معجم مصطلحات الحديث: تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب بعدی، «علوم الحديث» [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاکم ابوعبدالله]] (متوفی 405ق) است. سپس [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعیم اصفهانی]] (متوفی 430ق) روی کتاب حاکم کار کرد و چیزهایی به آن افزود و تهذیبش کرد و با نام «المستخرج علی كتاب الحاكم» آن را تکمیل کرد. این سیر تکاملی به‌ترتیب در کتاب‌های «الكفاية في معرفة الرواية» و «الجامع لآداب الشيخ و السامع» خطیب بغدادی (متوفی 463ق)، «الإلماع في تقييد الرواية و ضبط السماع» قاضی عیاض یحصبی اندلسی (متوفی 544ق)، «ما لا يسع المحدث جهله» ابوحفص میانجی (متوفی 508ق)، ادامه یافت و با «علوم الحديث» عثمان بن صلاح شهرزوری (متوفی 643ق) که به «مقدمة ابن الصلاح» مشهور است، به تکامل رسید. کتاب‌های زیادی توسط عراقی، ابن حجر، نووی، سیوطی، ابن کثیر و دیگران در شرح، اختصار و تقریر کتاب شهرزوری نوشته شد و درعین‌حال کتاب‌های دیگری مانند «الاقتراح» ابن دقیق عید، «نخبة الفكر في مصطلح أهل الأثر» ابن حجر و... به‌صورت مستقل نگاشته شد<ref>ر.ک: همان، ص7-10</ref>.

از مصنفات جدید در این علم می‌توان «قواعد التحديث من فنون مصطلح الحديث» شیخ محمد جمال‌الدین قاسمی (متوفی 1333ق) و «توجيه النظر إلی أصول الأثر» شیخ طاهر بن صالح بن احمد جزایری (متوفی 1338ق) را نام برد. کتاب حاضر نیز مشارکتی است از نویسندگان آن در راستای پیشبرد این علم. آنان، مصطلحات حدیثی را که قوام علم حدیث بر آنهاست و طالب علوم حدیث نیازمند دانستن آنهاست، در این کتاب جمع آورده‌اند. این کتاب به‌صورت معجم جمع‌آوری شده تا دستیابی به اصطلاح مورد نظر برای خواننده و پژوهشگر، آسان باشد. در این کتاب، در کنار هر اصطلاحی، تعریف مختص به آن هم ذکر شده است و سعی شده تا تعریف، جامع و نافع باشد. علاوه بر آن، همراه تعریف، گروهی از مراجع و مصادر هم نام برده شده تا کسی که خواهان اطلاعات بیشتری در این باب است، به آنها مراجعه کند<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>.