۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
إرشاد القلوب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '== وابسته‌ها == {{وابسته‌ها}}') |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
مصنف در مقدمه | مصنف در مقدمه کتاب مى‌فرمايد: «چون ديدم سلطان شهوت و غضب بر مردم تسلط يافته و مردم مشغول به خود شده‌اند و آخرت را فراموش كرده‌اند، اين کتاب را نوشتم و آن را " إرشاد القلوب إلى الصواب " نام نهادم تا هر كس به آن عمل كند از عذاب اليم الهى در امان بماند.» | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
کتاب كه در يك مجلد چاپ منتشر شده است كه، شامل دو جزء است.جزء اول کتاب، در حكمت‌ها و مواعظ قرآن و سنت است و جزء دوم، در فضائل امير المؤمنين على(ع) و اولاد طاهرين آن حضرت مى باشد. | |||
مولف روايات را مستقيما از پيامبر و ائمه نقل مى‌كند و دليل اين كار خود را شهرت داشتن اين روايات در كتب روايى ذكر مى‌كند. | مولف روايات را مستقيما از پيامبر و ائمه نقل مى‌كند و دليل اين كار خود را شهرت داشتن اين روايات در كتب روايى ذكر مى‌كند. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
با اين حال كسى با اين روايات محذوف السند، معامله مرسله نكرده است و تمام روايات آن را مسنده مى‌دانند، كما اينكه در كتب روايى ديگر مشابه آنها با سند كامل يافت مى‌شود. | با اين حال كسى با اين روايات محذوف السند، معامله مرسله نكرده است و تمام روايات آن را مسنده مى‌دانند، كما اينكه در كتب روايى ديگر مشابه آنها با سند كامل يافت مى‌شود. | ||
از اين نكته نيز كاملا مشهود است كه قصد ديلمى تأليف | از اين نكته نيز كاملا مشهود است كه قصد ديلمى تأليف کتاب روايى نبوده، بلكه صرفا قصد بيدار كردن خفتگان و غفلت زدگان را بوسيله مواعظ معصومين عليهم السلام داشته است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
مصنف ابتدا مواعظى گرانبها از قرآن كريم نقل كرده، پس از آن، مواعظ پيامبر و ائمه صلوات الله عليهم را آورده، سپس ابواب | مصنف ابتدا مواعظى گرانبها از قرآن كريم نقل كرده، پس از آن، مواعظ پيامبر و ائمه صلوات الله عليهم را آورده، سپس ابواب کتاب را آغاز نموده است. | ||
عناوين باب‌ها طورى تنظيم شده كه بيشترين اثر تذكارى و موعظه‌اى را براى خواننده | عناوين باب‌ها طورى تنظيم شده كه بيشترين اثر تذكارى و موعظه‌اى را براى خواننده کتاب به دنبال داشته باشد. | ||
جزء اول: | جزء اول: | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
مولف در ابتدا بحث موعظه، سپس ذم دنيا و دنيا گرايى و امراض قلبى و رذائل اخلاقى و عملى را مطرح نموده، پس از آن بحث توبه و خوف و رجاء و صفات حسنه از قبيل شكر و رضا و يقين و...را مفصلا بحث كرده است. | مولف در ابتدا بحث موعظه، سپس ذم دنيا و دنيا گرايى و امراض قلبى و رذائل اخلاقى و عملى را مطرح نموده، پس از آن بحث توبه و خوف و رجاء و صفات حسنه از قبيل شكر و رضا و يقين و...را مفصلا بحث كرده است. | ||
همچنين در لابلاى فصول | همچنين در لابلاى فصول کتاب، بحثهايى با عنوان «مواعظ» يا «احاديثى از امام عليه السلام» و «احاديث منتخبه» آورده، كه بوسيله آنها زنگارهاى دل را صيقل زده و خانه تكانى كاملى از غبارهاى غفلت انجام دهد. | ||
مولف كه خود اهل سير و اهل عمل بوده، كلامى گيرا و نفَسى گرم دارد؛ به طورى كه بدون شك، مطالعه كننده | مولف كه خود اهل سير و اهل عمل بوده، كلامى گيرا و نفَسى گرم دارد؛ به طورى كه بدون شك، مطالعه كننده کتاب تحت تأثير مواعظ آن قرار مى‌گيرد. | ||
در جزء دوم | در جزء دوم کتاب، كه در چاپ حاضر با جزء اول در يك مجلد است، بحثى مبسوط در فضائل و مناقب اهل بيت عنوان شده. | ||
عناوين كلى جزء دوم كه متأسفانه در | عناوين كلى جزء دوم كه متأسفانه در کتاب نيز فهرست نشده، عبارتند از: | ||
- انتساب تمام علوم به امير المؤمنين على عليه السلام | - انتساب تمام علوم به امير المؤمنين على عليه السلام | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
- معجزات و كرامات قبر شريف آن حضرت در نجف اشرف و ذكر جريانات تاريخى مستند پيرامون آن. | - معجزات و كرامات قبر شريف آن حضرت در نجف اشرف و ذكر جريانات تاريخى مستند پيرامون آن. | ||
== وضعيت | == وضعيت کتاب == | ||
کتاب شريف «ارشاد القلوب» توسط شيخ [[شرف الدين يحيى بحرانى]]، كه از شاگردان مبرّز [[محقق كركى]] است، تلخيص شده است. | |||
همچنين مولا [[صالح قزوينى]]، م 1265ق در [[كنز المواعظ]]، در مقام اول، مواعظ مرحوم [[ديلمى]] را از ارشاد نقل كرده است. | همچنين مولا [[صالح قزوينى]]، م 1265ق در [[كنز المواعظ]]، در مقام اول، مواعظ مرحوم [[ديلمى]] را از ارشاد نقل كرده است. | ||
== انتساب | == انتساب کتاب == | ||
[[سيد محسن امين]] و بعضى علماى ديگر صاحب تراجم، با توجه به بعضى مستندات چنين استنباط كرده‌اند كه جزء دوم | [[سيد محسن امين]] و بعضى علماى ديگر صاحب تراجم، با توجه به بعضى مستندات چنين استنباط كرده‌اند كه جزء دوم کتاب، كه پيرامون فضائل اهل بيت است، از ديلمى نيست و بعدا ملحق به کتاب شده است.شواهدى نيز آورده‌اند، از جمله اين كه نام کتاب با موضوع جزء دوم کتاب هيچ تناسبى ندارد و... | ||
البته اين نظر مورد تأييد بسيارى از علماء واقع نشده و تفصيل آن در كتب تراجم آمده است و حق اين است كه تمام | البته اين نظر مورد تأييد بسيارى از علماء واقع نشده و تفصيل آن در كتب تراجم آمده است و حق اين است كه تمام کتاب نوشته ديلمى است. | ||