|
|
خط ۳۱: |
خط ۳۱: |
| }} | | }} |
| | | |
| '''جمیلة أرباب المراصد فی شرح عقیلة أتراب القصائد''' که به اختصار آن را الابحاث الجمیلة فی شرحالعقیلة گفتهاند، تألیف عالم قرائت و دانشمند شافعی مذهب [[جعبری، ابراهیم بن عمر|برهان الدین ابراهیم بن عمر جعبری]] (732-640ق) است.<ref>ر.ک: کوشالی، مقداد ابراهیم، 399-400</ref> موضوع کتاب رسم مصحف است و با مقدمه [[غوثانی، یحیی|یحیی غوثانی]] و تحقیق [[زوبعی، محمد خضیر مضحی|محمد خضیر مضحی زوبعی]] منتشر شده است. | | '''جميلة أرباب المراصد في شرح عقيلة أتراب القصائد،''' که به اختصار آن را الابحاث الجمیلة فی شرح العقیلة گفتهاند، تألیف عالم قرائت و دانشمند شافعیمذهب [[جعبری، ابراهیم بن عمر|برهانالدین ابراهیم بن عمر جعبری]] (732-640ق) است.<ref>ر.ک: کوشالی، مقداد ابراهیم، 399-400</ref> موضوع کتاب رسم مصحف است و با مقدمه [[غوثانی، یحیی|یحیی غوثانی]] و تحقیق [[زوبعی، محمد خضیر مضحی|محمد خضیر مضحی زوبعی]] منتشر شده است. |
| | | |
| رسم مصحف شریف از قدیمیترین علوم قرآن کریم است؛ چراکه مفاد آن به عصر صحابه باز میگردد که قرآن کریم را در زمان نبی(ص) در رقعههایی تدوین کردند و در زمان خلاف ابوبکر آن را در مصحف جمع کردند؛ و در زمان خلافت عثمان بن عفان در نسخههایی از روی آن رونوشت برداشتند. مسلمین زان پس به این رسم تمسک کردند و اصطلاح «رسم عثمانی» را بر آن اطلاق نمودند. این رسم اساس حفظ نص قرآنی و موافقت با آن یکی از ارکان قرائت صحیح گردید.<ref>ر.ک: مقدمه، ص5</ref>
| | اثر حاضر، شرح قصیده «عقیلة اتراب القصائد» قاسم بن فیره شاطبی اندلسی (متوفی 590ق) است که کتاب «المقنع فی معرفة مرسوم مصاحف اهل الامصار» عثمان بن سعید دانی اندلسی (متوفی 444ق) را به نظم کشیده است. این شرح، از وسیعترین و مفیدترین شروح عقیله است که [[زوبعی، محمد خضیر مضحی|محمد خضیر مضحی زوبعی]] آن را بهعنوان پایاننامه دکتری، تحقیق نموده است.<ref>ر.ک: مقدمه، ص6-5</ref> |
|
| |
|
| «المقنع فی معرفة مرسوم مصاحف اهل الامصار» اثر عثمان بن سعید دانی اندلسی (متوفی 444ق) از جمله مهمترین آثار در علم رسم مصحف است. پس از آن قاسم بن فیره شاطبی اندلسی (متوفی 590ق) المقنع را در ضمن قصیدهای با نام «عقیلة اتراب القصائد» به نظم درآورد. علمای علم قرائت پس از شاطبی چون [[جعبری، ابراهیم بن عمر|ابراهیم بن عمر جعبری]]، منظومه او را شرح کردند. «جمیله ارباب المراصد فی شرح عقیلة اتراب القصائد» [[جعبری، ابراهیم بن عمر|جعبری]] از وسیعترین و مفیدترین شروح این کتاب است. حجم کتاب و تنوع مطالب آن، محققین را از تحقیق آن منصرف میکرد تا اینکه [[زوبعی، محمد خضیر مضحی|محمد خضیر مضحی زوبعی]] به عنوان پایاننامه دکتری اقدام به این کار نمود.<ref>ر.ک: همان، ص6-5</ref>
| | از امتیازات این شرح نسبت به شروح پیش از آن، وسعت و اشتمال آن بر موضوعاتی است که در بقیه شروح نیست و نیز تثبیت رأی کاتبان بعد از هر مسئله از مسائل رسم مصحف است و در غالب موارد مخالفت و موافقت در آن مسئله ذکر شده است. ذکر اصطلاحات ناظم برای فهم صحیح مراد شاطبی و ذکر خاتمهای در مصطلحات متأخرون اضافه بر مصطلحات صحابی از دیگر ویژگیهای این شرح است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص59-58</ref> |
| | |
| از امتیازات این شرح نسبت به شروح پیش از خود تثبیت رأی کاتبان بعد از هر مسئله از مسائل رسم مصحف است؛ در غالب موارد نیز مخالفت و موافقت در آن مسئله را ذکر میکند. ذکر اصطلاحات ناظم برای فهم صحیح مراد شاطبی و ذکر خاتمهای در مصطلحات متأخرون اضافه بر مصطلحات صحابی از دیگر ویژگیهای این شرح است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص59-58</ref> | |
|
| |
|
| ==پانویس == | | ==پانویس == |
خط ۴۴: |
خط ۴۲: |
| ==منابع مقاله== | | ==منابع مقاله== |
| # مقدمه و متن کتاب. | | # مقدمه و متن کتاب. |
| # کوشالی، مقداد ابراهیم، دانشنامه جهان اسلام، جلد 10، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، چاپ اول، 1385. | | # کوشالی، مقداد ابراهیم، دانشنامه جهان اسلام، جلد 10، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، 1385. |
|
| |
|
|
| |
|