۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ': ==' به '==') |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
'''انيس الناس''' اثر [[شجاع شيرازى]]، | '''انيس الناس''' اثر [[شجاع شيرازى]]، کتابى است در اخلاق و سياست؛ مجموعهاى از دو رشته كه در تمدن اسلامى به سياست مدن و تدبير منزل شناخته مىشود. | ||
کتاب براى جلب رضايت و به نام ابو الفتح ابراهيم سلطان، پسر شاهرخ در سال 830ق و به زبان فارسى نوشته شده است. | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
دو مقدمه از [[احسان يارشاطر]] و مصحح، در روش تصحيح و خصوصيات | دو مقدمه از [[احسان يارشاطر]] و مصحح، در روش تصحيح و خصوصيات کتاب، آغازگر مباحث است. مطالب کتاب نيز در دو بخش كلى اخلاقيات و سياست، در نوزده فصل، بدون رعايت ترتيب خاصى، بيان شده است. | ||
مؤلف آنچه در كتب حكما و دانشمندان ديده و مواردى كه خود، آنها را تجربه كرده است، گردآورى كرده و بعد از ايجاد ارتباط ميان آنها، در قالب | مؤلف آنچه در كتب حكما و دانشمندان ديده و مواردى كه خود، آنها را تجربه كرده است، گردآورى كرده و بعد از ايجاد ارتباط ميان آنها، در قالب کتاب حاضر تدوين نموده است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
با نگاهى به | با نگاهى به کتاب در مىيابيم كه بسيارى از مضامين و مطالب از كتب معروفى مانند: قابوسنامه، كليله و دمنه، گلستان، بوستان، مثنوى مولانا، خمس نظامى و اشعار شاعرانى چون فردوسى، حافظ، اوحدى و... مأخوذ بوده و اشعارى نيز از خود مؤلف آمده است؛ البته مؤلف درآوردن اشعار و منقولات نثرى، نام سرايندگان و نويسندگان را نمىآورد، مگر دو سه مورد كه چون نام شاعر در متن شعر بوده، به نام او اشاره شده است. | ||
به مناسبت مطالبى كه بيان مىشود، حكاياتى از بزرگان نيز ذكر شده است. قسمتهاى سودمندتر | به مناسبت مطالبى كه بيان مىشود، حكاياتى از بزرگان نيز ذكر شده است. قسمتهاى سودمندتر کتاب، حكايات و مضامينى است كه مؤلف از عصر خود آورده است، مانند: نكتههاى مربوط به سيد شمس الدين محمد سيد شريف، شمس الدين محمد حافظ، مولانا نور سمرقندى، محبالدين ابوالخير جزرى و محمود خجندى. | ||
اطلاعاتى كه در باب شول، گوكان، مدارس سنغريّه و فزاريّه آمده و نيز اصطلاحات آن زمان، مانند كلمه «رئيس» كه عنوان شغلى نظير كلانتر در دهات بوده، بسيار سودمند و داراى اهميت است. | اطلاعاتى كه در باب شول، گوكان، مدارس سنغريّه و فزاريّه آمده و نيز اصطلاحات آن زمان، مانند كلمه «رئيس» كه عنوان شغلى نظير كلانتر در دهات بوده، بسيار سودمند و داراى اهميت است. | ||
خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
5- نديمى و ملازمت: شرايط و صفاتى كه باعث حسن نديمان شده و ارزش آنها را بالا مىبرد، از جمله سلامت جميع حواس، خوش منظر بودن، آشنايى اندك با طب، نجوم، موسيقى و... بيان شده است. | 5- نديمى و ملازمت: شرايط و صفاتى كه باعث حسن نديمان شده و ارزش آنها را بالا مىبرد، از جمله سلامت جميع حواس، خوش منظر بودن، آشنايى اندك با طب، نجوم، موسيقى و... بيان شده است. | ||
در آخر بايد به اين نكته توجه داد كه تمام افكار و باورهاى نويسنده از صحت برخوردار نيست؛ زيرا از طرفى توصيه به رعايت اخلاقيات و صفات نيك انسانى و دينى، در جاىجاى | در آخر بايد به اين نكته توجه داد كه تمام افكار و باورهاى نويسنده از صحت برخوردار نيست؛ زيرا از طرفى توصيه به رعايت اخلاقيات و صفات نيك انسانى و دينى، در جاىجاى کتاب ديده مىشود، از سويى نيز به ذكر آداب شرابخوارى و نردبازى كه در برخى كتب مانند آن رايج بوده پرداخته است. | ||
== وضعيت | == وضعيت کتاب== | ||
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست اعلام انسانى، داستانى، جغرافيايى، اقوام، اديان و كتبى كه در متن آمده، در انتهاى | فهرست مطالب در ابتدا و فهرست اعلام انسانى، داستانى، جغرافيايى، اقوام، اديان و كتبى كه در متن آمده، در انتهاى کتاب ذكر شده است. | ||
پاورقىها توسط مصحح، [[ايرج افشار]] به ذكر توضيح و تصحيح برخى كلمات متن اختصاص دارد. | پاورقىها توسط مصحح، [[ايرج افشار]] به ذكر توضيح و تصحيح برخى كلمات متن اختصاص دارد. | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
مقدمه و متن | مقدمه و متن کتاب. | ||
ویرایش