پرش به محتوا

مواهب الرحمن في تفسير القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مواهب الرحمن في تفسير القرآن (ابهام زدایی)' به 'مواهب الرحمن في تفسير القرآن (ابهام‌زدایی)'
جز (جایگزینی متن - 'تفسير مجمع البيان' به 'تفسير مجمع البيان')
جز (جایگزینی متن - 'مواهب الرحمن في تفسير القرآن (ابهام زدایی)' به 'مواهب الرحمن في تفسير القرآن (ابهام‌زدایی)')
 
(۴۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR01934J1.jpg|بندانگشتی|مواهب الرحمن في تفسير القرآن ]]
| تصویر =NUR01934J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =مواهب الرحمن في تفسير القرآن
|+ |
| عنوان‌های دیگر =
|-
| پدیدآوران =  
! نام کتاب!! data-type='bookName'|مواهب الرحمن في تفسير القرآن
[[موسوی سبزواری، عبدالاعلی]] (نویسنده)
|-
| زبان =عربی
|نام های دیگر کتاب
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏98‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏2‎‏م‎‏8‎‏ ‎‏1300
|data-type='otherBookNames'|
| موضوع =
|-
تفاسیر - قرن 14
|پدیدآورندگان
|data-type='authors'|[[موسوی سبزواری، عبدالاعلی]] (نويسنده)
|-
|زبان  
|data-type='language'|عربی
|-
|کد کنگره  
|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏98‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏2‎‏م‎‏8‎‏ ‎‏1300
|-
|موضوع  
|data-type='subject'|تفاسیر - قرن 14


تفاسیر شیعه - قرن ۱۴
تفاسیر شیعه - قرن ۱۴
|-
| ناشر =
|ناشر
مؤسسه اهل‌البيت علیهم‌السلام ج: 1, 2, 3, 4
|data-type='publisher'|موسسه اهل البيت (علیهم السلام) ج: 1, 2, 3, 4
| مکان نشر =بیروت - لبنان ج: 1, 2, 3, 4
| سال نشر =


مؤسسة المنار ج: 5, 8
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01934AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| تعداد جلد =11
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01934
| کتابخوان همراه نور =01934
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}


دفتر سماحه آیت‌الله السبزواری ج: 6, 7, 9, 10, 11
{{کاربردهای دیگر| مواهب الرحمن في تفسير القرآن (ابهام‌زدایی)}}
|-
|مکان نشر
|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان ج: 1, 2, 3, 4


[بی جا] - [بی جا] ج: 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11
'''مواهب الرحمن في تفسير القرآن''' تألیف [[موسوی سبزواری، عبدالاعلی|سيد عبدالاعلى موسوى سبزوارى]]، يكى از تفاسير جامع و متقن شيعه در دوره‌هاى اخير است؛ زيرا از زاويه‌اى علمى به ابعاد مختلف ادبى، لغوى، بلاغى، فقهى، كلامى، اجتماعى، فلسفى و عرفانى پرداخته و در هر قسمت به‌تناسب وارد بحث شده است.
|-
|سال نشر
|data-type='publishYear'|
|-class='articleCode'
|کد اتوماسیون
|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE1934AUTOMATIONCODE
|}
</div>
 
 
'''[[مواهب الرحمن في تفسير القرآن]]''' يكى از تفاسير جامع و متقن شيعه در دوره‌هاى اخير است؛ زيرا از زاويه‌اى علمى به ابعاد مختلف ادبى، لغوى، بلاغى، فقهى، كلامى، اجتماعى، فلسفى و عرفانى پرداخته و در هر قسمت به‌تناسب وارد بحث شده است.


== روش تفسير ==
== روش تفسير ==




روش تفسير، اجتهادى و درعين‌حال جمع بين معقول و منقول است. شامل همه آيات قرآن مى‌شود و با نثرى روان و بدون پيچيدگى و تفنن در عبارات مطالب را ارائه كرده است.
روش تفسير، اجتهادى و درعين‌حال جمع بين معقول و منقول است و با نثرى روان و بدون پيچيدگى و تفنن در عبارات مطالب را ارائه كرده است. این تفسیر برای سی جلد پایه گذاری شده بود ولی متأسفانه ناقص مانده و در 12 جلد که تا اواسط سوره مائده می‌باشد به چاپ رسیده است. 


مؤلف قبل از ورود به تفسير، در مقدمه‌اى كوتاه، انگيزه و شيوه خود را اين چنين بيان مى‌دارد:
مؤلف قبل از ورود به تفسير، در مقدمه‌اى كوتاه، انگيزه و شيوه خود را اين چنين بيان مى‌دارد:
خط ۵۷: خط ۴۱:
روش من اين بوده كه مضمون آيه را بيان كنم، سپس مفردات و بعد از آن مباحث مربوط به آيه را مطرح كنم و در مبحث دلالى، معناى عامى را كه آيه با دلالت‌هاى ظاهرى يا دقائق علمى به آن، اشاره دارد، بيان كرده‌ام.
روش من اين بوده كه مضمون آيه را بيان كنم، سپس مفردات و بعد از آن مباحث مربوط به آيه را مطرح كنم و در مبحث دلالى، معناى عامى را كه آيه با دلالت‌هاى ظاهرى يا دقائق علمى به آن، اشاره دارد، بيان كرده‌ام.


متعرض بيان نظم آيات و ارتباط آنها نشدم؛ زيرا معتقدم، جامع قريب آنها هدايت و تكامل انسانى است؛ با اين وصف، وجهى براى ذكر نظم آيات نمى‌بينم. شأن نزول آيات را غالبا ذكر نكردم؛ چون معتقدم، آيات قرآن، كلياتى است كه بر مصاديق خود، در همه زمان‌ها تطبيق مى‌كند؛ پس وجهى براى تخصيص آن به زمان نزول يا به فرد خاصى، نيست.
متعرض بيان نظم آيات و ارتباط آنها نشدم؛ زيرا معتقدم، جامع قريب آنها هدايت و تكامل انسانى است؛ با اين وصف، وجهى براى ذكر نظم آيات نمى‌بينم. شأن نزول آيات را غالباً  ذكر نكردم؛ چون معتقدم، آيات قرآن، كلياتى است كه بر مصاديق خود، در همه زمان‌ها تطبيق مى‌كند؛ پس وجهى براى تخصيص آن به زمان نزول يا به فرد خاصى، نيست.


رواياتى از ائمه(ع) نيز كه در صدد بيان مصاديق هستند، از باب تخصيص معناى آيه به آن مصداق، نخواهد بود، بلكه مصداق تطبيق كلى بر افراد خود مى‌باشد. از عبارت‌هاى مغلق و الفاظ سخت و تفصيل زائد احتراز جستم».
رواياتى از ائمه(ع) نيز كه در صدد بيان مصاديق هستند، از باب تخصيص معناى آيه به آن مصداق، نخواهد بود، بلكه مصداق تطبيق كلى بر افراد خود مى‌باشد. از عبارت‌هاى مغلق و الفاظ سخت و تفصيل زائد احتراز جستم».
خط ۷۴: خط ۵۸:
در «بحث روايى»، ايشان، روايات قابل اعتماد را از كتب روائى و تفسيرى، در تفسير آيات ذكر مى‌كند و معمولا همراه با اظهار نظر درباره مضمون، دلالت، سند يا رجال آن، مى‌باشد.
در «بحث روايى»، ايشان، روايات قابل اعتماد را از كتب روائى و تفسيرى، در تفسير آيات ذكر مى‌كند و معمولا همراه با اظهار نظر درباره مضمون، دلالت، سند يا رجال آن، مى‌باشد.


گاهى نيز به بحث‌هاى علمى در موضوع مناسب با آيه مى‌پردازد؛ مثلا ذيل آيات 102 و 103 بقره، بحثى علمى درباره سحر، حقيقت، انواع، موضوع، تأثير و فرق آن با عمل انبيا مطرح مى‌نمايد يا بحث علمى درباره كيفيت نزول و تنزيل قرآن <ref>ر.ك: ج3، ص39، ذيل آيه 185 سوره بقره</ref>.
گاهى نيز به بحث‌هاى علمى در موضوع مناسب با آيه مى‌پردازد؛ مثلاًذيل آيات 102 و 103 بقره، بحثى علمى درباره سحر، حقيقت، انواع، موضوع، تأثير و فرق آن با عمل انبيا مطرح مى‌نمايد يا بحث علمى درباره کیفیت نزول و تنزيل قرآن<ref>ر.ک: ج3، ص39، ذيل آيه 185 سوره بقره</ref>


به تناسب آيات نيز گاهى، بحث‌هاى فلسفى، ارائه مى‌دهد؛ به‌عنوان نمونه ذيل آيات 5-7 سوره حمد، بحثى راجع به «نفى سنخيت بين علت و معلول در فاعل مختار» مطرح مى‌كند يا در ذيل آيات 51-54 سوره بقره، بحثى درباره اينكه «افاضات الهى محدود به حدود استعداد و كيفيت قابل مى‌باشد و اينكه غرض اصلى از ميقات همين افاضات است» و يا بحث اراده را در ص85، ج8، ذيل آيات 26-28 سوره نساء مطرح مى‌نمايد.
به تناسب آيات نيز گاهى، بحث‌هاى فلسفى، ارائه مى‌دهد؛ به‌عنوان نمونه ذيل آيات 5-7 سوره حمد، بحثى راجع به «نفى سنخيت بين علت و معلول در فاعل مختار» مطرح مى‌كند يا در ذيل آيات 51-54 سوره بقره، بحثى درباره اينكه «افاضات الهى محدود به حدود استعداد و کیفیت قابل مى‌باشد و اينكه غرض اصلى از ميقات همين افاضات است» و يا بحث اراده را در ص85، ج8، ذيل آيات 26-28 سوره نساء مطرح مى‌نمايد.


بيان لطائف و نكات عرفانى و استظهارهاى باطنى، نيز به‌تناسب آيات، لابه‌لاى تفسير ايشان، چشم‌نواز است؛ مانند ص184 و 179، ج1، ذيل بحث «هبوط» و آيات 38 و 35 سوره بقره يا بحث تهذيب نفس، ج8، ص144، ذيل آيه 31 سوره نساء يا بحثى در اراده و مراد، ص102، ج8، ذيل آيه 26-28 سوره نساء.
بيان لطائف و نكات عرفانى و استظهارهاى باطنى، نيز به‌تناسب آيات، لابه‌لاى تفسير ايشان، چشم‌نواز است؛ مانند ص184 و 179، ج1، ذيل بحث «هبوط» و آيات 38 و 35 سوره بقره يا بحث تهذيب نفس، ج8، ص144، ذيل آيه 31 سوره نساء يا بحثى در اراده و مراد، ص102، ج8، ذيل آيه 26-28 سوره نساء.


بحث‌هاى تاريخى، مانند تاريخ دخول بنى اسرائيل به مصر و زندگى و خروج آنها و كيفيت قصه بقره، هر از گاهى ذيل آيات، ديده مى‌شود.
بحث‌هاى تاريخى، مانند تاريخ دخول بنى اسرائيل به مصر و زندگى و خروج آنها و کیفیت قصه بقره، هر از گاهى ذيل آيات، ديده مى‌شود.


تاريخ عقايد ملل و نحل نيز به مقدار كم، تكميل‌كننده مباحث ايشان است، مانند بحث تاريخ عقايد «صابئين»، ذيل آيه 62 سوره بقره، ص271، ج1.
تاريخ عقايد ملل و نحل نيز به مقدار كم، تكميل‌كننده مباحث ايشان است، مانند بحث تاريخ عقايد «صابئين»، ذيل آيه 62 سوره بقره، ص271، ج1.
خط ۱۰۴: خط ۸۸:




مؤلف، مصادر و مراجع خود را در مباحث مختلف تفسيرى ذكر نكرده است، ولى در روايات از تفسير قمى، تفسير عياشى، [[تفسير منسوب به امام حسن عسكرى(ع)]]، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسير مجمع البيان]]، كافى، احتجاج، [[معاني الأخبار]]، توحيد صدوق، عيون، نهج البلاغة، امالى مفيد و ساير كتب روائى شيعى. از كتب اهل سنت، صحاح سته، در المنثور، [[أسباب النزول]] واحدى، كنز العمال و بعض منابع ديگر را مورد استفاده قرار داده است.
مؤلف، مصادر و مراجع خود را در مباحث مختلف تفسيرى ذكر نكرده است، ولى در روايات از [[تفسير القمي|تفسير قمى]]، [[التفسير (عیاشی)|تفسير عياشى]]، [[تفسير منسوب به امام حسن عسكرى(ع)]]، [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسير مجمع البيان]]، [[الکافی|كافى]]، احتجاج، [[معاني الأخبار]]، توحيد صدوق، عيون، [[نهج‌‌البلاغة (صبحی صالح)|نهج‌البلاغة]]، امالى مفيد و ساير كتب روائى شيعى. از كتب اهل سنت، صحاح سته، در المنثور، [[أسباب النزول]] واحدى، كنز العمال و بعض منابع ديگر را مورد استفاده قرار داده است.


در پايان هر جلد، فهرست تفصيلى آيات و مطالب تفسير آمده است.
در پايان هر جلد، فهرست تفصيلى آيات و مطالب تفسير آمده است.
خط ۱۱۰: خط ۹۴:
ضمنا مفسر، تفسير ديگرى در حاشيه و شرح تفسير صافى دارد كه در يك مجلد و به زبان عربى شيوا مى‌باشد. نسخه اصل آن به خط مؤلف در كتابخانه وى در نجف اشرف موجود است.
ضمنا مفسر، تفسير ديگرى در حاشيه و شرح تفسير صافى دارد كه در يك مجلد و به زبان عربى شيوا مى‌باشد. نسخه اصل آن به خط مؤلف در كتابخانه وى در نجف اشرف موجود است.


لازم به يادآورى است كه آدرس‌هاى داده‌شده از تفسير مواهب الرحمن، جلد 1 تا 4، از چاپ مؤسسه اهل البيت بيروت، چاپ سوم، 1988م / 1409ق و از جلد 5 تا 8 از چاپ مؤسسه المنار، چاپ سوم، 1418ق، مى‌باشد.
لازم به يادآورى است كه آدرس‌هاى داده‌شده از تفسير مواهب الرحمن، جلد 1 تا 4، از چاپ مؤسسه اهل‌البيت بيروت، چاپ سوم، 1988م / 1409ق و از جلد 5 تا 8 از چاپ مؤسسه المنار، چاپ سوم، 1418ق، مى‌باشد.




خط ۱۱۹: خط ۱۰۳:




1. مجله آيينه پژوهش، سال چهارم، شماره 20، صفحه 116 و 117، دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم.
# مجله آيينه پژوهش، سال چهارم، شماره 20، صفحه 116 و 117، دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم.
 
# فصلنامه پژوهش‌هاى قرآنى، شماره 8-7، ويژه تفسيرنگارى در قرن چهاردهم، پاييز و زمستان 1375، مقاله تحولات تفسيرنگارى در قرن چهارده، دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم.
2. فصلنامه پژوهش‌هاى قرآنى، شماره 8-7، ويژه تفسيرنگارى در قرن چهاردهم، پاييز و زمستان 1375، مقاله تحولات تفسيرنگارى در قرن چهارده، دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم.
# دانشنامه قرآنى و قرآن‌پژوهى جلد 1 و 2، به كوشش [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاءالدين خرمشاهى]]، انتشارات دوستان، تهران، پاييز 1377.
 
# طبقات مفسران شيعه، [[عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم|دكتر عقيقى بخشايشى]]، جلد 5، دفتر نشر نويد اسلام، قم، چاپ اول، سال 1376.
3. دانشنامه قرآنى و قرآن‌پژوهى جلد 1 و 2، به كوشش بهاءالدين خرمشاهى، انتشارات دوستان، تهران، پاييز 1377.
# [[المفسرون حياتهم و منهجهم]]، سيد [[ایازی، محمدعلی|محمدعلى ايازى]]، چاپ مؤسسه نشر و چاپ وزارت ارشاد اسلامى، 1373ش.
 
# تفسير مواهب الرحمن في تفسير القرآن، چاپ مؤسسه اهل‌البيت، جلد 1-4 و مؤسسه المنار، جلد 8-5.
4. طبقات مفسران شيعه، دكتر عقيقى بخشايشى، جلد 5، دفتر نشر نويد اسلام، قم، چاپ اول، سال 1376.
 
5. [[المفسرون حياتهم و منهجهم]]، سيد محمدعلى ايازى، چاپ مؤسسه نشر و چاپ وزارت ارشاد اسلامى، 1373ش.
 
6. تفسير [[مواهب الرحمن في تفسير القرآن]]، چاپ مؤسسه اهل البيت، جلد 1-4 و مؤسسه المنار، جلد 8-5.




خط ۱۳۵: خط ۱۱۴:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}




== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/12098 مطالعه کتاب مواهب الرحمن في تفسير القرآن  در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده:تفسیر]]
[[رده:متون تفاسیر]]
[[رده:متون تفاسیر]]