر صوفیان است؛ نقدهایی از علماء و متشرعه، متجددان و حتی خود صوفیان؛ فصل دیگر ناظر به نهضت‌های تصوف است؛ نهضت‌هایی مثل سربداران، حروفیه و صفویه که نشان می‌دهد برخلاف ادعاها، صوفیان خیلی هم از اتفاقات جامعه فاصله نداشته و همواره غرق خلوت و عزلت نبوده‌اند. فصلی هم به رابطهٔ متقابل تصوف و فلسفه پرداخته است؛ به ویژه آراء نوافلاطونیان که هم در فلسفهٔ اسلامی و هم در تصوف ایران مؤثر افتاده است.<ref>ر.ک: زرین‌کوب، ص 267</ref>در بارۀ ابن عربی چون آراء وی در تصوف ایران تأثیر داشته و موافق و مخالف زیادی را برانگیخته است، یک فصل نیز به معرفی او، آراء و افکار وی و شارحانش اختصاص یافته است.<ref>ر.ک: زرین‌کوب، ص 119</ref>
افراد و گروه‌هایی که در دنباله بررسی گشته‌‌اند، کمتر از نام‌های جلد نخست (مثل بایزید و ابوسعید و [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]) شناخته شده‌اند. نویسنده از گروه‌ها و نهضت‌هایی مانند کبرویه - سلسله‌ای که بنیان‌گذار آن «[[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|شیخ نجم‌الدین کبری]]» است - و یا سلسله سهروردیه - که به شیخ [[سهروردی، عبدالقاهر بن عبدالله|ابونجیب عبدالقادر سهروردی]]، یا به برادرزاده‌اش شیخ [[سهروردی، عمر بن محمد|شهاب‌الدین عمر بن محمد سهروردی]] (۶۳۲ق)» منتسب است- یاد می‌کند. همچنین، مکتب ابن عربی، نوربخشیه، مکتب اصفهان، ذهبیه، نعمت‌اللهیه، نقشبندیه و مانند آن‌ها را - که پیش از این در کتاب اصلی کمتر یاد شده‌اند - توضیح می‌دهد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص159</ref>.


==پانویس ==
دنباله جستجو، به نقد صوفی و نهضت‌های صوفیه و تصوف و فلسفه و... می‌پردازد. غالب اینان متأخرتر از صوفیان و فرقه‌ها در کتاب جستجو هستند. در دنباله، هدف جستجو، رد و قبول نیست، بلکه مقصود بررسی ویژگی‌هایی است که پدیده تصوف را از سایر پدیده‌های فکری و شناختی مشابه متمایز می‌دارد.
<references />
 
گذشته از معرفی افراد و فرقه‌ها و آرائشان، چند فصلی از کتاب به پژوهش در موضوعات مربوط به تصوف پرداخته است: یک فصل، ناظر به نقدهای واردشده بر صوفیان است؛ نقدهایی از علماء و متشرعه، متجددان و حتی خود صوفیان<ref>ر.ک: همان، ص9-49</ref>.
فصل دیگر ناظر به نهضت‌های تصوف است؛ نهضت‌هایی مثل سربداران، حروفیه و صفویه که نشان می‌دهد برخلاف ادعاها، صوفیان خیلی هم از اتفاقات جامعه فاصله نداشته و همواره غرق خلوت و عزلت نبوده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص49-81</ref>.
فصلی هم به رابطه متقابل تصوف و فلسفه پرداخته است؛ به‌ویژه آراء نوافلاطونیان که هم در فلسفه اسلامی و هم در تصوف ایران مؤثر افتاده است<ref>ر.ک: همان، ص267</ref>.
 
درباره ابن عربی چون آراء وی در تصوف ایران تأثیر داشته و موافق و مخالف زیادی را برانگیخته است، یک فصل نیز به معرفی ابن عربی، آراء و افکار وی و شارحانش اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص119</ref>.
 
==پانویس==
<references/>


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# متن کتاب
مقدمه و متن کتاب.
# مقدمه


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
۱٬۴۸۲

ویرایش