۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
فرائد الخرائد في الأمثال: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =22258 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = | ||
| کد پدیدآور =14488-13047 | | کد پدیدآور =14488-13047 | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
کتاب با مقدمه محقق که حاوی شرح‌حال مختصری از نویسنده، معرفی چهار اثر او و شیوه نویسنده در نگارش این کتاب، بررسی صحت انتساب کتاب به نویسنده و شیوه تحقیق آن و نسخ خطی کتاب است.<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص10-2</ref> | کتاب با مقدمه محقق که حاوی شرح‌حال مختصری از نویسنده، معرفی چهار اثر او و شیوه نویسنده در نگارش این کتاب، بررسی صحت انتساب کتاب به نویسنده و شیوه تحقیق آن و نسخ خطی کتاب است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/22258?sectionNumber=2&pageNumber=2&viewType=html ر.ک: مقدمه تحقیق، ص10-2]</ref> | ||
«[[مجمع الأمثال]]» [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] وسیع‌ترین کتاب در موضوع مثل‌ها بود و پس‌ازآن «فرائد الخرائد» [[خویی، یوسف بن طاهر|ابویعقوب یوسف بن طاهر خویی]] که شاگرد [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] است و بر همان اساس پیش رفته، چون حکم و اشعار جاری بین مردم و مواعظ به آن اضافه شده، بی‌تردید به وسیع‌ترین کتاب در این موضوع تبدیل شد<ref>ر.ک: همان، ص3 و5</ref> | «[[مجمع الأمثال]]» [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] وسیع‌ترین کتاب در موضوع مثل‌ها بود و پس‌ازآن «فرائد الخرائد» [[خویی، یوسف بن طاهر|ابویعقوب یوسف بن طاهر خویی]] که شاگرد [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] است و بر همان اساس پیش رفته، چون حکم و اشعار جاری بین مردم و مواعظ به آن اضافه شده، بی‌تردید به وسیع‌ترین کتاب در این موضوع تبدیل شد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/22258?sectionNumber=2&pageNumber=3&viewType=html ر.ک: همان، ص3 و5]</ref> | ||
کتاب [[خویی، یوسف بن طاهر|خویی]] از فراوان‌گویی ملال‌آور و ایجاز مخل به معنا بری است. این اثر را مثل‌های اصلی -نه مثل‌های ایجاد شده از مثل‌های دیگر- فراگرفته که در مجموع 1720 مثل است. بسیاری از امثال ذکر شده در این کتاب و کتاب «[[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]]» در کتب امثال دیگر نیامده است؛ که در پاورقی به آنها اشاره شده است. بسیاری از مثل‌های ذکر شده در کتاب «[[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]]» مورد استعمال نیست. بعضی از اخبار نقل شده در آن نیز از مثل‌های بد افراد ناشناس است. و یا اباطیلی است که سودی برای محصل ندارد؛ بنابراین [[خویی، یوسف بن طاهر|خویی]] به برخی از مثل‌های مهمل و غیرمستعمل و اخبار غریب و باطل اعتراض کرده است.<ref>ر.ک: همان</ref> | کتاب [[خویی، یوسف بن طاهر|خویی]] از فراوان‌گویی ملال‌آور و ایجاز مخل به معنا بری است. این اثر را مثل‌های اصلی -نه مثل‌های ایجاد شده از مثل‌های دیگر- فراگرفته که در مجموع 1720 مثل است. بسیاری از امثال ذکر شده در این کتاب و کتاب «[[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]]» در کتب امثال دیگر نیامده است؛ که در پاورقی به آنها اشاره شده است. بسیاری از مثل‌های ذکر شده در کتاب «[[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]]» مورد استعمال نیست. بعضی از اخبار نقل شده در آن نیز از مثل‌های بد افراد ناشناس است. و یا اباطیلی است که سودی برای محصل ندارد؛ بنابراین [[خویی، یوسف بن طاهر|خویی]] به برخی از مثل‌های مهمل و غیرمستعمل و اخبار غریب و باطل اعتراض کرده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/22258?sectionNumber=2&pageNumber=5&viewType=html ر.ک: همان]</ref> | ||
برخی مزایای کتاب نسبت به «[[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]]» [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]]: | برخی مزایای کتاب نسبت به «[[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]]» [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]]: | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
# استشهاد به اشعاری که [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] نیاورده است؛ در مثل «اعیا من باقل» [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] به ابیات حمید ارقط استشهاد کرده است؛ درحالی‌که [[خویی، یوسف بن طاهر|خویی]] به بیتی از ابوعلاء معری استشهاد کرده است. | # استشهاد به اشعاری که [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] نیاورده است؛ در مثل «اعیا من باقل» [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] به ابیات حمید ارقط استشهاد کرده است؛ درحالی‌که [[خویی، یوسف بن طاهر|خویی]] به بیتی از ابوعلاء معری استشهاد کرده است. | ||
# گردآوری امثال متشابه و تکملة اجزای آن؛ به‌عنوان نمونه «عیر بجیر بجرة، و نسی بجیر خبره» در الفرائد کامل و در [[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]] تنها صدر مثل ذکر شده است و این باعث شده که از شرح مثل ناتوان باشد. | # گردآوری امثال متشابه و تکملة اجزای آن؛ به‌عنوان نمونه «عیر بجیر بجرة، و نسی بجیر خبره» در الفرائد کامل و در [[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]] تنها صدر مثل ذکر شده است و این باعث شده که از شرح مثل ناتوان باشد. | ||
# انتساب برخی امثال به‌ویژه احادیث رسول‌الله(ص) که [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] نسبت آنها را ذکر نکرده است؛ به‌عنوان‌مثال «عز الرجل استغناؤه عن الناس» را از سلف دانسته اما [[خویی، یوسف بن طاهر|خویی]] آن را از رسول‌الله(ص) روایت کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص7-6</ref> | # انتساب برخی امثال به‌ویژه احادیث رسول‌الله(ص) که [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] نسبت آنها را ذکر نکرده است؛ به‌عنوان‌مثال «عز الرجل استغناؤه عن الناس» را از سلف دانسته اما [[خویی، یوسف بن طاهر|خویی]] آن را از رسول‌الله(ص) روایت کرده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/22258?sectionNumber=2&pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص7-6]</ref> | ||
نویسنده در مقدمه‌اش سبب تألیف کتاب و اسامی بعضی آثارش را ذکر کرده است. در داخل کتاب نیز اشارات فراوانی وجود دارد که بر صحت انتساب کتاب به او و به‌ویژه در خبر دادن از استادش [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] تأکید می‌کند. همچنین کسانی که شرح‌حال او را ذکر کرده‌اند، مانند: [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|سمعانی]]، [[ابن ماکولا، علی بن هبةالله|ابن ماکولا]]، [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت حموی]]، [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] و [[زرکلی، خیرالدین|زرکلی]] بر انتساب کتاب به او اجماع دارند.<ref>ر.ک: همان، ص8</ref> | نویسنده در مقدمه‌اش سبب تألیف کتاب و اسامی بعضی آثارش را ذکر کرده است. در داخل کتاب نیز اشارات فراوانی وجود دارد که بر صحت انتساب کتاب به او و به‌ویژه در خبر دادن از استادش [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] تأکید می‌کند. همچنین کسانی که شرح‌حال او را ذکر کرده‌اند، مانند: [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|سمعانی]]، [[ابن ماکولا، علی بن هبةالله|ابن ماکولا]]، [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت حموی]]، [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] و [[زرکلی، خیرالدین|زرکلی]] بر انتساب کتاب به او اجماع دارند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/22258?sectionNumber=2&pageNumber=8&viewType=html ر.ک: همان، ص8]</ref> | ||
محقق کتاب، از دو نسخه کتاب در ضبط و تصحیح نص استفاده کرده و اختلافات اندک بین دو نسخه را در پاورقی متذکر شده است. همچنین به کتب جدید و قدیم مراجعه و در مقابله بر «[[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]]» [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] متمرکز شده است. همچنین آیات، احادیث، امثال، اقوال و اشعار را از منابعی اصلی استخراج کرده است. وی همچنین شرح‌حال اشخاصی که فایده یا ضرورتی داشته را متذکر شده و البته به جهت سنگینتر نشدن پاورقی از نص، این موضوع را توسعه نداده است.<ref>ر.ک: همان، ص9-8</ref> | محقق کتاب، از دو نسخه کتاب در ضبط و تصحیح نص استفاده کرده و اختلافات اندک بین دو نسخه را در پاورقی متذکر شده است. همچنین به کتب جدید و قدیم مراجعه و در مقابله بر «[[مجمع الأمثال|مجمع الامثال]]» [[میدانی، احمد بن محمد|میدانی]] متمرکز شده است. همچنین آیات، احادیث، امثال، اقوال و اشعار را از منابعی اصلی استخراج کرده است. وی همچنین شرح‌حال اشخاصی که فایده یا ضرورتی داشته را متذکر شده و البته به جهت سنگینتر نشدن پاورقی از نص، این موضوع را توسعه نداده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/22258?sectionNumber=2&pageNumber=8&viewType=html ر.ک: همان، ص9-8]</ref> | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||