۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تهذیب و تصحیح ترجمان اللغة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'قـ' به 'ق'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'قـ' به 'ق') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==ترجمان اللغة== | ==ترجمان اللغة== | ||
[[قزوینی، محمد بن یحیی|محمدشفیع قزوینی]]، مترجم کتاب | [[قزوینی، محمد بن یحیی|محمدشفیع قزوینی]]، مترجم کتاب «قاموس» یـا مـصنف «ترجمان اللغة»، در نظر داشته است که «شرحی مـبسوط [بر قاموس] نوشته، مـفصلا معانی الفاظ ظاهره را تفسیر نماید» و از کتاب‌های متقدمان شواهدی را به شرح مذکور بـیفزاید، امـا این ترتیب کار از آن جهت سرانجام نمی‌یابد که قصد شارح به اطلاع سلطان صفوی می‌رسد، کـه بـا القاب و عناوین متعدد در چند سطر بلند از وی یاد می‌شود و در نهایت پس از آخرین عنوان یـعنی «مـحط رحال كافة أنام»، نام وی یعنی «السلطان بـن السـلطان و الخـاقان بن الخاقان المؤيد بتأييدات خالق الثقلين شـاه سـلطان حسین»، آشکار می‌شود و شاه که «این ذره بی‌مقدار و این خاکسار بی‌اعتبار را منظور نـظر التـفات و عنایت و مشمول عواطف بی‌غایت و نـهایت فـرموده، مقرر مـی‌دارد» کـه دسـت از شرح مزبور برداشته کتاب مذکور را فـارسی کـند. «تا فارسی‌زبانان را حظی وافر و نصیبی متکاثر بوده، ثواب آن به روزگار فرخنده‌آثـار پادشـاه... عاید گردد»؛ در نتیجه مترجم «حسب الفـرمان قضاجریان شروع در مـقصود» مـی‌نماید، اما اندکی از آنچه را که در طـرح نـخست خود لازم می‌دانسته با تعبیر «ایرادات ضرور» به کار می‌افزاید و بدین‌سان ترجمه را «در مدت سـی ویـک ماه و ده یوم» به پایان مـی‌برد و دوره کـار ترجمه را با ایـن تـعبیر بیان می‌کند که «آغـاز چـهره‌گشایی این گلزار همیشه بهار و این شاهد سراپانگار در دهم شهر شعبان المعظم سنه 1114 رخ نـموده و زیـور اتمام و پیرایه اختتام در بیستم شهر ربـیع‌الاول سـنه 1117 پوشیده» اسـت<ref>ر.ک: حبیبی، حسن، ص61</ref>. | ||
البـته مـترجم «ترجمان اللغة» طرح نـخستین خود را به‌صورتی دیگر پی می‌گیرد؛ بدین بیان که وی کتاب دیگری را به نام «الجموع و المصادر» بـه رشته تحریر درآورده و در آن «جمع‌های کلمات و مصدرهایی که از | البـته مـترجم «ترجمان اللغة» طرح نـخستین خود را به‌صورتی دیگر پی می‌گیرد؛ بدین بیان که وی کتاب دیگری را به نام «الجموع و المصادر» بـه رشته تحریر درآورده و در آن «جمع‌های کلمات و مصدرهایی که از قلم صـاحب قاموس افـتاده، گـرد آورده است»<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
قزوینی در «ترجمان اللغة»، علاوه بر ترجمه متن عربی قاموس، گاهی مطالبی نیز بر آن افزوده و همچنین ایرادات ناروای فیروزآبادی به جوهری را پاسخ داده و به توضیح اشتباهات وی پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه تصحیح، ج1، صفحه سه - چهار</ref>. | قزوینی در «ترجمان اللغة»، علاوه بر ترجمه متن عربی قاموس، گاهی مطالبی نیز بر آن افزوده و همچنین ایرادات ناروای فیروزآبادی به جوهری را پاسخ داده و به توضیح اشتباهات وی پرداخته است<ref>ر.ک: مقدمه تصحیح، ج1، صفحه سه - چهار</ref>. | ||