تفسیر ابن عرفه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تفسیر ابن عرفه''' یا «تفسیر القرآن العظیم» تفسیر عالم مالکی ابوعبدالله محمد بن محمد بن عرفه ورغمی تونسی (متوفی 803ق) است. این کتاب تفسیر کامل سوره‌های قرآن کریم است که با تحقیق جلال السیوطی در چهار جلد منتشر شده است.  

به نظر می‌رسد این تفسیر را ابوعبدالله محمد بن خلفة بن عمروشتاتی (درگذشته ۸۲۷ یا ۸۲۸ ق/ ۱۴۲۴ یا ۱۴۲۵م)، براساس شنیده‌هایش در مجالس درس استادش ابن عرفه با تكیه بر آراء مفسرانی، چون ابن عطیه و زمخشری تألیف کرده است<ref>ر.ک: سلماسی، مهدی، ص 458؛ متن کتاب، جلد1، ص35</ref>‏.

مفسر در این تفسیر بین مباحث ادبی و قواعد آن و فقه مالکی و احکام آن جمع کرده است. هیچ کلام فقهی نبوده، مگر آنکه ابن عرفه بر آن تعلیقه زده و هیچ مطلب لغوی نبوده، مگر آنکه درباره آن سخن گفته است؛ بنابراین این کتاب به حق کتاب ارزشمندی است که علمای تاریخ درباره آن گفته‌اند که امت اسلامی پس از آن مانند آن نیاورده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص4</ref>‏.

در تحقیق این کتاب از نسخه خطی به خط خود ابن عرفه استفاده شده است؛ البته از سه نسخه دیگر به خط شاگردان ابن عرفه استفاده شده است؛ اما روشن است که آنها از این همین نسخه استفاده کرده‌ و تا حدی زیادی آن را خلاصه کرده‌اند. در این نسخه از کتاب، تفسیر ابن عرفه مورد تحقیق قرار گرفته و نسخه اصل با نسخ دیگر مطابقت داده شده است. معرفی اعلام، اماکن، کلمات دشوار و استخراج احادیث و آیات از ویژگی‌های این نسخه از کتاب است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5-4</ref>‏.

<references/>

# سلماسی، مهدی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 6، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1373.