الغزالي: حياته، آثاره، فلسفته: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الغزالی حیاته، آثاره، فلسفته'''، اثر احمد شمس‌الدین، کتابی است در معرفی غزالی، آثار و فلسفه او.

در مقدمه، به‌صورت مختصر، به تعریف از غزالی پرداخته شده و با عباراتی نظیر «فقیه اصولی»، «متکلم»، «فیلسوف»، «صوفی» و «حجةالاسلام»، از وی یاد شده است<ref>مقدمه، ص3- 4</ref>.

بخش نخست، پیش‌درآمدی است در تشریح عصری که غزالی در آن می‌زیسته<ref>همان</ref> و بخش دوم، شرح‌حال نسبتاً مفصلی از وی<ref>همان، ص13</ref>.

در بخش سوم، در دو قسمت زیر، به معرفی آثار غزالی، پرداخته شده است:

## در تصوف: «آداب الصوفیة»، «الأدب في الدین»، «الأربعین في أصول الدین»، «الإملاء عن إشکال الإحیاء»، «إحیاء علوم الدین»، «ایها الولد»، «بدایة الهدایة و تهذیب النفوس بالآداب الشرعیة»، «جواهر القرآن و درره»، «الحکمة في مخلوقات الله»، «خلاصة التصانیف»، «الدررة الفاخرة في کشف علوم الآخرة»، «الرسالة اللدنیة»، «الرسالة الوعظیة»، «فاتحة العلوم»، «القواعد العشر»، «الکشف و التببین في غرور الخلق أجمعین»، «المرشد الأمین إلی موعظة المؤمنین»، «مشکاة الأنوار»، «مکاشفة القلوب المقرب إلی حضرة علام الغیوب»، «منهاج العابدین إلی الجنة»، «میزان العمل» و «معراج السالکین»<ref>همان، ص23- 27</ref>.

## در فقه و اصول: «أسرار الحج، في الفقه الشافعي»، «المستصفي في علم الأصول» و «الوجیز في الفروع»<ref>همان، ص29- 30</ref>.

# آثار منتسب به غزالی: «التبر المسبوک في حکایات و حکم و نصائح الملوک»، «تحسین الظنون»، «سر العالمین و کشف ما في الدارین»، «سر المکتوم في أسرار النجوم»، «المضنون به علی غیر أهله» و «کتاب النفخ و التسویة»<ref>همان، ص33- 35</ref>.

در فصل دوم، در خلال بررسی کتاب «المنقذ من الضلال»، به بحث پیرامون تطور فکری غزالی، پرداخته شده<ref>همان، ص41- 59</ref> و در فصل سوم، کتاب «تهافت الفلاسفة» و برخی از مسائل آن، از جمله قدم یا حدوث عالم؛ وجود خداوند و علم و صفات او؛ سببیت و معاد جسمانی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>همان، ص61- 99</ref>.

در آخرین فصل، به‌منظور بحث پیرامون تصوف غزالی، ابتدا ارکان تصوف، تشریح گردیده<ref>همان، ص107</ref> و سپس، مسأله اخلاق نزد غزالی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته<ref>همان، ص116</ref> و در نهایت، برخی از مفاهیم و قضایای صوفیه، از دیدگاه غزالی، تشریح گردیده است که عبارتند از: زهد، توکل، عزلت، الهام و وحی و معجزه<ref>همان، ص128- 139</ref>.

در پایان کتاب، به بخش‌ها و قسمت‌هایی از متون برخی از کتاب‌های غزالی، در موضوعات تصوف، منطق و فلسفه و کلام، با عنوان «نصوص مختارة»، انتخاب و به آنها، اشاره شده است<ref>همان، ص147- 189</ref>.