پرش به محتوا

دیوان حسن کاشی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'یـ' به 'ی'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'یـ' به 'ی')
خط ۳۸: خط ۳۸:
در بخشی از مقدمه‌ای که حسن عاطفی بر اثر نوشته در توصیف این اثر می‌خوانیم: دیوان مولانا [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] مجموعه‌ای است شناخته‌شده از مناقب و مدایح علی(ع) و ائمه اطهار(ع) که سروده وی است و در آن تردیدی نیست. مگر آنکه اشعار مشابه دیگران به دیوان شاعر راه یافته باشد و یا امکان آن نیز وجود دارد که مدایح دیگری هم بوده، که به هنگام فراهم‌سازی دیوان از قلم افتاده باشد<ref>ر.ک: مقدمه حسن عاطفی، ص49</ref>.  
در بخشی از مقدمه‌ای که حسن عاطفی بر اثر نوشته در توصیف این اثر می‌خوانیم: دیوان مولانا [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] مجموعه‌ای است شناخته‌شده از مناقب و مدایح علی(ع) و ائمه اطهار(ع) که سروده وی است و در آن تردیدی نیست. مگر آنکه اشعار مشابه دیگران به دیوان شاعر راه یافته باشد و یا امکان آن نیز وجود دارد که مدایح دیگری هم بوده، که به هنگام فراهم‌سازی دیوان از قلم افتاده باشد<ref>ر.ک: مقدمه حسن عاطفی، ص49</ref>.  


با وجود غلبه شاعران اهل تسنن در قرن هفتم و هشتم هجری‌، شعر‌ شیعی‌ و مدح و منقبت امامان شیعه(ع) مورد عنایت برخی از‌ شاعران‌، از جمله [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] بوده است. وی با وجود گرمی بازار مدح و ستایش پادشاهان و امیران، صرفا به ستایش رسول‌ اکرم‌(ص) و اهـل‌ بیت ایشان، به‌ویژه امیرالمؤمنین، حضرت علی(ع) پرداخته است. او با‌ بهره‌گیری از طبع نیرومند و به‌کار بردن صور خیال و ترکیبات زبانی خاص و زیبا، به مهم‌ترین مضامین‌ شیعی‌، در‌ اشعار خویش توجه نموده که شعر وی را به‌مثابه ابزار‌ و رسانه‌‌ای قوی برای ترویج و تبلیغ مذهب تشیع درآورده است. با نظر به این امر، در‌ بررسی‌ مضامین‌ شیعی در اشعار [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] به این نکته دست می‌یابیم که وی‌ در‌ عرصه شعر شیعی بسیار قدرتمندانه عمل کرده و می‌توان او را از دیـدگاه حجم گسترده سروده‌هایش‌، بزرگ‌ترین‌ شاعر شیعی قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قلمداد کرد. از نظر هنر شاعری‌ نیز‌ گرچه همپای بزرگان نامدار شعر فارسی قرار نمی‌گیرد، اما زبانی روان، فصیح‌ و توانا‌ دارد‌. اشعار او سرشار از تصاویر شعری است؛ تصویرهایی که در خدمت مذهب و اعتقاد شاعر‌ قرار‌ دارد. شعر او پـر از تلمیح است و ایـن تلمیحات یکی از ویژگی‌های‌ بارز‌ سبکی‌ در شعر اوست. از نظر محتوایی، اشعار کاشی مجموعه‌ای از اعتقادات کلامی است که‌ با‌ پشتوانه احادیث نبوی و استدلال‌های عقلی و نقلی، شاعر را در ترویج مذهب‌ شیعه‌ و عقیده‌ استوار خویش یاری کرده است. طبعا چنین موضوعی بیشتر از هر چیز، از قرآن‌ و حدیث‌ مایه‌ گرفته است<ref>ر.ک: مهرآوران، محمود؛ نعمتی، فرج‌الله، ص138-139</ref>.
با وجود غلبه شاعران اهل تسنن در قرن هفتم و هشتم هجری‌، شعر‌ شیعی‌ و مدح و منقبت امامان شیعه(ع) مورد عنایت برخی از‌ شاعران‌، از جمله [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] بوده است. وی با وجود گرمی بازار مدح و ستایش پادشاهان و امیران، صرفا به ستایش رسول‌ اکرم‌(ص) و اهـل‌ بیت ایشان، به‌ویژه امیرالمؤمنین، حضرت علی(ع) پرداخته است. او با‌ بهره‌گیری از طبع نیرومند و به‌کار بردن صور خیال و ترکیبات زبانی خاص و زیبا، به مهم‌ترین مضامین‌ شیعی‌، در‌ اشعار خویش توجه نموده که شعر وی را به‌مثابه ابزار‌ و رسانه‌‌ای قوی برای ترویج و تبلیغ مذهب تشیع درآورده است. با نظر به این امر، در‌ بررسی‌ مضامین‌ شیعی در اشعار [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] به این نکته دست می‌یابیم که وی‌ در‌ عرصه شعر شیعی بسیار قدرتمندانه عمل کرده و می‌توان او را از دیدگاه حجم گسترده سروده‌هایش‌، بزرگ‌ترین‌ شاعر شیعی قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قلمداد کرد. از نظر هنر شاعری‌ نیز‌ گرچه همپای بزرگان نامدار شعر فارسی قرار نمی‌گیرد، اما زبانی روان، فصیح‌ و توانا‌ دارد‌. اشعار او سرشار از تصاویر شعری است؛ تصویرهایی که در خدمت مذهب و اعتقاد شاعر‌ قرار‌ دارد. شعر او پـر از تلمیح است و این تلمیحات یکی از ویژگی‌های‌ بارز‌ سبکی‌ در شعر اوست. از نظر محتوایی، اشعار کاشی مجموعه‌ای از اعتقادات کلامی است که‌ با‌ پشتوانه احادیث نبوی و استدلال‌های عقلی و نقلی، شاعر را در ترویج مذهب‌ شیعه‌ و عقیده‌ استوار خویش یاری کرده است. طبعا چنین موضوعی بیشتر از هر چیز، از قرآن‌ و حدیث‌ مایه‌ گرفته است<ref>ر.ک: مهرآوران، محمود؛ نعمتی، فرج‌الله، ص138-139</ref>.


===مضامین شیعی در اشعار حسن کاشی‌===
===مضامین شیعی در اشعار حسن کاشی‌===
خط ۵۷: خط ۵۷:
#:{{ب|''ای‌ دل‌ کنون که عاشر ماه محرم است''|2=''شادی مکن که نوبت شادیت در غم‌ است''}}
#:{{ب|''ای‌ دل‌ کنون که عاشر ماه محرم است''|2=''شادی مکن که نوبت شادیت در غم‌ است''}}
#:{{ب|''بر‌ آل مصطفی به ارادت بنال زار''|2=''گر در سحاب دیده تو را قطـره‌ای نم‌ است''}}
#:{{ب|''بر‌ آل مصطفی به ارادت بنال زار''|2=''گر در سحاب دیده تو را قطـره‌ای نم‌ است''}}
#:{{ب|''از ناودان دیده کعبه در ایـن عزا''|2=''بر روی خاک مکه همه‌ آب‌ زمزم‌ است''<ref>ر.ک: همان، ص125-126</ref>}}{{پایان شعر}}
#:{{ب|''از ناودان دیده کعبه در این عزا''|2=''بر روی خاک مکه همه‌ آب‌ زمزم‌ است''<ref>ر.ک: همان، ص125-126</ref>}}{{پایان شعر}}
# تولی و تبری:{{شعر}}
# تولی و تبری:{{شعر}}
#:{{ب|''بیم صراط و موقف حشرش کجا‌ بود؟''|2=''هر‌ دل‌ که بر ولای علی زینهار کرد''}}
#:{{ب|''بیم صراط و موقف حشرش کجا‌ بود؟''|2=''هر‌ دل‌ که بر ولای علی زینهار کرد''}}
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش