مولوی، جلال‌الدین محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

| data-type="authorTeachers" |[[محقق ترمذی، برهان‌الدین حسین|سید برهان‌الدین محقق ترمذى]]

| data-type="authorWritings" |[[شرح مثنوی شریف (فروزانفر)]]

 

 

 

[[میناگر عشق، شرح موضوعی مثنوی معنوی]]

 

[[نثر و شرح مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی]]

 

مولوى پس از فوت پدر، در سن 24 سالگى به تدریس و وعظ پرداخت و سپس، [[محقق ترمذی، برهان‌الدین حسین|سید برهان‌الدین محقق ترمذى]] که از شاگردان و مریدان سلطان‌العلماء بود، به قونیه آمد و مولوى شاگرد و مرید وى گشت و بر اثر این ارادت، با معارف و علوم عرفانى مأنوس شد و پس از آن نیز با سفر به حلب و دمشق، مطالعات خود را گسترش داد. گفته شده است که برهان محقق، پس از آن‌که به تربیت مولوى پرداخت و او را کامل و تمام عیار دید، دست از تدریس برداشت و گوشه‌گیرى کرد و سرانجام در سال 638 درگذشت. زندگى مولوى از همین جا رنگى دیگر به خود گرفت. استادى که مولوى از چشمه دانش او جرعه‌ها نوشید، وفات یافت و مولوى پس از جستجوها و کند و کاوها، سرانجام خود را در میان متشرعان و فقیهان و دانشمندانى که به اندک جاه و مقام دنیا دل خوش کرده‌اند، تنها دید. بیراه نیست اگر بگویم در وجود مولوى آتشى براى دیدن شخصى شعله گرفت تا درون چند توى او را به او بشناساند و اگر بگویم او در انتظار عشقى به غایت بزرگ بود تا حقیقت بر او روشن شود، باز هم به خطا نرفته‌ام.

شخصیت عجیب و افسانه‌اى [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] که همواره بر سر زبان‌هاست، همان آتشى را با خود دارد که مولوى تشنه دیدن و مبتلا شدن به آن است. نام او «[[شمس تبریزی، محمد|شمس‌الدین محمد بن على بن ملک‌داد تبریزى]]» است و در شهر تبریز به دنیا آمد. ناآرامى درونش باعث شد که وى در یک شهر ثابت نماند و مدام از شهرى به شهر دیگر رود و سرانجام به قونیه رسید. درباره اولین دیدار بین [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] و مولوى حکایات مختلفى گفته شده است. اما مشهورترین حکایت این است که مولوى از راه بازار به خانه مى‌رفت، ناگهان از میان جمعیت کسى فریاد برآورد: به صراف عالم معنى، محمد(ص) برتر بود یا بایزید بسطام؟ مولوى از چنین سؤالى خشمگین شد و جواب داد: محمد(ص) سرحلقه انبیاست، بایزید بسطام را با او چه نسبت؟ اما درویش پاسخ داد پس چرا آن یک «سبحانک ما عرفناک» گفت و این یک «سبحانک ما اعظم شأنى» بر زبان راند. بدین ترتیب آتشى در وجود مولوى شعله گرفت که دیگر خاموشى نیافت. [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] گفته است: «وجود من کیمیایى است که بر مس ریختن حاجت نیست پیش من برابر مى‌افتد همه زر مى‌شود» و چه کیمیایى! که تمام اندوخته‌هاى مرد دانشمند و فقیه را بر باد داد و عقل مادى و معاش را به زیر سؤال برد و از طرفى [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] نیز به آنچه مدت‌ها در انتظارش بود رسید. چنان‌که گفته است: «در من چیزى بود که شیخم نمى‌دید و هیچ کس ندیده بود آن چیز را خداوندگارم مولانا دید». مصاحبت و خلوت طولانى میان [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] و مولوى و شور و شعف و عشقى که این مرد بزرگ را منقلب ساخت، سبب حسادت و بدبینى مریدان و دوستداران مولوى شد. با اعتراض و بدخواهى گفتند: (اگر او نبودى، با ما خوش بودى). [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] بر اثر این بدگویى‌ها روز پنج‌شنبه 21 شوال 643ق از قوینه مى‌رود. مولوى اندوهگین و مأیوس، چنان در خود فرومى‌رود که با هیچ‌کس سخن نمى‌گوید. زیرا مى‌دانست دلیل رفتن [[شمس تبریزی، محمد|شمس]]، سخنان و بدگویى‌هاى اطرافیان است. پس از مدتى انتظار، [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] براى مولانا نامه فرستاد و از سوى مولانا نیز، براى [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] نامه‌ها فرستاده شد .بالاخره [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] باز مى‌گردد و پس از پانزده ماه فراق، شاعر شوریده را دوباره به رقص و سماع و شعر ناب مى‌کشاند. این بار جلال‌الدین براى نگاه داشتن [[شمس تبریزی، محمد|شمس]]، یکى از دختران خود را به نکاح [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] در مى‌آورد. [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] شیفته کیمیا مى‌گردد. اما پس از آن تهدیدها و بدگویى آغاز شد و [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] بار دیگر مورد آزار مریدان و طالبان علم قرار گرفت. [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] در سال 645 ناپدید شد. اگر خود عزم سفر کرد، روشن نیست و اگر توسط معاندان کشته شد، با قاطعیت نمى‌توان درباره آن صحبت کرد. اما مولوى احساس مى‌کرد که علاءالدین (فرزندش) در قتل [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] دست داشته است، به همین دلیل پس از آن با فرزندش سخن نمى‌گفت و حتى گفته شده است که در مراسم تشییع و تدفین او شرکت نکرده است. پس از آن مولوى تا مدت‌ها در جستجوى [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] بود. دوباره به دمشق رفت، اما پس از تلاش بسیار، مأیوس و نومید، فراق و دورى [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] را پذیرفت. اما این بار خود شمسى شد تابان و فروزنده که تمام عالم را روشن ساخت، چنان‌چه مولوى در دیوان شمس، نام [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] را به گونه‌اى به کار مى‌برد که گویى او و [[شمس تبریزی، محمد|شمس]] یکى شده و مبدل به یک وجود گشته‌اند.

#دومین اثر بزرگ مولوى (دیوان کبیر) مشهور به دیوان غزلیات شمس است.

[[نثر و شرح مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی]]

[[نثر و شرح مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی]]

[[انتها نامه]]

[[فيه ما فيه]]

[[مثنوی (دسوقی)]]  

[[نثر و شرح مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی]]

[[متن و شرح مثثنوی مولانا]]  

[[جواهر الآثار في ترجمة مثنوي مولانا خداوندگار محمد جلال‌الدین البلخي الرومي]]

[[اللطف المعنوي في تلخيص المثنوي]]  

[[مثنوي معنوي (فرانسوی)]]  

[[مثنوي معنوي جلال‌الدين رومي (انگلیسی)]]  

[[مثنوي معنوي (ترکي)]]  

[[مثنوي معنوي (انگلیسی)]]  

[[گزيده مثنوي بر اساس نسخه موزه مولانا کتابت 677 هجری قمری]]  

[[داستانهای مثنوي (بانگ ناي)]]  

[[ترجمه مثنوي (ترکي)]]  

[[مثنوي معنوي: فصلنامه انديشه و فرهنگ اسلامی]]  

[[مثنوي (1386)]]  

[[اللطف المعنوي في تلخيص المثنوي (شيکاگو)]]  

[[مولانا پیر عشق و سماع (کاظم محمّدی)]]

[[گزیده مثنوی (کاظم محمّدی)]]

[[جستارهایی در سخن و سکوت (کاظم محمّدی)]]

[[گزیده مثنوی (کاظم محمّدی)]]

[[عروسان معانی (کاظم محمّدی)]]

[[مولانا و شعر (کاظم محمّدی)]]

[[مولانا و دفاع از عقل (کاظم محمّدی)]]

[[مولانا و حکایات نبوی (کاظم محمّدی)]]

[[چنین گفت پیغمبر (کاظم محمّدی)]]

[[فهم زبان مولانا (کاظم محمّدی)]]

[[حسام الدّین خالق مثنوی (کاظم محمّدی)]]

[[کلید صبح، رباعیات مولانا (کاظم محمّدی)]]

[[آیات مثنوی معنوی (کاظم محمّدی)]]

[[مصحف خاموشان، آیات دیوان کبیر (کاظم محمّدی)]]

[[رده:بهمن (99)]]0