۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ني ' به 'نی'
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
جز (جایگزینی متن - 'ني ' به 'نی') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR11619J1.jpg | | تصویر =NUR11619J1.jpg | ||
| عنوان =تحفة الأديب في نحاة | | عنوان =تحفة الأديب في نحاة مغنیاللبيب | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ملخ، حسن]] (محقق) | [[ملخ، حسن]] (محقق) | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
'''تحفة الأديب في نحاة | '''تحفة الأديب في نحاة مغنیاللبيب'''، تأليف [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدين سيوطى]] (متوفى 911ق)، به زبان عربى، موسوعه ارزشمندى از شرح حال علماى نحو، لغت، ادب، بلاغت و تفسير مذكور در كتاب «[[مغنیاللبيب عن كتب الأعاريب]]»، نوشته [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام انصارى]] (متوفى 761ق) است.<ref>مقدمه، ص7</ref> | ||
اين اثر با تحقيق و تصحيح حسن الملخ و سهى نعجه در دو جلد منتشر شده است. | اين اثر با تحقيق و تصحيح حسن الملخ و سهى نعجه در دو جلد منتشر شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب، مشتمل بر مقدمه تحقيقى محققان، مقدمه مؤلف و متن اثر است. در مقدمه تحقيقى كتاب شرح حال و آثار [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام انصارى]] و به‌طور ويژه مباحث و تحقيقات پيرامون «[[ | كتاب، مشتمل بر مقدمه تحقيقى محققان، مقدمه مؤلف و متن اثر است. در مقدمه تحقيقى كتاب شرح حال و آثار [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام انصارى]] و به‌طور ويژه مباحث و تحقيقات پيرامون «[[مغنیاللبيب عن كتب الأعاريب|مغنیاللبيب]]» و «تحفة الأديب» بيان شده است. در متن اثر عناوين اسامى نحويون به ترتيب حروف الفبا، البته نه بر اساس نام، بلكه بر مبناى شهرت فرد مرتّب شده است. شماره‌گذارى اسامى از سوى محقق كتاب انجام شده است. | ||
شيوه نگارش كتاب بدين‌گونه است كه پس از عنوان، ابتدا نام كامل فرد ذكر و سپس مطالب يافت‌شده پيرامون وى با ذكر نام قائل آن ارائه و سپس تأليفات و كارهاى قلمى او نيز معرفى شده است. | شيوه نگارش كتاب بدين‌گونه است كه پس از عنوان، ابتدا نام كامل فرد ذكر و سپس مطالب يافت‌شده پيرامون وى با ذكر نام قائل آن ارائه و سپس تأليفات و كارهاى قلمى او نيز معرفى شده است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
از آنجا كه كتاب «[[ | از آنجا كه كتاب «[[مغنیاللبيب عن كتب الأعاريب|مغنیاللبيب]]»، از مهم‌ترين ميراث نحو عربى است و نحويونى كه در آن ذكر شده، از برجسته‌ترين علماى نحو هستند؛ لذا [[سيوطى]] سعى كرده كه آنها را معرفى نمايد و معلومات ارزشمندى از زندگى نحويون، آثار، مجالس، مناظرات و آراء آنها را براى ما روشن نموده است. در بسيارى از معلوماتى كه ذكر كرده، با از بين رفتن منابع اصلى ديگر، تنها مصدر موجود مى‌باشد. در اين اثر، بزرگان نحو عربى از قرن دوم تا هشتم هجرى ذكر شده است.<ref>مقدمه، ص7</ref> | ||
آثار نحوى كه [[سيوطى]] مورد مطالعه قرار داده، دلالت بر آن دارد كه نحويون عصر او به كتب [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام]] مانند «قواعد الإعراب» و «[[ | آثار نحوى كه [[سيوطى]] مورد مطالعه قرار داده، دلالت بر آن دارد كه نحويون عصر او به كتب [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام]] مانند «قواعد الإعراب» و «[[مغنیاللبيب عن كتب الأعاريب|مغنیاللبيب]]» توجه ويژه داشته‌اند. وى پنج كتاب درباره «[[مغنیاللبيب عن كتب الأعاريب|مغنیاللبيب]]» نوشته كه اثر مورد بحث از آن جمله است.<ref>همان، ص15</ref> | ||
[[سيوطى]] در اين اثر از 221 نحوى نام برده است؛ البته درباره تعدادى از نحويون تنها عنوان وجود دارد و معرفى نشده‌اند كه از آن جمله است: صفّار، [[سکاکی، یوسف بن ابی‌بکر|سكّاكى]] و ابن يعسون. به‌علاوه [[سيوطى]] از برخى از نحويون «[[ | [[سيوطى]] در اين اثر از 221 نحوى نام برده است؛ البته درباره تعدادى از نحويون تنها عنوان وجود دارد و معرفى نشده‌اند كه از آن جمله است: صفّار، [[سکاکی، یوسف بن ابی‌بکر|سكّاكى]] و ابن يعسون. به‌علاوه [[سيوطى]] از برخى از نحويون «[[مغنیاللبيب عن كتب الأعاريب|مغنیاللبيب]]» حتى نام هم نبرده است كه از آن جمله است: ابوالاسود دئلى، الزيادى، ابن سعدان و ابن هشام خضراوى. | ||
[[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام]] در چهار جا به اشعار ابوالأسود دئلى استشهاد كرده، اما تصريح به نام او نكرده، لذا [[سيوطى]] نامى از او نبرده است. محقق كتاب، معتقد است كه بقيه اين افراد نيز از نحويون معروفند كه فراموش شدن شرح حالشان وجهى ندارد.<ref>مقدمه محقق 29 - 28</ref> | [[ابن هشام، عبدالله بن یوسف|ابن هشام]] در چهار جا به اشعار ابوالأسود دئلى استشهاد كرده، اما تصريح به نام او نكرده، لذا [[سيوطى]] نامى از او نبرده است. محقق كتاب، معتقد است كه بقيه اين افراد نيز از نحويون معروفند كه فراموش شدن شرح حالشان وجهى ندارد.<ref>مقدمه محقق 29 - 28</ref> | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
[[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك]] | [[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك]] | ||
[[ | [[مغنیاللبيب عن كتب الأعاريب]] | ||
[[ترجمه و شرح | [[ترجمه و شرح مغنیالأدیب]] | ||