پرش به محتوا

أنيس الناس: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۳۱ اکتبر ۲۰۱۶
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
جز (جایگزینی متن - ': ==' به '==')
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب')
خط ۴۵: خط ۴۵:




'''انيس الناس''' اثر [[شجاع شيرازى]]، كتابى است در اخلاق و سياست؛ مجموعه‌اى از دو رشته كه در تمدن اسلامى به سياست مدن و تدبير منزل شناخته مى‌شود.
'''انيس الناس''' اثر [[شجاع شيرازى]]، کتابى است در اخلاق و سياست؛ مجموعه‌اى از دو رشته كه در تمدن اسلامى به سياست مدن و تدبير منزل شناخته مى‌شود.


كتاب براى جلب رضايت و به نام ابو الفتح ابراهيم سلطان، پسر شاهرخ در سال 830ق و به زبان فارسى نوشته شده است.
کتاب براى جلب رضايت و به نام ابو الفتح ابراهيم سلطان، پسر شاهرخ در سال 830ق و به زبان فارسى نوشته شده است.


== ساختار==
== ساختار==




دو مقدمه از [[احسان يارشاطر]] و مصحح، در روش تصحيح و خصوصيات كتاب، آغازگر مباحث است. مطالب كتاب نيز در دو بخش كلى اخلاقيات و سياست، در نوزده فصل، بدون رعايت ترتيب خاصى، بيان شده است.
دو مقدمه از [[احسان يارشاطر]] و مصحح، در روش تصحيح و خصوصيات کتاب، آغازگر مباحث است. مطالب کتاب نيز در دو بخش كلى اخلاقيات و سياست، در نوزده فصل، بدون رعايت ترتيب خاصى، بيان شده است.


مؤلف آنچه در كتب حكما و دانشمندان ديده و مواردى كه خود، آنها را تجربه كرده است، گردآورى كرده و بعد از ايجاد ارتباط ميان آنها، در قالب كتاب حاضر تدوين نموده است.
مؤلف آنچه در كتب حكما و دانشمندان ديده و مواردى كه خود، آنها را تجربه كرده است، گردآورى كرده و بعد از ايجاد ارتباط ميان آنها، در قالب کتاب حاضر تدوين نموده است.


== گزارش محتوا==
== گزارش محتوا==




با نگاهى به كتاب در مى‌يابيم كه بسيارى از مضامين و مطالب از كتب معروفى مانند: قابوسنامه، كليله و دمنه، گلستان، بوستان، مثنوى مولانا، خمس نظامى و اشعار شاعرانى چون فردوسى، حافظ، اوحدى و... مأخوذ بوده و اشعارى نيز از خود مؤلف آمده است؛ البته مؤلف درآوردن اشعار و منقولات نثرى، نام سرايندگان و نويسندگان را نمى‌آورد، مگر دو سه مورد كه چون نام شاعر در متن شعر بوده، به نام او اشاره شده است.  
با نگاهى به کتاب در مى‌يابيم كه بسيارى از مضامين و مطالب از كتب معروفى مانند: قابوسنامه، كليله و دمنه، گلستان، بوستان، مثنوى مولانا، خمس نظامى و اشعار شاعرانى چون فردوسى، حافظ، اوحدى و... مأخوذ بوده و اشعارى نيز از خود مؤلف آمده است؛ البته مؤلف درآوردن اشعار و منقولات نثرى، نام سرايندگان و نويسندگان را نمى‌آورد، مگر دو سه مورد كه چون نام شاعر در متن شعر بوده، به نام او اشاره شده است.  


به مناسبت مطالبى كه بيان مى‌شود، حكاياتى از بزرگان نيز ذكر شده است. قسمت‌هاى سودمندتر كتاب، حكايات و مضامينى است كه مؤلف از عصر خود آورده است، مانند: نكته‌هاى مربوط به سيد شمس الدين محمد سيد شريف، شمس الدين محمد حافظ، مولانا نور سمرقندى، محب‌الدين ابوالخير جزرى و محمود خجندى.
به مناسبت مطالبى كه بيان مى‌شود، حكاياتى از بزرگان نيز ذكر شده است. قسمت‌هاى سودمندتر کتاب، حكايات و مضامينى است كه مؤلف از عصر خود آورده است، مانند: نكته‌هاى مربوط به سيد شمس الدين محمد سيد شريف، شمس الدين محمد حافظ، مولانا نور سمرقندى، محب‌الدين ابوالخير جزرى و محمود خجندى.


اطلاعاتى كه در باب شول، گوكان، مدارس سنغريّه و فزاريّه آمده و نيز اصطلاحات آن زمان، مانند كلمه «رئيس» كه عنوان شغلى نظير كلانتر در دهات بوده، بسيار سودمند و داراى اهميت است.  
اطلاعاتى كه در باب شول، گوكان، مدارس سنغريّه و فزاريّه آمده و نيز اصطلاحات آن زمان، مانند كلمه «رئيس» كه عنوان شغلى نظير كلانتر در دهات بوده، بسيار سودمند و داراى اهميت است.  
خط ۹۷: خط ۹۷:
5- نديمى و ملازمت: شرايط و صفاتى كه باعث حسن نديمان شده و ارزش آنها را بالا مى‌برد، از جمله سلامت جميع حواس، خوش منظر بودن، آشنايى اندك با طب، نجوم، موسيقى و... بيان شده است.
5- نديمى و ملازمت: شرايط و صفاتى كه باعث حسن نديمان شده و ارزش آنها را بالا مى‌برد، از جمله سلامت جميع حواس، خوش منظر بودن، آشنايى اندك با طب، نجوم، موسيقى و... بيان شده است.


در آخر بايد به اين نكته توجه داد كه تمام افكار و باورهاى نويسنده از صحت برخوردار نيست؛ زيرا از طرفى توصيه به رعايت اخلاقيات و صفات نيك انسانى و دينى، در جاى‌جاى كتاب ديده مى‌شود، از سويى نيز به ذكر آداب شراب‌خوارى و نردبازى كه در برخى كتب مانند آن رايج بوده پرداخته است.  
در آخر بايد به اين نكته توجه داد كه تمام افكار و باورهاى نويسنده از صحت برخوردار نيست؛ زيرا از طرفى توصيه به رعايت اخلاقيات و صفات نيك انسانى و دينى، در جاى‌جاى کتاب ديده مى‌شود، از سويى نيز به ذكر آداب شراب‌خوارى و نردبازى كه در برخى كتب مانند آن رايج بوده پرداخته است.  


== وضعيت كتاب==
== وضعيت کتاب==




فهرست مطالب در ابتدا و فهرست اعلام انسانى، داستانى، جغرافيايى، اقوام، اديان و كتبى كه در متن آمده، در انتهاى كتاب ذكر شده است.
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست اعلام انسانى، داستانى، جغرافيايى، اقوام، اديان و كتبى كه در متن آمده، در انتهاى کتاب ذكر شده است.


پاورقى‌ها توسط مصحح، [[ايرج افشار]] به ذكر توضيح و تصحيح برخى كلمات متن اختصاص دارد.
پاورقى‌ها توسط مصحح، [[ايرج افشار]] به ذكر توضيح و تصحيح برخى كلمات متن اختصاص دارد.
خط ۱۰۹: خط ۱۰۹:




مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن کتاب.




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش