پرش به محتوا

جمال‌الدین اصفهانی، محمد بن عبدالرزاق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:
نام وی محمد، لقبش جمال‌الدین و اسم پدرش، عبدالرزاق بود. ابن راوندی در «راحة الصدور»، بدین نام تصریح داشته و می‌گوید: «جمال‌الدین محمد عبدالرزاق الاصفهانی رحمه‌الله در وصف جهان و اهل روزگار خویش، قصیده گفته است». شمس‌الدین محمد بن قیس رازی در «المعجم» می‌نویسد: «جمال‌الدین محمد بن عبدالرزاق را در نعت پیغمبر(ص) قصیده ترجیع هست و الحق سخت نیکو آمده». جمال‌الدین نیز خطاب به خود، فرماید:
نام وی محمد، لقبش جمال‌الدین و اسم پدرش، عبدالرزاق بود. ابن راوندی در «راحة الصدور»، بدین نام تصریح داشته و می‌گوید: «جمال‌الدین محمد عبدالرزاق الاصفهانی رحمه‌الله در وصف جهان و اهل روزگار خویش، قصیده گفته است». شمس‌الدین محمد بن قیس رازی در «المعجم» می‌نویسد: «جمال‌الدین محمد بن عبدالرزاق را در نعت پیغمبر(ص) قصیده ترجیع هست و الحق سخت نیکو آمده». جمال‌الدین نیز خطاب به خود، فرماید:


«محمد ای سره مرد آب‌خواه و دست بشوی/ که روی فضل سیه گشت و کار جود ببود»<ref>مقدمه، صفحه ج</ref>.
«محمد ای سره مرد آب‌خواه و دست بشوی


ولی تذکره‌نویسان متأخر به اشتباه افتاده و گمان کرده‌اند عبدالرزاق اسم اوست، چنانکه هدایت در «ریاض العارفین» می‌نگارد: «جمال اصفهانی قدس‌سره اسمش عبدالرزاق و در فضایل و کمالات یگانه آفاق بوده». نیز در «مجمع الفصحاء» می‌نویسد: «جمال‌الدین اصفهانی بجمال‌الدین عبدالرزاق مشهور است». امین احمد رازی در «تذکره هفت اقلیم» گوید: «جمال‌الدین عبدالرزاق از اکابر طبقه شعرا بوده و نظم و نثرش عذوبت سلسبیل، فرات و نیل داشته جزالت باسلاست آمیخته و لطافت با متانت جمع آمده». اما از گفتار امین احمد معلوم نمی‌شود که آیا عبدالرزاق را نام جمال‌الدین می‌دانسته یا نام پدر وی. نیز از گفتار امین مشهود است که از استاد جمال‌الدین در آن زمان که تقریبا ماه یازدهم هجری است، نثری هم علاوه بر شعر در دست بوده ولی در این زمان چیزی یافت ‌نمی‌شود<ref>همان، صفحه ج- د</ref>.
که روی فضل سیه گشت و کار جود ببود»<ref>مقدمه، صفحه ج</ref>.


جمال‌الدین به ظاهر لقب سیدالشعرایی هم داشته، چنانکه فرماید:
ولی تذکره‌نویسان متأخر به اشتباه افتاده و گمان کرده‌اند عبدالرزاق اسم اوست؛ چنان‌که هدایت در «رياض العارفين» می‌نگارد: «جمال اصفهانی - قدس‌سره - اسمش عبدالرزاق و در فضایل و کمالات یگانه آفاق بوده». نیز در «مجمع الفصحاء» می‌نویسد: «جمال‌الدین اصفهانی به جمال‌الدین عبدالرزاق مشهور است». امین احمد رازی در «تذکره هفت اقلیم» گوید: «جمال‌الدین عبدالرزاق از اکابر طبقه شعرا بوده و نظم و نثرش عذوبت سلسبیل، فرات و نیل داشته، جزالت با سلاست آمیخته و لطافت با متانت جمع آمده». اما از گفتار  امین احمد معلوم نمی‌شود که آیا عبدالرزاق را نام جمال‌الدین می‌دانسته یا نام پدر وی. نیز از گفتار امین مشهود است که از استاد جمال‌الدین در آن زمان که تقریبا ماه یازدهم هجری است، نثری هم علاوه بر شعر در دست بوده، ولی در این زمان چیزی یافت ‌نمی‌شود<ref>همان، صفحه ج- د</ref>.


زفر نام تو لفظ رهی قلاده چرخ
جمال‌الدین به ظاهر لقب سیدالشعرایی هم داشته؛ چنان‌که فرماید:


ز مدح تو لقب بنده سید الشعرا<ref>صفحه د</ref>.
ز فر نام تو لفظ رهی قلاده چرخ


زاد بوم وی، شهر اصفهان است و عشق وطن و حب زاد بوم، بیش از آنچه تصور شود، او را در نهاد بوده، چنانکه در مدح اصفهان فرماید:
ز مدح تو لقب بنده سیدالشعرا<ref>صفحه د</ref>.


دیدی تو اصفهان را آن شهر خلد پیکر
زادبوم وی، شهر اصفهان است.


آن سدره مقدس آن عدن روح پرور<ref>همان</ref>.
رحلت او را بعضی از نویسندگان، مانند محمد اقبال هندوستانی، در سال 588ق معین کرده‌اند<ref>همان، صفحه یح</ref>.
 
رحلت او را بعضی از نویسندگان، مانند محمد اقبال هندوستانی، در سال 588ق معنی کرده‌اند<ref>همان، صفحه یح</ref>.


  ==پانویس ==
  ==پانویس ==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش