۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دروس شرح منظومه حكيم متألّه حاج ملاهادى سبزوارى: تفاوت میان نسخه‌ها
دروس شرح منظومه حكيم متألّه حاج ملاهادى سبزوارى (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۶ اکتبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۸:۲۹
، ۲۶ اکتبر ۲۰۱۶جایگزینی متن - 'حكيم سبزوارى' به 'حكيم سبزوارى'
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
جز (جایگزینی متن - 'حكيم سبزوارى' به 'حكيم سبزوارى') |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
«'''دروس شرح منظومه حكيم متألّه حاج ملاهادى سبزوارى'''»، از آثار حكيم معاصر '''[[آيت‌الله يحيى انصارى شيرازى]]''' (متولد 1306ش) است. ايشان تمامى مطالب شرح منظومه حكيم سبزوارى (1212- 1289ق) را از آغاز تا انجام تدريس كرده است. آن درس‌ها از صورت گفتارى به صورت نوشتارى درآمده و در چهار جلد منتشر شده است. درس‌هاى اين كتاب كامل بوده و شامل هر دو بخش شرح منظومه (منطق و حكمت) مى‌شود و آخرين قسمت كتاب كه در مورد علم اخلاق است و گاه كمتر به آن توجه مى‌شود نيز فراموش نشده است. نگارش اين دروس در تاريخ 27 دى 1379 به پايان رسيده است. | «'''دروس شرح منظومه حكيم متألّه حاج ملاهادى سبزوارى'''»، از آثار حكيم معاصر '''[[آيت‌الله يحيى انصارى شيرازى]]''' (متولد 1306ش) است. ايشان تمامى مطالب شرح منظومه [[سبزواری، هادی|حكيم سبزوارى]] (1212- 1289ق) را از آغاز تا انجام تدريس كرده است. آن درس‌ها از صورت گفتارى به صورت نوشتارى درآمده و در چهار جلد منتشر شده است. درس‌هاى اين كتاب كامل بوده و شامل هر دو بخش شرح منظومه (منطق و حكمت) مى‌شود و آخرين قسمت كتاب كه در مورد علم اخلاق است و گاه كمتر به آن توجه مى‌شود نيز فراموش نشده است. نگارش اين دروس در تاريخ 27 دى 1379 به پايان رسيده است. | ||
برخى از نكته‌هاى سودمند كه در اين كتاب بيان شده عبارت است از: | برخى از نكته‌هاى سودمند كه در اين كتاب بيان شده عبارت است از: | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
3- شارح با ذكر روايتى كه در مذمت فلسفه از امام حسن عسكرى(ع) نقل شده به رواياتى كه در مذمت فقه نقل شده اشاره كرده و چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند كه فلسفه مذموم نيز فلسفه‌اى است كه اهل آن به قرآن و سنت بى‌اعتنا باشند. اشخاصى مانند ملا صدرا، فيض كاشانى و حاج شيخ محمد حسين اصفهانى، فلسفه را در استخدام دين گرفته و آن را منوّر به قرآن و روايات كرده‌اند <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/42 همان، ص 42]- [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/43 43]</ref>. | 3- شارح با ذكر روايتى كه در مذمت فلسفه از امام حسن عسكرى(ع) نقل شده به رواياتى كه در مذمت فقه نقل شده اشاره كرده و چنين نتيجه‌گيرى مى‌كند كه فلسفه مذموم نيز فلسفه‌اى است كه اهل آن به قرآن و سنت بى‌اعتنا باشند. اشخاصى مانند ملا صدرا، فيض كاشانى و حاج شيخ محمد حسين اصفهانى، فلسفه را در استخدام دين گرفته و آن را منوّر به قرآن و روايات كرده‌اند <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/42 همان، ص 42]- [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16474/1/43 43]</ref>. | ||
4- شارح گرانقدر توضيح داده است كه حكيم سبزوارى براى توبه سه مرحله ذكر كرده است: يك- توبه عام كه توبه عوام الناس از گناه است. دو- توبه خاص و عبارت است از توبه از ترك اولى، مثل توبه بعضى از انبيا(ع) يا توبه متّقين. سه- توبه اخصّ است؛ مثل توبه رسول اكرم اسلام(ص) كه مقام نبوت و رسالت اولوالعزمى و اضافه بر همه اين‌ها مقام خاتميت نيز دارد و آن عبارت است از توبه از دون‌اللقاء <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16476/1/677 همان، ج 4، ص 677]</ref>. | 4- شارح گرانقدر توضيح داده است كه [[سبزواری، هادی|حكيم سبزوارى]] براى توبه سه مرحله ذكر كرده است: يك- توبه عام كه توبه عوام الناس از گناه است. دو- توبه خاص و عبارت است از توبه از ترك اولى، مثل توبه بعضى از انبيا(ع) يا توبه متّقين. سه- توبه اخصّ است؛ مثل توبه رسول اكرم اسلام(ص) كه مقام نبوت و رسالت اولوالعزمى و اضافه بر همه اين‌ها مقام خاتميت نيز دارد و آن عبارت است از توبه از دون‌اللقاء <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16476/1/677 همان، ج 4، ص 677]</ref>. | ||
5- نويسنده يادآور شده كه مراقبه، اين است كه انسان، نفس خود را از لغزش‌ها و گناهان حفظ كند. علماى اخلاق، سفارش مى‌كنند در هر روز همين كه انسان از خواب برخاست و روزى جديد را آغاز كرد، ابتدا مشارطه، بعد مراقبه، بعد محاسبه و بعد معاتبه كند. مشارطه، اين است كه انسان با خود و با اعضا و جوارح خود پيمان و ميثاقى ببندد كه امروز گناه نكند و لغزشى از او صادر نشود. بعد نوبت به مراقبه مى‌رسد يعنى مراقب و مواظب باشد كه نفس چموشى نكند و از دستورات شرع مقدس منحرف نشود. مرتبه سوم، محاسبه است؛ يعنى در آخر شب حساب كند كه چند عبادت و چند معصيت كرده است و اين‌ها را با هم بسنجد. مرتبه چهارم معاتبه است كه اگر معاصى او زيادتر از عباداتش است خود را مورد عتاب قرار دهد و لااقل خودش را سرزنش كند <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16476/1/686 همان، ص 686]</ref>. | 5- نويسنده يادآور شده كه مراقبه، اين است كه انسان، نفس خود را از لغزش‌ها و گناهان حفظ كند. علماى اخلاق، سفارش مى‌كنند در هر روز همين كه انسان از خواب برخاست و روزى جديد را آغاز كرد، ابتدا مشارطه، بعد مراقبه، بعد محاسبه و بعد معاتبه كند. مشارطه، اين است كه انسان با خود و با اعضا و جوارح خود پيمان و ميثاقى ببندد كه امروز گناه نكند و لغزشى از او صادر نشود. بعد نوبت به مراقبه مى‌رسد يعنى مراقب و مواظب باشد كه نفس چموشى نكند و از دستورات شرع مقدس منحرف نشود. مرتبه سوم، محاسبه است؛ يعنى در آخر شب حساب كند كه چند عبادت و چند معصيت كرده است و اين‌ها را با هم بسنجد. مرتبه چهارم معاتبه است كه اگر معاصى او زيادتر از عباداتش است خود را مورد عتاب قرار دهد و لااقل خودش را سرزنش كند <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/16476/1/686 همان، ص 686]</ref>. | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
7- شارح با بيان اينكه يكى از مقامات والاى اخلاقى انسان، عبارت از مقام رضاست، و اينكه حكيم سبزوارى مقام رضا را به اين صورت تعريف كرده است: «بهجت و نشاط و شادمانى نسبت به آنچه كه مورد قضاى حق تعالى است، اعم از اين كه با هواهاى نفسانى انسان بسازد يا نسازد»، افزوده است كه بيان ديگر اين است كه عالَم وجود، منحصر به انسان و خواسته‌هاى او نيست. همه عالَم به هم مرتبط است و نظام احسن وجود را نيز بايد در نظر گرفت.... | 7- شارح با بيان اينكه يكى از مقامات والاى اخلاقى انسان، عبارت از مقام رضاست، و اينكه [[سبزواری، هادی|حكيم سبزوارى]] مقام رضا را به اين صورت تعريف كرده است: «بهجت و نشاط و شادمانى نسبت به آنچه كه مورد قضاى حق تعالى است، اعم از اين كه با هواهاى نفسانى انسان بسازد يا نسازد»، افزوده است كه بيان ديگر اين است كه عالَم وجود، منحصر به انسان و خواسته‌هاى او نيست. همه عالَم به هم مرتبط است و نظام احسن وجود را نيز بايد در نظر گرفت.... | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|''«جهان چون خط و خال و چشم و ابروست''|2=''كه هر چيزى به جاى خويش نيكوست''}} | {{ب|''«جهان چون خط و خال و چشم و ابروست''|2=''كه هر چيزى به جاى خويش نيكوست''}} | ||