پرش به محتوا

الشيعة في التاريخ: تفاوت میان نسخه‌ها

الشيعة في التاريخ (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۲۶

۷۳۱ بایت اضافه‌شده ،  ۴ سپتامبر
جز
جایگزینی متن - 'شیعه (ابهام زدایی)' به 'شیعه (ابهام‌زدایی)'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'شیعه (ابهام زدایی)' به 'شیعه (ابهام‌زدایی)')
 
(۶۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR16575J1.jpg|بندانگشتی|الشیعه فی التاریخ]]
| تصویر =NUR16575J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =الشیعه فی التاریخ
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =  
! نام کتاب!! data-type='bookName'|الشیعه فی التاریخ
[[زین، محمد حسین]] (نویسنده)
|-
| زبان =عربی
|نام های دیگر کتاب
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏239‎‏ ‎‏/‎‏ز‎‏9‎‏ش‎‏9
|data-type='otherBookNames'|
| موضوع =
|-
شیعه - تاریخ
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[زین، محمد حسین]] (نويسنده)
|-
|زبان  
|data-type='language'|عربی
|-
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏239‎‏ ‎‏/‎‏ز‎‏9‎‏ش‎‏9
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|شیعه - تاریخ


شیعه - عقاید
شیعه - عقاید


شیعه- فرقه‎ها
شیعه- فرقه‌ها
|-
| ناشر =
|ناشر  
السید مرتضی الرضوی
|data-type='publisher'|السید مرتضی الرضوی
| مکان نشر =صیدا - لبنان
|-
| سال نشر = 1357 ق یا 1938 م
|مکان نشر  
|data-type='publishPlace'|صیدا - لبنان
|-
|سال نشر  
|data-type='publishYear'| 1357 هـ.ق یا 1938 م
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE16575AUTOMATIONCODE
|}
</div>


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE16575AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16575
| کتابخوان همراه نور =16575
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر| شیعه (ابهام‌زدایی)}}
'''الشيعة في التاريخ'''، اثر [[زین، محمد حسین|محمدحسين زين عاملى]]، در پاسخ به كتاب «جولة في ربوع شرق الأدنى»، نوشته يك جهان‌گرد مصرى به نام محمد ثابت مصرى، به رشته تحرير درآمده است. كتاب مذكور پر از اشتباهات تاريخى بوده و در آن به مذهب شيعه، دانشمندان شيعه و به شهرهاى مقدّسشان شديداً حمله شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/11 مقدمه، ص11]</ref>


== معرفى اجمالى ==
نویسنده، انگیزه خود را در نگارش اين اثر، علاوه بر طرح پاره‌اى مطالب، بطلان ضمنى نوشته‌هاى جهان‌گرد مصرى و ارشاد جوانانى دانسته كه فريفته اين چنين نوشته‌هایى مى‌شوند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/14 همان، ص14 - 15]</ref>
 
 
«الشيعة في التاريخ»، اثر محمدحسين زين عاملى، در پاسخ به كتاب «جولة في ربوع شرق الأدنى»، نوشته يك جهان‌گرد مصرى به نام محمد ثابت مصرى، به رشته تحرير درآمده است. كتاب مذكور پر از اشتباهات تاريخى بوده و در آن به مذهب شيعه، دانشمندان شيعه و به شهرهاى مقدّسشان شديداً حمله شده است <ref>مقدمه، ص 11</ref>.
 
نويسنده، انگيزه خود را در نگارش اين اثر، علاوه بر طرح پاره‌اى مطالب، بطلان ضمنى نوشته‌هاى جهان‌گرد مصرى و ارشاد جوانانى دانسته كه فريفته اين چنين نوشته‌هايى مى‌شوند <ref>همان، ص 14 - 15</ref>.
 
== ساختار ==
 


==ساختار==
كتاب، مشتمل بر مقدمه مؤلف، پنج فصل و يك خاتمه است. هريك از فصول كتاب خود مشتمل بر عناوين متعددى است.
كتاب، مشتمل بر مقدمه مؤلف، پنج فصل و يك خاتمه است. هريك از فصول كتاب خود مشتمل بر عناوين متعددى است.


نويسنده سعى كرده كه بيشتر مآخذ كتابش را از تأليفات اهل سنّت انتخاب كند تا براى خواننده قانع‌كننده‌تر و از اتهام و ترديد دورتر باشد <ref>مقدمه، ص 14</ref>.
نویسنده سعى كرده كه بيشتر مآخذ كتابش را از تأليفات اهل سنّت انتخاب كند تا براى خواننده قانع‌كننده‌تر و از اتهام و ترديد دورتر باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/14 مقدمه، ص14]</ref>
 
== گزارش محتوا ==
 


كتاب «جوله» پر است از دروغ و تحريف، لذا نويسنده در اين اثر تنها به بخشى از تحريفات آن پاسخ گفته و فرموده است: «اگر ما بخواهيم تمام خطاها و سخنان بى‌ربط و تحريف و تبديل‌هاى كتاب «جوله» او را بررسى كنيم شما را شگفت‌زده خواهيم كرد و بايد كتاب بزرگى بنويسيم كه وقت گران‌بهاى ما اجازه اين كار را نمى‌دهد...» <ref>مقدمه، ص 13 - 14</ref>.
==گزارش محتوا==
كتاب «جوله» پر است از دروغ و تحريف، لذا نویسنده در اين اثر تنها به بخشى از تحريفات آن پاسخ گفته و فرموده است: «اگر ما بخواهيم تمام خطاها و سخنان بى‌ربط و تحريف و تبديل‌هاى كتاب «جوله» او را بررسى كنيم شما را شگفت‌زده خواهيم كرد و بايد كتاب بزرگى بنویسیم كه وقت گران‌بهاى ما اجازه اين كار را نمى‌دهد...».<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/13 مقدمه، ص13 - 14]</ref>


نويسنده در مقدمه همچنين در باره نام‌گذارى كتاب مى‌نويسد: «آن را شيعه در تاريخ نام نهاديم؛ زيرا اكثر مباحث آن به مواضع تاريخى شيعه و گروه‌هاى منشعب از آن و نيز به شرح حال و محلّ پيدايش و عقايد و دلايل انشعاب آنها و به‌ويژه به غلاتى مربوط مى‌شود كه سفسطه‌گران و متظاهران، آنها را وسيله‌اى براى بدگويى به شيعه دوازده‌امامى قرار داده‌اند؛ حال‌آنكه ما به‌گونه‌اى خاص اثبات كرديم كه امامان و دانشمندان شيعه از هر نوع غلو و بدعت‌گذارى بيزارى جسته‌اند» <ref>همان، ص 14</ref>. وى تأكيد مى‌كند كه «تنها به نقل شواهد تاريخى كه مى‌توانست در بطلان ادّعاهاى آن شخص جهان‌گرد در باره خلافت به ما كمك كند، بسنده كرديم <ref>مقدمه، ص 29</ref>.
نویسنده در مقدمه همچنين درباره نام‌گذارى كتاب مى‌نويسد: «آن را شيعه در تاريخ نام نهاديم؛ زيرا اكثر مباحث آن به مواضع تاريخى شيعه و گروه‌هاى منشعب از آن و نيز به شرح حال و محلّ پيدايش و عقايد و دلايل انشعاب آنها و به‌ويژه به غلاتى مربوط مى‌شود كه سفسطران و متظاهران، آنها را وسيله‌اى براى بدگويى به شيعه دوازده‌امامى قرار داده‌اند؛ حال‌آنكه ما به‌گونه‌اى خاص اثبات كرديم كه امامان و دانشمندان شيعه از هر نوع غلو و بدعت‌گذارى بيزارى جسته‌اند».<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/14 همان، ص14]</ref>وى تأكيد مى‌كند كه «تنها به نقل شواهد تاريخى كه مى‌توانست در بطلان ادّعاهاى آن شخص جهان‌گرد درباره خلافت به ما كمك كند، بسنده كرديم.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/29 مقدمه، ص29]</ref>


خلاصه مطالبى را كه در فصول پنج‌گانه كتاب آمده، مى‌توان اين‌گونه گزارش نمود:
خلاصه مطالبى را كه در فصول پنج‌گانه كتاب آمده، مى‌توان اين‌گونه گزارش نمود:


1. در فصل اوّل كتاب، مختصرى در باره شيعه بحث شده است. نويسنده ابتدا معناى شيعه را در كتاب لغت و قرآن مجيد ذكر كرده است. هركس كه لغت‌نامه‌هاى بزرگ عربى و قرآن مجيد را بررسى كند، به‌خوبى درمى‌يابد كه لفظ شيعه، به‌مناسبت‌هاى زيادى در آنها آمده است. لفظ شيعه گاهى به معنى «پيروان و ياران» و گاهى به معنى «مشايعت»؛ يعنى «پيروى و اطاعت» به كار رفته است. اين نام غالباً بر كسى كه على و اهل‌بيت(ع) را دوست بدارد، اطلاق مى‌شود تا آنجا كه اسم خاص آنان شده است و هرگاه بگويند فلانى از شيعيان است، همه مى‌فهمند كه از جمله آنهاست. وى سپس بخشى از گفته‌هاى علماى لغت و آيات قرآن مجيد را همراه با تفسير آن نقل مى‌كند <ref>متن كتاب، ص 16 - 17</ref>.
#در فصل اوّل كتاب، مختصرى درباره شيعه بحث شده است. نویسنده ابتدا معناى شيعه را در كتاب لغت و قرآن مجيد ذكر كرده است. هركس كه لغت‌نامه‌هاى بزرگ عربى و قرآن مجيد را بررسى كند، به‌خوبى درمى‌يابد كه لفظ شيعه، به‌مناسبت‌هاى زيادى در آنها آمده است. لفظ شيعه گاهى به معنى «پيروان و ياران» و گاهى به معنى «مشايعت»؛ يعنى «پيروى و اطاعت» به كار رفته است. اين نام غالباً ً بر كسى كه على و اهل‌بيت(ع) را دوست بدارد، اطلاق مى‌شود تا آنجا كه اسم خاص آنان شده است و هرگاه بگويند فلانى از شیعیان است، همه مى‌فهمند كه از جمله آنهاست. وى سپس بخشى از گفته‌هاى علماى لغت و آيات قرآن مجيد را همراه با تفسير آن نقل مى‌كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/16 متن كتاب، ص16 - 17]</ref>
 
#:درباره سابقه شيعه در اسلام بيشتر مورّخان و نويسندگان غير شيعه برآنند كه آغاز پيدايش و زمان شكل‌گیرى شيعه، پس از رحلت پيامبر(ص) بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/17 همان، ص17]</ref>نویسنده در انتهاى فصل اول، مختصرى از عقايد شيعه را بيان مى‌كند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/31 همان، ص31 - 36]</ref>
در باره سابقه شيعه در اسلام بيشتر مورّخان و نويسندگان غير شيعه برآنند كه آغاز پيدايش و زمان شكل‌گيرى شيعه، پس از رحلت پيامبر(ص) بوده است <ref>همان، ص 17</ref>. نويسنده در انتهاى فصل اول، مختصرى از عقايد شيعه را بيان مى‌كند <ref>همان، ص 31 - 36</ref>.
#زين، در فصل دوم به گروه‌هایى كه از شيعه منشعب شده‌اند و كيفيّت انشعاب آنها پرداخته است. وى در مقدمه‌اى بر اين فصل مى‌نويسد: «شيعه در آغاز پيدايش گروه واحدى بود و همه شیعیان معتقد بودند كه امامت، از اصولى نيست كه به نظر و اختيار امّت واگذار شده باشد، بلكه ناگزير بايد نصّ صريح بر امامت امامی‌باشد تا خليفه، وصى و نايب عام پيامبر(ص) در تنفيذ احكام و اداره شئون مسلمانان بشود».<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/37 همان، ص37]</ref>پس از آن، پيدايش فرقه‌هایى چون سبائيه، كيسانيه، زيديه، اسماعيليه و واقفيه بررسى شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/38 همان، ص38 - 90]</ref>
 
#خلافت و خلفا و اختلاف امّت درباره آنها در فصل سوم كتاب تبيين شده است. نویسنده، در مقدمه اين بخش به نقل از [[الملل و النحل|ملل و نحل شهرستانى]]، مهم‌ترين اختلاف امت اسلام پس از رحلت پيامبر را مسئله امامت مى‌داند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/91 همان، ص91]</ref>وى سپس وقايع صدر اسلام از زمان خلفا تا زمان امام حسین(ع) را مورد مطالعه قرار مى‌دهد.
2. زين، در فصل دوم به گروه‌هايى كه از شيعه منشعب شده‌اند و كيفيّت انشعاب آنها پرداخته است. وى در مقدمه‌اى بر اين فصل مى‌نويسد: «شيعه در آغاز پيدايش گروه واحدى بود و همه شيعيان معتقد بودند كه امامت، از اصولى نيست كه به نظر و اختيار امّت واگذار شده باشد، بلكه ناگزير بايد نصّ صريح بر امامت امامى باشد تا خليفه، وصى و نايب عام پيامبر(ص) در تنفيذ احكام و اداره شئون مسلمانان بشود» <ref>همان، ص 37</ref>. پس از آن، پيدايش فرقه‌هايى چون سبائيه، كيسانيه، زيديه، اسماعيليه و واقفيه بررسى شده است <ref>همان، ص 38 - 90</ref>.
#در فصل چهارم، موضع شيعه در دوران خلفاى اموى و عباسى تبيين شده است. سرآغاز نهضت‌هاى ضد اموى پس از معاويه، نهضت شيعه بود. شیعیان به‌همراه سرور بزرگواران و نواده پيامبر، امام و رهبر خود حسین بن على(ع) قيام كردند و... همين نهضت حسینى بود كه باعث بيدارى افكار و انديشه‌ها شد و همت‌هاى خفته و خمود را بيدار كرد و به امّت اسلامى جرئت داد كه نسبت به اعمال و رفتار امويان كه مخالف قوانين دين اسلام بود، آشكارا اعتراض و پرخاش كنند و زير بار ذلّت و زور و فشار و خفقان نروند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/147 همان، ص147]</ref>
 
#:عباسيان با شعار گرفتن انتقام خون حسین بن على(ع) و فرزندانش، امر را بر شيعه مشتبه كردند تا بدانجا كه برخى از مردم كوفه در عراق همراه ديگر پيروان بنى عباس در خراسان، از آنها پشتيبانى كردند، امّا به‌مجرّداينكه پيروزى كامل به دست آمد و بنى اميه در همه جا مغلوب شدند و پرده‌هاى اين جريان فريبكارانه به يك‌سو رفت و شیعیان علوى ديدند كه سفّاح عبّاسى بر تخت خلافت و يا بهتر بگوييم، بر تخت سلطنت تكيه زده است، به‌پا خاستند و حقوق علويان و بهره ايشان از آن دعوت مشترك را مطالبه كردند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/160 همان، ص160]</ref>
3. خلافت و خلفا و اختلاف امّت در باره آنها در فصل سوم كتاب تبيين شده است. نويسنده، در مقدمه اين بخش به نقل از ملل و نحل شهرستانى، مهم‌ترين اختلاف امت اسلام پس از رحلت پيامبر را مسئله امامت مى‌داند <ref>همان، ص 91</ref>. وى سپس وقايع صدر اسلام از زمان خلفا تا زمان امام حسين(ع) را مورد مطالعه قرار مى‌دهد.
#برائت شيعه از غلوّ و غلات، موضوع فصل پنجم كتاب را تشكيل مى‌دهد. نویسنده، غالى را كسى مى‌داند كه درباره اهل‌بيت(ع) چيزى بگويد كه خود آنها درباره خود نگفته‌اند؛ مثل كسانى كه درباره آنها ادّعاى نبوّت و خدايى مى‌كنند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/167 همان، ص167]</ref>
 
4. در فصل چهارم، موضع شيعه در دوران خلفاى اموى و عباسى تبيين شده است. سرآغاز نهضت‌هاى ضد اموى پس از معاويه، نهضت شيعه بود. شيعيان به‌همراه سرور بزرگواران و نواده پيامبر، امام و رهبر خود حسين بن على(ع) قيام كردند و... همين نهضت حسينى بود كه باعث بيدارى افكار و انديشه‌ها شد و همت‌هاى خفته و خمود را بيدار كرد و به امّت اسلامى جرئت داد كه نسبت به اعمال و رفتار امويان كه مخالف قوانين دين اسلام بود، آشكارا اعتراض و پرخاش كنند و زير بار ذلّت و زور و فشار و خفقان نروند <ref>همان، ص 147</ref>.
 
عباسيان با شعار گرفتن انتقام خون حسين بن على(ع) و فرزندانش، امر را بر شيعه مشتبه كردند تا بدانجا كه برخى از مردم كوفه در عراق همراه ديگر پيروان بنى عباس در خراسان، از آنها پشتيبانى كردند، امّا به‌مجرّداينكه پيروزى كامل به دست آمد و بنى اميه در همه جا مغلوب شدند و پرده‌هاى اين جريان فريبكارانه به يك‌سو رفت و شيعيان علوى ديدند كه سفّاح عبّاسى بر تخت خلافت و يا بهتر بگوييم، بر تخت سلطنت تكيه زده است، به‌پا خاستند و حقوق علويان و بهره ايشان از آن دعوت مشترك را مطالبه كردند <ref>همان، ص 160</ref>.
 
5. برائت شيعه از غلوّ و غلات، موضوع فصل پنجم كتاب را تشكيل مى‌دهد. نويسنده، غالى را كسى مى‌داند كه در باره اهل‌بيت(ع) چيزى بگويد كه خود آنها در باره خود نگفته‌اند؛ مثل كسانى كه در باره آنها ادّعاى نبوّت و خدايى مى‌كنند <ref>همان، ص 167</ref>.


نويسنده در خاتمه، اشتباه ثابت مصرى در رساله خود يا ردّ حملات وى بر شيعيان ايران را ذكر كرده است. وى در توضيح افزودن اين بخش به كتاب مى‌نويسد: «مطالب زير را ازآن‌جهت بخش پايانى قرار داديم كه در ارتباط با كتاب نوشته نشده است، بلكه پيش از تأليف كتاب و حتّى سه يا چهار ماه پيش از آنكه در باره تأليف كتاب تصميم بگيرم آن را نوشته بودم» <ref>همان، ص 198</ref>.
نویسنده در خاتمه، اشتباه ثابت مصرى در رساله خود يا ردّ حملات وى بر شیعیان ایران را ذكر كرده است. وى در توضيح افزودن اين بخش به كتاب مى‌نويسد: «مطالب زير را ازآن‌جهت بخش پایانى قرار داديم كه در ارتباط با كتاب نوشته نشده است، بلكه پيش از تأليف كتاب و حتّى سه يا چهار ماه پيش از آنكه درباره تأليف كتاب تصميم بگیرم آن را نوشته بودم».<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/16841/1/198 همان، ص198]</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
 
از آنجا كه مطالب زيادى در پاورقى‌هاى كتاب آمده، لذا دو فهرست در انتهاى اثر آمده است: 1. فهرست مطالب كتاب؛ 2. فهرست پاورقى‌هاى كتاب. نویسنده در پاورقى‌هاى كتاب، آدرس مطالب را ذكر كرده و گاه لازم ديده با نوشتن توضيحات بيشتر به ديگر منابع ارجاع دهد. وى در صفحه 33 كتاب، تاريخ و مكان ولادت و شهادت همه امامان شيعه را نيز در پاورقى ذكر كرده است.
 
از آنجا كه مطالب زيادى در پاورقى‌هاى كتاب آمده، لذا دو فهرست در انتهاى اثر آمده است: 1. فهرست مطالب كتاب؛ 2. فهرست پاورقى‌هاى كتاب. نويسنده در پاورقى‌هاى كتاب، آدرس مطالب را ذكر كرده و گاه لازم ديده با نوشتن توضيحات بيشتر به ديگر منابع ارجاع دهد. وى در صفحه 33 كتاب، تاريخ و مكان ولادت و شهادت همه امامان شيعه را نيز در پاورقى ذكر كرده است.


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
== منابع مقاله ==
==منابع مقاله==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[الشيعة في التاريخ (10 - 1421 هجرية= 632 - 2000 ميلادية)]]


== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/16841 مطالعه کتاب الشیعه فی التاریخ در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:فرق اسلامی]]
[[رده: فرق اسلامی]]
[[رده:فرق شیعه]]
[[رده: فرق شیعه]]
برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/wiki/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/58153...753186»