۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
اخلاق در قرآن (مکارم و...): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
'''اخلاق در قرآن'''، اثر [[مکارم شیرازی، ناصر|ناصر مكارم شيرازى]] با همكارى آقايان محمدرضا | '''اخلاق در قرآن'''، اثر [[مکارم شیرازی، ناصر|ناصر مكارم شيرازى]] با همكارى آقايان [[محمدرضا آشتيانى]]، [[امامی، محمدجعفر|محمدجعفر امامى]]، [[عبدالرسول حسنى]]، [[محمد اسدى]]، [[حسین طوسى]]، [[سيد شمس‌الدين روحانى]] و [[محمد محمدى]] است كه به زبان فارسی و در سه جلد درباره مباحث اخلاقى در قرآن كريم نوشته شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
درباره محتوا و ویژگى‌هاى این کتاب، توجه به نكات زير مفيد است: | درباره محتوا و ویژگى‌هاى این کتاب، توجه به نكات زير مفيد است: | ||
#«پيام قرآن»، در واقع مجموعه‌اى است در تفسير موضوعى قرآن كريم و کتاب حاضر دوره دوم این مجموعه است. | #«پيام قرآن»، در واقع مجموعه‌اى است در تفسير موضوعى قرآن كريم و کتاب حاضر دوره دوم این مجموعه است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=16&viewType=html ر.ک: پیشگفتار، ص16]</ref>. | ||
#در جلد اوّل این کتاب (اخلاق در قرآن)، اصول كلّى مسائل اخلاقى و طرق مختلف تهذيب نفس، مكتب‌ها، انگيزه‌ها و نتيجه‌ها، به‌طور مشروح مورد بررسى قرار گرفته و رهنمودهاى مهمّ قرآن مجيد در زمینه این مسائل در شكل تفسير موضوعى بيان شده است. | #در جلد اوّل این کتاب (اخلاق در قرآن)، اصول كلّى مسائل اخلاقى و طرق مختلف تهذيب نفس، مكتب‌ها، انگيزه‌ها و نتيجه‌ها، به‌طور مشروح مورد بررسى قرار گرفته و رهنمودهاى مهمّ قرآن مجيد در زمینه این مسائل در شكل تفسير موضوعى بيان شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=15&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ج2، ص15]</ref>. | ||
#:نویسنده در فصل اول، به اهمیت بحث‌هاى اخلاقى پرداخته و خاطرنشان مى‌كند كه این بحث از مهم‌ترين مباحث قرآنى است و از یک نظر مهم‌ترين هدف انبياى الهى را تشكيل مى‌دهد؛ زيرا بدون اخلاق، نه دين برای مردم مفهومى دارد و نه دنياى آنها سامان مى‌يابد. سپس با ذكر آياتى پشت سر هم و در ادامه ترجمه آنها نتيجه مى‌گيرد كه اهتمام فوق‌العاده قرآن به مسائل اخلاقى و تهذيب نفوس به‌عنوان یک مسئله اساسى و زيربنايى كه برنامه‌هاى ديگر، از آن نشئت مى‌گيرد، بر تمام احكام و قوانين اسلامى سايه افكنده است. | #:نویسنده در فصل اول، به اهمیت بحث‌هاى اخلاقى پرداخته و خاطرنشان مى‌كند كه این بحث از مهم‌ترين مباحث قرآنى است و از یک نظر مهم‌ترين هدف انبياى الهى را تشكيل مى‌دهد؛ زيرا بدون اخلاق، نه دين برای مردم مفهومى دارد و نه دنياى آنها سامان مى‌يابد. سپس با ذكر آياتى پشت سر هم و در ادامه ترجمه آنها نتيجه مى‌گيرد كه اهتمام فوق‌العاده قرآن به مسائل اخلاقى و تهذيب نفوس به‌عنوان یک مسئله اساسى و زيربنايى كه برنامه‌هاى ديگر، از آن نشئت مى‌گيرد، بر تمام احكام و قوانين اسلامى سايه افكنده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=17&viewType=html ر.ک: همان، ج1، ص17]</ref>. | ||
#:در ادامه به اهمیت اخلاق در بين روايات پرداخته و دسته‌اى از روايات را در اهمیت اخلاق ذكر مى‌كند. سپس طى عنوانى به نام نكته‌ها، به تعريف علم | #:در ادامه به اهمیت اخلاق در بين روايات پرداخته و دسته‌اى از روايات را در اهمیت اخلاق ذكر مى‌كند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=22&viewType=html ر.ک: همان، ص22]</ref>. سپس طى عنوانى به نام نكته‌ها، به تعريف علم اخلاق<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان، ص23]</ref>، رابطه بین اخلاق و فلسفه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=25&viewType=html ر.ک: همان، ص 25]</ref>، اخلاق و عرفان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref>، رابطه علم و اخلاق<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref>، آيا اخلاق قابل تغيير است؟<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=30&viewType=html ر.ک: همان، ص30]</ref>، پرداخته و سپس آيات و رواياتى را ذكر نموده كه بيان مى‌كند اخلاق قابل تغيير است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=33&viewType=html ر.ک: همان، ص33]</ref>. | ||
#:در این راستا دلايل افرادى را كه مى‌گویند اخلاق قابل تغيير نيست، ذكر كرده و پاسخ آنها را ذكر بيان نموده | #:در این راستا دلايل افرادى را كه مى‌گویند اخلاق قابل تغيير نيست، ذكر كرده و پاسخ آنها را ذكر بيان نموده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=37&viewType=html ر.ک: همان، ص37]</ref>؛ آنها مى‌گویند: در حديثى از پيامبر اكرم وارد شده كه فرمودند: هرگاه بشنوید كوهى از جايش حركت كرده، تصديق كنيد، اما اگر بشنوید كسى اخلاقش را رها نموده تصديق نكنيد؛ چراكه به‌زودى به همان فطرت خویش باز مى‌گردد. يا حديثى ديگر را از رسول خدا(ص) آورده‌اند كه فرمودند: مردم همچون معدن‌هاى طلا و نقره‌اند، بهترين آنها در زمان جاهليت بهترين آنها در اسلامند. | ||
#:ايشان در جواب مى‌گویند: این نكته قابل قبول است كه روحيامت مردم ذاتا متفاوت است؛ بعضى همچون معدن طلا هستند و بعضى نقره، ولى اينها دليل بر این نمى‌شود كه روحيات قابل تغيير نباشند. اين‌گونه صفات روحى در حد مقتضى است نه علت تامه؛ لذا با تجربه ديده‌ايم كه این افراد بر اثر تعليم و تربيت به‌كلى عوض مى‌شوند... | #:ايشان در جواب مى‌گویند: این نكته قابل قبول است كه روحيامت مردم ذاتا متفاوت است؛ بعضى همچون معدن طلا هستند و بعضى نقره، ولى اينها دليل بر این نمى‌شود كه روحيات قابل تغيير نباشند. اين‌گونه صفات روحى در حد مقتضى است نه علت تامه؛ لذا با تجربه ديده‌ايم كه این افراد بر اثر تعليم و تربيت به‌كلى عوض مى‌شوند...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=37&viewType=html ر.ک: همان]</ref> | ||
#:در بخشى از جلد اول، مكتب‌هاى اخلاقى را با دسته‌بندى‌اى كه خود تشخيص داده‌اند، ذكر مى‌كند و نتيجه مى‌گيرد كه امتيازات مكتب اخلاقى اسلام كاملا روشن است؛ چه، اساس این مكتب اخلاقى، ايمان به خداوندى است كه كمال مطلق و مطلق كمال است و فرمان او بر تمام جهان هستى جارى و سارى است و كمال انسان‌ها دراين است كه پرتوى از صفات جمال و جلال او را در خود منعكس كنند و به ذات پاکش نزدیک و نزدیک تر شوند. | #:در بخشى از جلد اول، مكتب‌هاى اخلاقى را با دسته‌بندى‌اى كه خود تشخيص داده‌اند، ذكر مى‌كند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=61&viewType=html ر.ک: همان، ص61]</ref> و نتيجه مى‌گيرد كه امتيازات مكتب اخلاقى اسلام كاملا روشن است؛ چه، اساس این مكتب اخلاقى، ايمان به خداوندى است كه كمال مطلق و مطلق كمال است و فرمان او بر تمام جهان هستى جارى و سارى است و كمال انسان‌ها دراين است كه پرتوى از صفات جمال و جلال او را در خود منعكس كنند و به ذات پاکش نزدیک و نزدیک تر شوند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=65&viewType=html ر.ک: همان، ص65]</ref> | ||
#:در ادامه این جلد، مباحثى پيرامون اخلاق و آزادى، اصول مسائل اخلاق در قرآن، روش‌هاى مختلف ارباب سير و سلوك، نياز به راهنما در سير و سلوك، اسوه‌ها و الگوها، چهره ديگر ولايت و تأثير آن در تهذيب نفس را مطرح كرده است. | #:در ادامه این جلد، مباحثى پيرامون اخلاق و آزادى، اصول مسائل اخلاق در قرآن، روش‌هاى مختلف ارباب سير و سلوك، نياز به راهنما در سير و سلوك، اسوه‌ها و الگوها، چهره ديگر ولايت و تأثير آن در تهذيب نفس را مطرح كرده است. | ||
#در جلد دوم و سوم با استفاده از آن اصول كلّى، به سراغ تك‌تك «فضايل» و «رذايل» اخلاقى رفته و هریک را در پرتو رهنمودهاى وحى و آيات، مورد بررسى قرار داده است. | #در جلد دوم و سوم با استفاده از آن اصول كلّى، به سراغ تك‌تك «فضايل» و «رذايل» اخلاقى رفته و هریک را در پرتو رهنمودهاى وحى و آيات، مورد بررسى قرار داده است. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== | ||
فهرست مطالب هر جلد در ابتداى آن ذكر شده است. | فهرست مطالب هر جلد در ابتداى آن ذكر شده است. | ||