۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أقرب الموارد في فصح العربية و الشوارد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR25919J1.jpg | عنوان =أقرب الموارد في فصح العربية و الش...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''أقرب الموارد في فصح العربية و الشوارد'''، عنوان کتابی است از علامه سعید خوری شرتونی لبنانی. این اثر 5 جلدی به زبان عربی و با موضوع لغت و زبانشناسی و موضوع خاص زبان و ادبیات عرب نگاشته شده است. این اثر فرهنگ واژگان عربی به عربی است که به حسب حروف الفبا و بر اساس حرف نخست ریشۀ هر واژه مرتب شده. مؤلف از واژه‌نامه‌های مشهور پیش از خود متأثر بوده و کار خود را بر قاموس فیروزآبادی پی نهاده است. | '''أقرب الموارد في فصح العربية و الشوارد'''، عنوان کتابی است از علامه [[شرتونی، سعید|سعید خوری شرتونی لبنانی]]. این اثر 5 جلدی به زبان عربی و با موضوع لغت و زبانشناسی و موضوع خاص زبان و ادبیات عرب نگاشته شده است. این اثر فرهنگ واژگان عربی به عربی است که به حسب حروف الفبا و بر اساس حرف نخست ریشۀ هر واژه مرتب شده. مؤلف از واژه‌نامه‌های مشهور پیش از خود متأثر بوده و کار خود را بر قاموس فیروزآبادی پی نهاده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده در مقدمه‌اش بر کتاب از لزوم احتیاج به چنین اثری صحبت میکند و از درخواست‌های متکرر مردم و شانه خالی کردنش از آن به ادله مختلف می‌گوید. او در نهایت تسلیم این درخواست‌ها شده و دست به نگاشتن کتاب می‌زند. وی متذکر می‌شود که از کتاب ائمه ثقات در لغت مانند ابن منظور صاحب لسان العرب و زمخشری صاحب مصباح البلاغة و الادب و جوهری مؤلف الصحاح و فیومی نویسنده المصباح المنیر و المفردات راغب اصفهانی، و البدیع الآیات منشئ المغرب مطرزی، و تاج العروس زبیدی و القاموس البدیع المنهاج مجد، و المجمل ابن فارس و منتقی المختار الافضل رازی در نگاشتن این اثر بهره برده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص9-10</ref> | نویسنده در مقدمه‌اش بر کتاب از لزوم احتیاج به چنین اثری صحبت میکند و از درخواست‌های متکرر مردم و شانه خالی کردنش از آن به ادله مختلف می‌گوید. او در نهایت تسلیم این درخواست‌ها شده و دست به نگاشتن کتاب می‌زند. وی متذکر می‌شود که از کتاب ائمه ثقات در لغت مانند [[ابن منظور، محمد بن مکرم|ابن منظور]] صاحب [[لسان العرب]] و [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] صاحب مصباح البلاغة و الادب و جوهری مؤلف الصحاح و فیومی نویسنده المصباح المنیر و المفردات راغب اصفهانی، و البدیع الآیات منشئ المغرب مطرزی، و تاج العروس زبیدی و القاموس البدیع المنهاج مجد، و المجمل ابن فارس و منتقی المختار الافضل رازی در نگاشتن این اثر بهره برده است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص9-10</ref> | ||
مؤلف در مقدمه‌اش بر کتاب از نام کتاب یاد میکند و متذکر می‌شود که مطالب این اثر را در دو بخش بیان کرده است: اول: مفردات لغوی صرف و دوم: اصطلاحات علمی و کلمات مولّد و أعلام.<ref>ر.ک: همان، ص10</ref> | مؤلف در مقدمه‌اش بر کتاب از نام کتاب یاد میکند و متذکر می‌شود که مطالب این اثر را در دو بخش بیان کرده است: اول: مفردات لغوی صرف و دوم: اصطلاحات علمی و کلمات مولّد و أعلام.<ref>ر.ک: همان، ص10</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
سوم: ذکر خطاهایی که در این کتاب واقع شده که پس از فراغ از مراجعه و معارضه مجدد آن با امهات صحیحه بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص11</ref> | سوم: ذکر خطاهایی که در این کتاب واقع شده که پس از فراغ از مراجعه و معارضه مجدد آن با امهات صحیحه بوده است.<ref>ر.ک: همان، ص11</ref> | ||
شرتونی درباره ترتیب ارائه مطالب این اثر می‌گوید: از طریقه المجمل و امثال آن از حیث ایراد الفاظ به اعتبار اوایل اصول آنان، تبعیت کرده است و این روش همان روشی است که مترجمان عربی به لاتینی و دیگران مانند غولیوس و فریتغ و تابعانشان مانند پطرس بستانی، برگزیده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص12</ref> | [[شرتونی، سعید|شرتونی]] درباره ترتیب ارائه مطالب این اثر می‌گوید: از طریقه المجمل و امثال آن از حیث ایراد الفاظ به اعتبار اوایل اصول آنان، تبعیت کرده است و این روش همان روشی است که مترجمان عربی به لاتینی و دیگران مانند غولیوس و فریتغ و تابعانشان مانند پطرس بستانی، برگزیده‌اند.<ref>ر.ک: همان، ص12</ref> | ||
وی قواعد این کتاب را در چهار مورد بیان می‌نماید: | وی قواعد این کتاب را در چهار مورد بیان می‌نماید: | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
قاعده سوم: هنگامی‌که اسمی ذکر شود و نویسنده پس‌ازآن کلمه «بالضم» را ذکر کند مانند (الذرعة) بالضم، ضبط مربوط به اول کلمه می‌شود، و همچنین است هنگامی‌که پس‌ازآن فتح یا کسره بیاید و در هنگامی‌که پس‌ازآن سکون بیاید ضبط به‌ضرورت از آن کلمه دوم است و اگر کلمه «التثلیث» یا «المثلثة» را ذکر کند این مورد اشاره است به اینکه اول این مورد 3 لغت دارد؛ لغت ضم و لغت فتح و لغت کسر، و هنگامی‌که کلمه «التحریک» یا «المحرکة» را ذکر کند، منظورش فتح کلمات اول و دوم است مانند کلمه (سَحَر)... نویسنده پس از ذکر همه مواردی که درباره اعراب کلمات آورده، می‌نویسد: بدان که من هرآنچه را که ضبط کرده‌ام با قلم بیان کرده‌ام علاوه بر آنکه در ضبط اکثر این موارد از مثال و نص هم استفاده کرده‌ام. | قاعده سوم: هنگامی‌که اسمی ذکر شود و نویسنده پس‌ازآن کلمه «بالضم» را ذکر کند مانند (الذرعة) بالضم، ضبط مربوط به اول کلمه می‌شود، و همچنین است هنگامی‌که پس‌ازآن فتح یا کسره بیاید و در هنگامی‌که پس‌ازآن سکون بیاید ضبط به‌ضرورت از آن کلمه دوم است و اگر کلمه «التثلیث» یا «المثلثة» را ذکر کند این مورد اشاره است به اینکه اول این مورد 3 لغت دارد؛ لغت ضم و لغت فتح و لغت کسر، و هنگامی‌که کلمه «التحریک» یا «المحرکة» را ذکر کند، منظورش فتح کلمات اول و دوم است مانند کلمه (سَحَر)... نویسنده پس از ذکر همه مواردی که درباره اعراب کلمات آورده، می‌نویسد: بدان که من هرآنچه را که ضبط کرده‌ام با قلم بیان کرده‌ام علاوه بر آنکه در ضبط اکثر این موارد از مثال و نص هم استفاده کرده‌ام. | ||
قاعده چهارم: شرتونی برای اشاره به اختلاف معانی کلمه از توسیط خط عرضی میان عاطف و مابعدش استفاده کرده است و این مورد از موارد انفرادی و ویژگی‌های این کتاب است. قابل ذکر است که «ج» در این اثر اشاره به جمع و «جج» اشاره به جمع‌الجمع دارد.<ref>ر.ک: همان، ص12-13</ref> | قاعده چهارم: [[شرتونی، سعید|شرتونی]] برای اشاره به اختلاف معانی کلمه از توسیط خط عرضی میان عاطف و مابعدش استفاده کرده است و این مورد از موارد انفرادی و ویژگی‌های این کتاب است. قابل ذکر است که «ج» در این اثر اشاره به جمع و «جج» اشاره به جمع‌الجمع دارد.<ref>ر.ک: همان، ص12-13</ref> | ||
در مقدمه اسعد طیب بر کتاب درباره این اثر می‌خوانیم: این اثر از معجمات متداول است و مشخصه‌های بسیاری دارد که آن را برای خوانندگان جذاب میکند: از جمله این مشخصات، موارد زیر را می‌توان ذکر کرد: | در مقدمه اسعد طیب بر کتاب درباره این اثر می‌خوانیم: این اثر از معجمات متداول است و مشخصه‌های بسیاری دارد که آن را برای خوانندگان جذاب میکند: از جمله این مشخصات، موارد زیر را می‌توان ذکر کرد: | ||